Genç yetişkinlerde ayrışma-bireyleşme kaygısı ve narsisizm arasındaki ilişkide yetersizliğin aracı rolünün incelenmesi
Investigating the mediating role of inferiority in the relationship between separation-individuation anxiety and narcissism in young adults
- Tez No: 961011
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDİ GÜNGÖR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Düzce Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu çalışmada, genç yetişkinlerde ayrışma-bireyleşme kaygısı ve narsisizm arasındaki ilişkide yetersizliğin aracı rolü incelenmiştir. Ayrıca çalışmada yer alan kırılgan narsisizm, büyüklenmeci narsisizm, ayrılık kaygısı, aynalamayı yaşama ve bağlılığı inkâr değişkenlerinin demografik değişkenler (yaş ve cinsiyet) açısından farklılaşıp farklılaşmadığı da değerlendirilmiştir. Araştırmada bağımsız değişken olarak ayrışma-bireyleşmenin alt boyutları (ayrılık kaygısı, aynalamayı yaşama ve bağlılığı inkâr), bağımlı değişken olarak narsisizmin iki alt boyutu (kırılgan narsisizm ve büyüklenmeci narsisizm) ve aracı değişken olarak yetersizlik ele alınmıştır. Çalışmanın örneklem grubunu 18-24 yaş aralığında yer alan 433 genç yetişkin oluşturmaktadır. Veriler, seçkisiz olmayan kolayda örnekleme yöntemi ile toplanmış; veri toplama aracı olarak Ergen Ayrışma Bireyleşme Ölçeği, Beş Faktör Narsisizm Ölçeği-Kısa Form ve Yetersizlik Duygusu Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 21.0 ve Mplus 7.0 programları kullanılmıştır. Genç yetişkin bireylerde ayrışma-bireyleşme kaygısının kırılgan narsisizm ve büyüklenmeci narsisizme etkisi ile birlikte ilişkide yetersizliğin aracı rolünü test etmek için yol (path) analizi yapılmıştır. Demografik değişkenlere göre farklılıkları incelemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Aracılık ilişkileri için 5,000 örnekleme ile bootstrapping yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre ayrılık kaygısı; kırılgan narsisizm ve yetersizlik ile pozitif, büyüklenmeci narsisizm ile negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Aynalamayı yaşama yetersizlikle negatif, büyüklenmeci narsisizm ile pozitif yönde ilişkilidir. Bağlılığı inkâr ile yetersizlik arasında pozitif yönde ilişki olduğu bulunmuştur. Yetersizlik ise hem kırılgan narsisizm hem de büyüklenmeci narsisizm ile pozitif yönde ilişkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca yetersizlik, ayrılık kaygısı, aynalamayı yaşama ve bağlılığı inkâr ile kırılgan narsisizm arasındaki ilişkide ve ayrılık kaygısı ve aynalamayı yaşama ile büyüklenmeci narsisizm arasındaki ilişkide anlamlı bir aracı rol üstlenmiştir. Cinsiyet değişkenine göre yapılan analizlerde kırılgan narsisizm, büyüklenmeci narsisizm, ayrılık kaygısı ve bağlılığı inkâr değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunmuştur. Yaş değişkenine göre yapılan analizlerde ise yalnızca aynalamayı yaşama değişkeninde anlamlı ilişki belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, kuramsal bilgiler ve alanyazındaki çalışmalar ile tartışılmış ve gelecekteki çalışmalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examined the mediating role of inferiority in the relationship between separation-individuation anxiety and narcissism among emerging adults. In addition, the study investigated whether the variables of vulnerable narcissism, grandiose narcissism, separation anxiety, practicing mirroring, and dependency denial differ according to demographic variables (age and gender). In the study, the subdimensions of separation-individuation (separation anxiety, practicing mirroring, and dependency denial) were used as independent variables. In contrast, the dimensions of narcissism (vulnerable and grandiose narcissism) were used as dependent variables, and the inferiority was used as a mediating variable. The sample consisted of 433 young adults aged between 18 and 24. Data were collected using a non-random, convenience sampling method, and the instruments included the Adolescent Separation-Individuation Scale, the Five-Factor Narcissism Inventory–Short Form, and the Inferiority Feeling Scale. The data were analyzed using SPSS 21.0 and Mplus 7.0 software. Path analysis was conducted to test the effects of separation-individuation anxiety on narcissism and the mediating role of inferiority. Independent samples t-tests and one-way ANOVA were used to examine differences according to demographic variables. Bootstrapping with 5,000 resamples was performed to test the mediation effects. The results revealed that separation anxiety was positively associated with vulnerable narcissism and inferiority, and negatively associated with grandiose narcissism. Practicing mirroring was negatively associated with inferiority and positively associated with grandiose narcissism. Dependency denial was positively associated with inferiority. Inferiority, in turn, was positively associated with both types of narcissism. Furthermore, inferiority played a significant mediating role in the relationships between separation anxiety, practicing mirroring, and dependency denial with vulnerable narcissism, and separation anxiety and practicing mirroring with grandiose narcissism. The independent samples t-test results showed significant gender differences in vulnerable narcissism, grandiose narcissism, separation anxiety, and dependency denial. The ANOVA results revealed a significant difference by age only for the variable of practicing mirroring. The findings were discussed in light of relevant theoretical frameworks and previous research, and suggestions for future studies were provided.
Benzer Tezler
- Sistemik psikoterapi yaklaşımına dayalı hazırlanmış grupla psikolojik danışma programının üniversite öğrencilerinin ayrışma bireyleşme düzeylerine etkisi
The effect of group counseling program based on systemic psychotherapy approach on university students' separation individuation levels
BİRSEN ŞAHAN
Doktora
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN AKBAŞ
- The Second separation-individuation process of the Turkish young adults: The relationships between the perceived maternal parenting attitudes, second separation individuation, expanding self and experiences in the romantic relations
Türk genç yetişkinlerin ikinci ayrılma bireyleşme süreçleri
FATMA SEVİNÇ GÖRAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
PsikolojiBoğaziçi ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SERRA MÜDERRİSOĞLU
- Familial and psychodynamic factors in the formation and transmission of personality disorder beliefs in young adults
Genç yetişkinlerde kişilik bozukluğu inançlarının oluşumu ve aktarımında ailesel ve psikodinamik faktörler
İREM AKINCI
Doktora
İngilizce
2020
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN GENÇÖZ
- Çalışan kadınların ve ev kadınlarının benlik-algısı, benlik-kurgusu ve merkezi kimlik tanımı açısından karşılaştırılması
Comparison of self-perception, self-construal and the identity salience of women in relation to developmental stages, employment and domestic statuses
MERAL GEZİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDEN GÜVENÇ
- Önceden edinilmiş ve sonradan kazanılmış gelişim özelliklerinin evlilikte çift uyumu ile ilişkisi
The relationship between inherent and acquired characteristics of human development with marital adjustment
MELİS SERAY ÖZDEN