Okul yöneticilerinin davranışlarının eylem kimlikleme kuramı çerçevesinde incelenmesi
Examining the behaviors of school administrators within the framework of action identification
- Tez No: 960534
- Danışmanlar: PROF. DR. FERUDUN SEZGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Eylem kimlikleme kuramına göre eylemlerin beynimizdeki kimliklenme ya da temsil edilme şekli birbirinden farklılık göstermektedir (Vallacher ve Wegner, 1987). Eylem akışı içinde kişiye“Ne yapıyorsun?”sorusu yöneltildiğinde kişi içinde bulunduğu duruma göre eylemi açıklar ve bu açıklama eyleme dair bir kimlik oluşturur (Vallacher ve Wegner, 1985). Eylem kimlikleme muhtemel olan birçok kimlik arasından içinde bulunulan ana, sahip olunan duygu ve düşünce dünyasına göre uygun olanın seçilmesini ifade etmektedir (Turhan ve Erol, 2017). Bu bağlamda, alandaki çalışmalar incelendiğinde okul yöneticilerinin eylem kimliklemelerine dair bir araştırma olmadığı görülmektedir. Öğrenciler, öğretmenler ve akademisyenler üzerine yapılan çalışmalardan yola çıkarak okul yöneticilerinin icra ettikleri görevleri kimlikleme şekillerini öğrenmek yönetim olgusuna dair kapsayıcı bir bakış açısı elde edilmesini sağlamada önemli görülebilir. Bu araştırma, okul yöneticilerinin davranışlarına yükledikleri anlamları eylem kimlikleme kuramı çerçevesinde ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla eylem kimliklemenin okul yöneticileri açısından anlamı ve doğası detaylı şekilde betimlenmesi amaçlanmıştır. Okul yöneticilerinin eylem kimliklemelerini incelemeyi ve yorumlamayı amaçlayan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinde fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Ankara ili merkez ilçelerinde görev yapmakta olan 15 okul yöneticisinden oluşmaktadır. Öncelikle araştırmanın amacına uygun doğru verinin toplanabilmesi için ölçütler belirlenmiş ve ölçüt örnekleme ile katılımcı grubun oluşturulması hedeflenmiştir. Kartopu örnekleme yöntemi, geleneksel bir örnekleme aracı olmanın ötesinde, bilgi üretiminde aktif bir süreç olarak değerlendirir (Noy, 2008). Araştırma sonuçlarına göre okul yöneticileri yönetim kavramına liderlik, ilham vermek, korumak, sorumluluğu paylaşmak kavramları ile bağdaştırmaktadırlar. Okul yöneticilerinin eğitimsel, sosyal, kültürel, bürokratik, idari ve yönetimsel alanlarda görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Okul yöneticileri öğrenci iyi oluşuna dair işleri ve öğrencinin akademik başarısını yukarı çekmeyi önemsemektedirler. Okul yöneticilerinin eylemlerini üst düzeyde kimliklemeye yönelimleri vardır. İçsel motivasyonu yüksek olan kişiler eylemlerini üst düzeyde kimlikleme eğilimindedirler. Sevgi ve saygı ihtiyacı eylemleri üst düzey kimlikleme yapmadaki en motive edici unsurdur. Okul yöneticileri kendilerini ait hissetmedikleri, rutine binen, onları asıl görevleri olan eğitimsel görevlerden alıkoyan bürokratik eylemleri alt düzeyde kimliklemektedirler.
Özet (Çeviri)
According to Action Identification Theory, the way actions are identified or represented in the mind varies (Vallacher & Wegner, 1987). When a person is asked,“What are you doing?”in the flow of an action, their response reflects their interpretation of the action based on the immediate context, thus constructing an identity for that action (Vallacher & Wegner, 1985). Action identification refers to the selection of an appropriate representation of an action from among many possible alternatives, depending on the momentary context as well as the individual's emotional and cognitive state (Turhan & Erol, 2017). In this context, a review of the literature reveals a gap in research specifically focusing on school administrators' action identifications. Drawing from studies conducted with students, teachers, and academics, understanding how school administrators identify their roles may offer a more comprehensive perspective on the phenomenon of educational leadership. This study aims to explore the meanings school administrators attribute to their behaviors within the framework of Action Identification Theory. Accordingly, the research seeks to provide a detailed description of the meaning and nature of action identification in the context of school administrators. This qualitative study adopts a phenomenological research design to examine and interpret the action identifications of school administrators. The study group consists of 15 school administrators working in central districts of Ankara, Türkiye. To ensure the collection of appropriate data in alignment with the research objectives, specific criteria were established, and criterion sampling was employed to form the participant group. Snowball sampling, which goes beyond being a traditional sampling tool, is considered an active process of knowledge production (Noy, 2008). The findings suggest that school administrators associate the concept of administration with notions such as leadership, inspiration, protection, and shared responsibility. They hold responsibilities in educational, social, cultural, bureaucratic, administrative, and managerial domains. School administrators place importance on student well-being and aim to enhance students' academic success. The study reveals a tendency among administrators to identify their actions at a higher level. Individuals with high intrinsic motivation tend to identify their actions in more abstract, goal-oriented terms. The need for love and respect emerges as the most motivating factor in high-level action identification. Conversely, bureaucratic tasks that feel routine, to which administrators feel no sense of belonging, and which divert attention from their primary educational duties, are identified at a lower level.
Benzer Tezler
- Eğitim yöneticilerinin teknolojik liderlik yeterliliklerinin okullarda öğrenme analitiği kültürü oluşturma bağlamında incelenmesi
An examination of the technological leadership competencies of education managers in the context of creating a learning analytics culture in school
SERAP ÖZ
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET FARUK LEVENT
- Eğitim yöneticilerinin anlamlı liderlik davranışları hakkında öğretmen görüşleri
Teacher's opinions on meaningful leadership behavior of education managers
ONUR JİYAN ÖZİPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GÖÇEN
- Okul müdürlerinin beden dili davranışlarının sıklığı ile öğretmenlerin etkilenme derecesi
The Principle's frequency of using body language movements and teachers dgree of being influenced
MUHAMMET ALİ ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTAÇ AÇIKALIN
- Okul yöneticilerine aracı üst sistem yöneticilerince uygulanan mobbinge ilişkin algılarının incelenmesi
Examination of perceptions of mobbing applied to school administrators by provincial and district directorates of national education
MÜGE BAHAR KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET METİN ARSLAN
- İlköğretim okulu yöneticilerinin informal(doğal)gruplara ilişkin algıları nelerdir.ankara ili örneği
Başlık çevirisi yok
GÖNÜL SEZER DİREKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ŞEREN