Glütensiz sürdürülebilir ambalaj tasarımları için öneri düzeyinde örnek bir uygulama: Grafik tasarımcıların görüşlerine yönelik bir değerlendirme
A sample proposal for sustainable packaging designs in gluten-free products: An evaluation based on the perspectives of graphic designers
- Tez No: 960219
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEGÜM AYLİN ÖNDER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Grafik Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 330
Özet
Ekolojik sistemi ve doğayı olumsuz etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak sanayileşme, teknolojinin durmaksızın ilerlemesiyle birlikte özellikle üretim ve tüketim süreçlerinde doğaya zarar verebilecek türlü aşamalardan oluşmaktadır. Bilindiği gibi katı atıklar çeşitli kaynaklardan elde edilen ve genellikle çevresel etkilere neden olabilecek maddelerdir. Bu bağlamda katı atık kategorisine giren ambalajlar çevre yönetimi kuruluşların Çevre Yönetimi Sistemleri (ÇYS) açısından önemli bir konudur. Nitekim, ambalaj atıklarının kaynağından ayrıştırılarak, Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmeliği'ne uygun şekilde toplanmaması durumunda çevre üzerinde olumsuz etkilere neden olduğu bilinmektedir. Özellikle ambalaj üretiminde kullanılan doğal kaynak kullanımının artması bu kaynakların tükenmesine yol açabileceği gibi, ambalajların uygun yöntemlerle bertaraf edilmemesi çok çeşitli çevresel sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Öyle ki, kimi ambalajların üretim ya da yok edilme sürecinde ambalajların içerdiği kimyasallar toprak, su ve hava kirliliğine neden olarak, biyolojik çeşitliliği ve aynı şekilde insan sağlığını olumsuz etkileyebilmektedir. Ambalaj malzemelerinin üretiminde ve imhasında fosil yakıtların kullanımı durumunda ise atmosfere salınan karbon, sera etkisinden iklim değişikliğine varan olumsuz sorunlara neden olmaktadır. Bunun yanı sıra kontrolsüz ve plansız nüfus artışı da doğal kaynakların tüketilmesinin olumsuz etkilemekte ve ekolojik dengenin bozulmasına yol açmaktadır. Bu bozulmanın engellenebilmesi adına özellikle sürdürebilir ürünlerin kullanımı ve bu bilincin yaygınlaşması sonraki nesillere temiz, yaşanabilir bir dünya bırakmak ve biyoçeşitliliği korumak için oldukça önemlidir. Bu nedenle üretim yapan şirketlerin ve bu ürünleri alıp tüketen tüketicilerin sürdürülebilir ürünler kullanma yönünde bilinçlendirilmesi gereklidir. Verilen bilgilerden hareketle araştırmanın hedefleri şu şekilde belirlenmiştir; on (10) grafik tasarım alanındaki meslek uzmanının ambalaj kullanımı ve sürdürülebilirlik konusundaki bilinç düzeylerini tespit etmek, tasarımcıların ambalaj yönetimi sistemi çerçevesinde malzeme tercihlerinin neler olduğunu ortaya çıkartmak, tasarımcıların sürdürülebilir ambalaj kullanımına ve bu ambalajlarda tasarımın özelliklerine ne denli dikkat ettiğini ortaya koymak ve sürdürülebilir ambalajların ekosistem için neden kritik olduğunu odak grup çalışmasıyla çözümleyerek toplumsal ve sektörel sürdürülebilirlik bilincini inşa edilmesine olanak sağlamaktadır. Bu kapsamda çalışmada, öncelikle kapsamlı bir literatür taraması yapılacak olup, meslek uzmanlarının sürdürülebilir ambalaj tasarımlarına yönelik bilinç düzeylerini ve bu ambalajlarda tasarımın özelliklerine ne denli dikkat ettikleri belirlemek amacıyla, ilgili konuda on (10) kişiden oluşan meslek uzmanları ile odak grup yöntemiyle görüşmeler gerçekleştirilecektir. Bu amaç doğrultusunda kolayda örneklem yoluyla belirlenen dört, (4) glütensiz ürün ambalajı, meslek uzmanları tarafından yorumlanacak olup araştırmacı tarafından sonuçlar analiz edilerek, meslek uzmanlarının yorumları genel çerçevede değerlendirilecektir. Çalışmanın üçüncü aşamasında ise araştırmacı tarafından elde edilen tüm bulgular ışığında, glütensiz ürünler için sürdürülebilir malzemeler kullanılarak örnek bir ambalaj tasarımı geliştirilecektir. Çalışmanın çok yönlü yapısı sayesinde hem literatüre hem de sektöre kayda değer katkılar sağlaması öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the most significant factors adversely affecting the ecological system and nature is industrialization, which, in parallel with the relentless advancement of technology, encompasses various stages within production and consumption processes that may harm the environment. As is well known, solid waste originates from various sources and often causes environmental impacts. In this context, packaging—classified as solid waste—holds critical importance for Environmental Management Systems (EMS) within environmental management organizations. Indeed, when packaging waste is not separated at the source and collected in accordance with the Packaging Waste Control Regulation, it is known to have negative effects on the environment. The increased use of natural resources in packaging production can lead to the depletion of these resources, while the improper disposal of packaging waste can trigger a wide range of environmental problems. For instance, chemicals contained in some packaging materials may cause soil, water, and air pollution during their production or destruction processes, thereby negatively affecting both biodiversity and human health. Furthermore, if fossil fuels are used during the production and disposal of packaging materials, the carbon emissions released into the atmosphere contribute to the greenhouse effect and lead to climate change. Additionally, uncontrolled and unplanned population growth adversely impacts the consumption of natural resources and disrupts ecological balance. In order to prevent this deterioration, the use of sustainable products and the widespread dissemination of sustainability awareness are of great importance to ensure a clean and livable world for future generations and to protect biodiversity. Therefore, both manufacturing companies and consumers must be made aware of the importance of choosing sustainable products. Based on this framework, the objectives of the research are as follows: to determine the level of awareness among ten (10) professional experts in the field of graphic design regarding packaging usage and sustainability; to identify their material preferences within the context of packaging management systems; to examine how much attention designers pay to the design characteristics of sustainable packaging; and to analyze—through a focus group study—why sustainable packaging is critical for the ecosystem, thereby contributing to the development of collective and sectoral sustainability awareness. Within this scope, a comprehensive literature review will first be conducted. Subsequently, in order to determine the level of awareness among professionals regarding sustainable packaging design and the degree to which they consider design features in such packaging, focus group interviews will be conducted with ten (10) selected experts. For this purpose, four (4) gluten-free product packages selected through convenience sampling will be interpreted by the experts, and the researcher will analyze the results and evaluate the experts' feedback within a general framework. In the third phase of the study, based on all findings obtained by the researcher, a sample packaging design will be developed using sustainable materials for gluten-free products. Owing to the multidisciplinary nature of this study, it is expected to contribute significantly both to the academic literature and to the design industry.
Benzer Tezler
- Glütensiz ekmek üretiminde karnıyarık otu tozukullanımının tüketici beğenisi üzerine etkisi
The effect of using psyllium powder in gluten-free bread production on consumer taste
SANDRA ÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA YARDI
- Beluga mercimeği filizinden grissini yapımı: Deneysel bir araştırma
Preparation of grissini from beluga lentil sprouts: An experimental research
DENİZ ERGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıBaşkent ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TURGUT
- Sürdürülebilir beslenme kavramı çerçevesinde farklı diyet modellerinin karbon ve su ayak izi açısından değerlendirilmesi
Evaluation of different diet models in terms of carbon and water footprint within the concept of sustainable nutrition
MERVE TATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBiruni ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM SOYLU
- Filizlendirilmiş tohumlar ile hazırlanan fonksiyonel vegan ve glutensiz çorbanın duyusal özelliklerinin araştırılması
Sensory evaluation of functional vegan and gluten-free soup prepared with sprouted seeds
NUR ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Gastronomi ve Mutfak Sanatlarıİstanbul Gelişim ÜniversitesiGastronomi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT DOĞAN
- Özel bir beslenme danışmanlığı merkezine başvuran çölyak hastalığına sahip kadınlara uygulanan glutensiz diyetin gastrointestinal semptomlar ve yaşam kalitesi üzerine etkisi
The effect of a gluten-free diet on gastrointestinal symptoms and quality of life in women with celiac disease who apply to a specialized nutrition counseling center
MELİSA DÜŞMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Aydın ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜLKÜ DEMİRCİ