Geri Dön

Kanser hastalarının bakım vericilerinde bakım yükü, benlik saygısı, stresle baş etme durumunun belirlenmesi

The determination of caregiving burden, self-esteem ,and coping with stress in cancer patients' ceragivers

PDF İndir

  1. Tez No: 960649
  2. Yazar: HATİCE KAYABAŞI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HAVVA TEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hemşirelik, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Hemşirelik Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 101

Özet

Bu çalışma, kanser tanısı almış bireylerin bakım vericilerinde bakım yükü, benlik saygısı ve stresle başa çıkma düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı nitelikteki bu çalışma, 1 Ocak–31 Aralık 2024 tarihleri arasında Sivas Numune Hastanesi Onkoloji Polikliniği'ne başvuran kanser tanılı 195 hastanın bakım vericisiyle gerçekleştirilmiştir. Veriler; Kişisel Bilgi Formu, Zarit Bakım Yükü Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon, çoklu karşılaştırma testleri ve doğrusal regresyon analizinden yararlanılmıştır. Çalışmada bakım vericilerin %60,5'i kadın, %55,4'ü ilkokul mezunu, %91,8'i evli, %90,3'ü çocuk sahibi, %65,1'i çalışmamakta, %47,7'si ev hanımı, %67,2'si hastanın eşi olup, %56,4'ü 2–4 yıldır bakım vermektedir. Bakım vericilerin %94,9'u kendi ihtiyaçlarını ertelemekte, %35,4'ünde fiziksel hastalık bulunmaktadır. Bakım vericilerin bakım yükünün orta düzeyde, benlik saygısının orta-yüksek düzey arasında, stresle başa çıkma puanının orta düzeyde olduğu, problem odaklı stresle başa çıkma stratejisini daha fazla kullandıkları saptanmıştır. Kadın, ilkokul mezunu, çalışmayan, ev hanımı, düşük gelirli, hastanın yakın akrabası olan, uzun süredir bakım sağlayan ve destek almayan bakım vericilerin bakım yükü puanları daha yüksektir. Benlik saygısı puanı, 41–60 yaş grubundaki bakım vericilerde yüksek; ortaokul eğitimli, işsiz, düşük gelirli, hastanın yakın akrabası olan ve uzun süreli bakım verenlerde daha düşüktür. Stresle başa çıkma toplam puanı; ortaokul mezunu, bakım süresi 6 ay–1 yıl olan bakım vericilerde daha yüksek; 41–60 yaş arasında olan, çalışmayan, serbest meslek sahibi olan bakım vericilerde daha düşüktür. Stresle başa çıkma tarzları alt ölçeklerinden iyimser yaklaşım puanı, kadın, ilkokul mezunu, ev hanımı, hastanın eşi olan, uzun süreli bakım veren ve destek almayanlarda daha düşüktür. Kendine güvenli yaklaşım puanı, 18–40 yaş grubunda daha yüksek; kadın, ilkokul mezunu, çocuklu, çalışmayan, ev hanımı, düşük gelirli, hastanın eşi olan ve uzun süreli bakım verenlerde daha düşüktür. Çaresiz yaklaşım puanı, kadın, ortaokul mezunu, evli, çocuklu, düşük gelirli, hastanın yakın akrabası olan ve destek almayanlarda daha yüksek; 41-60 yaş aralığında ve serbest meslek sahibi olan bakım vericilerde daha düşüktür. Boyun eğici yaklaşım puanı ilkokul mezunu, emekli, düşük gelirli, hastanın eşi olan ve uzun süre bakım veren bakım vericilerde yüksektir. Sosyal destek arama puanı ise ilkokul mezunu ve hasta ile yakın akraba olan bakım vericilerde daha düşüktür. Bakım vericilerin bakım yükü puanı ile benlik saygısı puanı arasında negatif; bakım yükü puanı ile stresle başa çıkma puanı arasında ise pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Benlik saygısı ile stresle başa çıkma arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Araştırma bulguları doğrultusunda, bakım vericilerin düzenli olarak izlenmesi, risk grubunda yer alan bireylerin erken dönemde desteklenmesi, profesyonel yardım almalarının teşvik edilmesi ve sosyal destek sistemlerine erişimlerinin artırılması önerilmektedir

Özet (Çeviri)

This study was conducted to determine the caregiving burden, self-esteem, and stress coping levels of caregivers of individuals diagnosed with cancer. This descriptive study was conducted with 195 caregivers of cancer patients who applied to the Oncology Outpatient Clinic of Sivas Numune Hospital between January 1 and December 31, 2024. Data were collected through face-to-face interviews using the Personal Information Form, Zarit Caregiver Burden Interview, Rosenberg Self-Esteem Scale, and Coping Styles Inventory. Descriptive statistics, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation analysis, multiple comparison tests, and linear regression analysis were used in the evaluation of the data. Among the caregivers, 60.5% were women, 55.4% were primary school graduates, 91.8% were married, 90.3% had children, 65.1% were unemployed, 47.7% were housewives, 67.2% were the patient's spouse, and 56.4% had been providing care for 2 to 4 years. 94.9% of the caregivers postpone their own needs, and 35.4% have a physical illness. It was found that caregivers had a moderate level of caregiver burden, a moderate-to-high level of self-esteem, and a moderate level of coping with stress. They were more likely to use problem-focused coping strategies. Higher care burden scores were observed among caregivers who were female, primary school graduates, unemployed, housewives, low-income, close relatives of the patient, long-term caregivers, and those without support. Self-esteem scores were higher among caregivers aged 41–60, and lower among those with a secondary school education, unemployed, low-income, close relatives of the patient, and those who had been providing care for a long time. The total coping with stress score was higher in caregivers with a secondary school education and those who had been caregiving for 6 months to 1 year, and lower in those aged 41–60, unemployed, and self-employed. Among the coping styles, optimistic approach scores were lower in female, primary school graduates, housewives, spouses of the patient, long-term caregivers, and those without support. Self-confident approach scores were higher in caregivers aged 18–40, and lower in female, primary school graduates, those with children, unemployed, housewives, low-income, spouses of the patient, and long-term caregivers. Helpless approach scores were higher in female, secondary school graduates, married, those with children, low-income, close relatives of the patient, and those without support, while lower in caregivers aged 41–60 and those self-employed. Submissive approach scores were higher in primary school graduates, retirees, low-income caregivers, spouses of the patient, and long-term caregivers. Seeking social support scores were lower among primary school graduates and those who were close relatives of the patient. A statistically significant negative correlation was found between caregiver burden and self-esteem scores, while a positive correlation was found between caregiver burden and coping with stress scores. No significant relationship was found between self-esteem and coping with stress. In line with the research findings, it is recommended that caregivers be regularly monitored, individuals in risk groups be supported at an early stage, professional help be encouraged, and access to social support systems be enhanced.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    716570

    Kanser hastalarının bakım vericilerinde özgecilik davranışlarının psikolojik dayanıklılık ve bakım yüküne yordayıcı etkisi

    The predictive effect of altruistic behaviors on psychological resilience and care burden in caregivers of cancer patients

    AYŞEGÜL ÖZGE ŞEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EZGİ KARADAĞ

  2. Tez No

    272665

    Kanserli hastalara bakım veren aile bireylerinin bakım verme yüklerinin yaşam kalitesine etkisi

    Family members caregiver for cancer patients quality of life effect of caregiving burden

    NİHAN TÜRKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Halk SağlığıAtatürk Üniversitesi

    Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DİLEK KILIÇ

  3. Tez No

    339411

    Periferik kan kök hücre nakli yapılmış kanser hastalarının primer bakım vericilerinin bakım verme yükü ve etkileyen faktörler

    Caregiving burden of primary caregivers of cancer patients undergoing peripheral blood stem cell transplantation and influencing factors

    NUR AKGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HemşirelikHacettepe Üniversitesi

    İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LEYLA ÖZDEMİR

  4. Tez No

    507854

    Erişkin yoğun bakım ünitesinden taburcu olacak hastaların bakım vericilerine yönelik 'planlı taburculuk eğitiminin' güvenli hasta bakımına ve bakım yüküne etkisi

    The effect of 'planned discharge training for the caregivers of patients discharged from the adult intensive care unit' to safe patient care and care load

    AYŞE BIÇKI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HemşirelikMarmara Üniversitesi

    Hemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMER GÜR

  5. Tez No

    616010

    Larenks kanserli hastalarda algılanan sosyal destek ve bakım verici yükü

    Laryngeal cancer patients perceived social support and caregiver burden

    EMİNE KILIÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    HemşirelikCelal Bayar Üniversitesi

    Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DİLEK ÇEÇEN

Geri Dön