Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan elli adet yazma eserin şemseli cilt süslemelerinin incelenmesi
Investigation of fifty manuscripts bindings which has şemse decorations preserved in Kastamonu Manuscript Library
- Tez No: 771399
- Danışmanlar: DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
El yazması eserler Türk İslam Sanatları açısından bakıldığında birden fazla sanatı içinde barındırır, bulunduğu dönemlerin birer aynası olarak günümüze adeta mesaj verirler ve ışık tutarlar. Bugün ülkemizde pek çok yazma eser kütüphanesi mevcuttur. Bu kütüphanelerde pek çok açıdan incelenecek kıymetli eserlerin sayısı oldukça fazladır. Bunlardan bir kısmı şu an Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinde korunmaktadır. Bu araştırmada ise Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesi bünyesinde korunan el yazması eserler içerisinden seçtiğimiz elli adet şemseli cilt, tezyini açıdan ele alınarak incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde Türk cilt sanatı ve el yazması eser hakkında kısaca bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesine kısaca değinildikten sonra üçüncü bölümde seçilen şemseli ciltlerin incelenmesi ile ilgili kısım yer alır. Bu kısımda eserlerin üst alt kapak varsa mıklep kısmının fotoğrafları ve üzerinde bulunan şemselerin çizimleri yer alır. Dördüncü bölümde çalışmanın yöntemi anlatılmaktadır. İncelediğimiz eserlerden ilham alarak hazırlanan sanatsal çalışmalar ise araştırmanın beşinci bölümünü oluşturmaktadır. Araştırmanın sonunda ulaşılan bulgular ve çalışmanın detaylı tahlili, altıncı bölüm olarak tez çalışmasının son bölümünü oluşturur. Bu çalışmanın sonucunda incelenen eserlerin çoğunda soğuk baskı tekniğinin kullanıldığı göze çarpmaktadır. Ayrıca alttan ayırma mülemma, mülevven, çarkuşe ve yekşah usulü ile yapılan ciltlerde tezin içerisinde yer almaktadır. Ciltlerin süslemesinde sıklıkla tercih edilen motiflerin hatai, penç gibi bitkisel olduklarını görmekteyiz. Süslemede tercih edilen motiflerden ikinci sırada olanı ise bulut motifleridir. Ardından rumili tasarımları kullanım sıklığı olarak üçüncü sıraya koyabiliriz. Eserlerin genel olarak yıprandıkları gözlenmiştir. Bazı eserlerde mıklep kısmının ise kopuk olduğunu görmekteyiz. Bazı eserlerin ise üst veya alt deffelerinin kopuk olduğunu görmekteyiz. Tez çalışmasına konu olan elli adet eser katalog tarama yöntemi ile çalışmaya dâhil edilmiştir. Ortaya çıkan bulgular Türk cilt sanatının anlaşılması ve yapılacak çalışmalara örnek olması açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Manuscripts, when viewed from the point of view of Turkish Islamic arts, contain more than one art, they almost give a message and shed light on the present day as a mirror of the periods in which they took place. Today, there are many manuscript libraries in our country. The number of valuable works to be examined in many respects in these libraries is quite high. Some of them are currently preserved in the Kastamonu Manuscript Library. In this research, fifty embellished as shemsel book binding that we selected among the manuscripts preserved in Kastamonu Manuscript Library were examined in terms of decoration. In the first part of the study, brief information is given about the Turkish bookbinding art and the manuscript. In the second part, after the Kastamonu manuscript library is briefly mentioned, in the third part, the section on the examination of the selected şemse bookbindings takes place. In this section, the photographs of an upper and lower cover of the works, if there is the a short cover( mıklep) part and the drawings of these take place. In the fourth chapter, the method of the study is explained. The artistic works prepared by being inspired of the works were examined constitute the fifth part of the research. As a result of this study, it is striking that the cold printing technique was used in most of the works examined. In addition, undercutting is included in the thesis in the volumes made with the mulemma, mülevven,çarkuşe and yekşah method. We see that the motifs that are frequently preferred in the decoration of the bindings are herbal such as hatai and penç. Cloud designs are the second most preferred motifs in decoration, and then we can put rumili designs in the third place as the frequency of use. It was observed that the works were generally worn out. In some works, we see that the miklep part is detached. On the other hand, we see that the upper or lower deffe of some works are broken. Fifty works, which are the subject of my thesis, were included in the study with the catalog scanning method. The resulting findings are important in terms of understanding the Turkish bookbinding art and being an example for the studies to be done.
Benzer Tezler
- Kayseri Raşit Efendi Yazma Eser Kütüphanesi'nde korunan kırk adet yazma eserin tezyini açıdan incelenmesi ve sanatsal üretimler
Examination of forty manuscript works preserved in Kayseri Raşit Efendi Manuscript Library in terms of decoration and artistic productions
BEDRİYE ÖZBEK
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Kastamonu yazma eserler kütüphanesi'nde yer alan 19. yüzyıl'a ait Kur'an-ı Kerimlerin tezyinat özellikleri ve özgün tezhip çalışmaları
Decorations of 19th century handwritten Holy Qur'ans located in the Kastamonu manuscripts library and genuine illumination works
MİNE DİLBER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2019
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEVAY ATILGAN
- Kastamonu Yazma Eser Kütüphanesinde korunan 16. yy. a ait el yazması eserlerin ebrularının incelenmesi
Examining of marbling of manuscripts belonging to the sixteenth, protected in the Kastamonu Manuscript Library
MERT COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM MUSTAFA VUSLAT NOYAN GÜVEN
- Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesinde korunan 3313 numaralı el yazması Kur'an-ı Kerim'in koruma ve onarım çalışmaları
Conservation and restoration of the manuscript no.3313 of the Qur'an, preserved in the Vahid Pasha Library in Kutayha
ELİF ÖZYALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. MUHAMMET BİLGEN
- Konya Yazma Eserler Bölge Müdürlüğü'nde korunan Alanya Müzesi 487 envanter numaralı Kur'an-ı Kerîm'in tezhiplerinin incelenmesi
Analysis of gildings of the holy Quran with inventory number 487 in Alanya Museum preserved in Konya Manuscripts Regional Directorate
UMMUHAN KAÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET BİLGEN