Türkçede cümle tipli söylem belirleyiciler
Sentence-type discourse markers in Turkish
- Tez No: 961359
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLIHAN DİNÇER DAĞHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Söylem belirleyiciler, söz dizimsel yapıya doğrudan entegre olmadıkları ve bu nedenle de büyük ölçüde söz dizimsel bütünlükten bağımsız işledikleri hâlde söylemin organizasyonunda oldukça belirleyici roller üstlenen pragmatik ögelerdir. Genellikle bağlam içinde anlam kazanan bu ögeler konuşma başlatma, sıra alma, akışı yönlendirme, konu değiştirme, niyete açıklık kazandırma, duygusal katılım sağlama, tutum belirtme, vurgulama, destekleme, söylemi yumuşatma, konu geçişi sağlama, dikkati odaklama, düzeltme, konu kapatma gibi bir dizi temel işlev üstlenirler. Bunlar bağlaç, edat, zarf, ünlem, öbek yapılar gibi farklı formlara sahiptirler. Bu tezde konunun çerçevesi cümle tipli olan söylem belirleyicilerle çizilmiş; buna göre öncelikle Türkiye Türkçesinde cümle yapısına sahip bir veri seti oluşturulmuş, ardından Türkçe Ulusal Derlemi üzerinden elde edilen tanıklar ışığında bu yapıların söylemde gerçekleştirdikleri başlıca işlevler detaylı bir biçimde analiz edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Discourse markers are pragmatic units that, although not directly integrated into syntactic structure and thus largely functioning independently of syntactic integrity, play highly determinative roles in the organization of discourse. These units, which generally derive their meaning from context, fulfill a range of core functions such as initiating speech, taking turns, guiding the flow of discourse, changing topics, clarifying intentions, expressing emotional involvement, indicating stance, emphasizing, providing support, softening discourse, facilitating topic transitions, directing attention, correcting and closing topics. They occur in various forms such as conjunctions, prepositions, adverbs, interjections and phrasal constructions. In this thesis the scope has been defined around sentence-type discourse markers; accordingly, a data set consisting of sentence-structured forms in Turkey Turkish has first been compiled and then in light of tokens obtained from the Turkish National Corpus, the primary functions these forms perform in discourse have been analyzed in detail.
Benzer Tezler
- Eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilere okuma-yazma öğretiminde kullanılan ses temelli cümle ve cümle çözümleme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri
The opinion of teachers about the methods of sound-based sentence analysis in primary teaching of reading and writing to the mentally-retarded students
MÜGE ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. GÜLAY BEDİR
- Yönetim-bağlama kuramı temelinde eski Uygur Türçesinde niteleme işlevli yancümleler üzerine bir çözümleme
An analysis on subordinate clause with attributive functions in old Uyghur Turkish, based on the government and binding theory
GÜNDOĞAN ALPAY
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARABULUT
- Turkish morphological disambiguation using multiple conditional random fields
Çoklu koşullu rassal alanlar kullanarak Türkçe biçimbilimsel belirsizlik giderme
RAZIEH EHSANI
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EŞREF ADALI
YRD. DOÇ. GÜLŞEN ERYİĞİT
- Refik Halit Karay'ın 'Memleket Hikayeleri' ve 'Gurbet Hikayeleri' adlı eserlerindeki cümle tipleri üzerinde bir inceleme
Başlık çevirisi yok
GAMAL MOUSSA