Dijital çağda bilgi düzensizliği ve yanlış bilgi sorunu: Türkiye özelinde nitel bir analiz ve çözüm önerileri
The problem of information disorder and misinformation in the digital age: A qualitative analysis and policy recommendations in the case of Turkey
- Tez No: 960257
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYSEL ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gazetecilik ve Medya Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 264
Özet
Bu çalışma, bilgi düzensizliği ve yanlış bilgi sorununu Türkiye bağlamında iki temel perspektiften ele almaktadır: doğrulama platformları ve üniversite öğrencileri (alımlayıcılar). Kuramsal çerçevede Walter Lippmann'ın“pasif alımlayıcı”yaklaşımı temel alınarak, bireylerin dijital çağda bilgiye erişme olanakları artsa da, bu bilginin doğruluğunu sorgulama konusunda ne derece çaba gösterdikleri incelenmiştir. Lippmann'ın, bireylerin ellerindeki araçlardan bağımsız olarak edilgen kalacakları yönündeki görüşü, hakikatin giderek önemsizleştiği günümüz dijital medya ortamında güncelliğini korumaktadır. Doğrulama platformu temsilcileri ve üniversite öğrencileriyle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler doğrultusunda hem kurumsal düzeyde hem bireysel pratiklerde yanlış bilgiyle mücadelenin sınırlılıkları tespit edilmiştir. Bulgular, doğrulama girişimlerinin görünürlük, kaynak ve iş birliği eksikliği gibi yapısal sorunlar yaşadığını; üniversite öğrencilerinin ise doğrulama reflekslerinin zayıf ve platform farkındalığının düşük olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, çalışma yanlış bilgiyle mücadelede yalnızca teknik çözümlerin değil; bireysel farkındalık ve toplumsal bilincin birlikte ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
This study addresses the problem of information disorder and misinformation in Turkey from two main perspectives: fact-checking platforms and university students (as recipients). Drawing on Walter Lippmann's“passive recipient”framework, the study explores to what extent individuals question the accuracy of information, despite increased access to digital sources. Lippmann's assertion that individuals remain passive regardless of the tools at their disposal continues to resonate in today's digital media environment, where truth is increasingly devalued. Based on semi-structured interviews with fact-checking platform representatives and university students, the research identifies limitations in combating misinformation at both institutional and individual levels. The findings reveal that fact-checking initiatives face structural challenges such as low visibility, limited resources, and lack of collaboration, while students exhibit weak verification reflexes and limited awareness of such platforms. The study argues that combating misinformation requires more than technical solutions; it also demands individual awareness and a broader societal consciousness.
Benzer Tezler
- Hakikat sonrası çağda bilgi düzensizliği: Yerel medya çalışanlarının ve gazetecilik bölümü akademisyenlerinin dezenformasyona ilişkin algı ve deneyimleri
Information disorder in the post-truth era: The perceptions and experiences of local media workers and journalism department academics on disinformation
MUTLUHAN ÇAMUR
Doktora
Türkçe
2024
GazetecilikAtatürk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM ETEM ZİNDEREN
- Dijital çağda bilgi okuryazarlığı: Çok katmanlı bilgi okuryazarlığı modeli
Information literacy in the digital age: Multimodal information literacy model
KÜBRA AYIK
Doktora
Türkçe
2022
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul ÜniversitesiBilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET CANATAR
- Üniversite öğrencilerinin kişilik tiplerine göre dijital bağımlılık ve bilinçli farkındalık düzeylerinin incelenmesi
Examination of digital dependency and conscious awareness levels according to personality types of university students
YILDIZ ERZİNCANLI
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GEÇİKLİ
- Alter ego ve personanın sanatsal faaliyetteki rolü
Role of alter ego & persona in artistic activitie
CAN AKERSON
- Artırılmış gerçeklik destekli etkileşimli infografik tasarımı: İstanbul Rahmi M. Koç Müzesi örnek uygulaması
Augmented reality supported interactive infographic design: İstanbul Rahmi M. Koç Museum example application
RENÇ ŞİLİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiGrafik Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM MUTAF BÜYÜKARMAN