Obeziteli kadınlarda yeme bağımlılığı ve duygusal yeme davranışının obeziteye etkisi
The impact of food addiction and emotional eating behavior on obesity in obese women
- Tez No: 961484
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FİTNAT ŞULE ŞAKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Obezite, duygusal yeme, yeme bağımlılığı, Obesity, emotional eatingi, food addictı
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Obezite, dünyada yaygınlığı giderek artan; bireyin fiziksel, sosyal ve ruhsal sağlığını olumsuz etkileyen, kronik ve ilerleyici bir halk sağlığı problemidir. Duygusal yeme ve yeme bağımlılığı ise, bireylerin yeme davranışlarını etkileyen ve psikolojik, nörolojik ve çevresel faktörlerle şekillenen iki farklı kavramdır. Duygusal yeme, stres, öfke, üzüntü gibi olumsuz duygulara tepki olarak ortaya çıkan bir başa çıkma mekanizması iken; yeme bağımlılığı bireyin besin tüketimi üzerinde kontrol kaybı yaşadığı ve özellikle yüksek karbonhidratlı ile yağlı yiyeceklere karşı bağımlılık geliştirdiği bir durumdur. Bu davranışlar, enerji alımının kontrolünü zorlaştırarak obezite riskini artırmakta ve ağırlık yönetimini güçleştirmektedir. Bu çalışmada, obeziteli kadınların yeme bağımlılığı ve duygusal yeme ile ilgili tutum ve davranışları araştırılarak mevcut obezite üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul ilinde üç farklı beslenme danışmanlığı merkezine başvuran; yaş ortalaması 37,90±11,96 yıl olan toplam 120 gönüllü obeziteli kadın üzerinde yapılmıştır. Sosyodemografik bilgiler, antropometrik ölçümler, fiziksel aktivite düzeyi, beslenme anemnezi, 24 saatlik besin tüketimi ve sıklığı konularını içeren ve araştırmacı tarafından hazırlanmış anket formu kullanılmıştır. Ayrıca Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği (YFAS) ve Duygusal Yeme Ölçeği (DYÖ), araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Çalışma grubunun besin tüketim sıklığı, tükettikleri enerji ve besin ögeleri miktarları, referans olarak kabul edilen Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) değerleri ile karşılaştırılmış olup, yeterli ve dengeli beslendikleri saptanmıştır. Katılımcıların Beden Kütle İnseksi (BKİ) ortalaması 30,87 ± 4,61 kg/m2 olup, %48,3'ünün fazla kilolu (25,00-29,99 kg/m2) olduğu saptanmıştır. DYÖ puan ortalaması 78,67±21,88 olarak bulunmuş; katılımcıların %49,16'sında (n=59) duygusal yeme davranışı gözlenmiş iken %50,84'ünde (n=61) ise bu davranış görülmemiştir. YFAS'e göre bağımlılık %32,50 (n:39) olup, alt kriterlerinden;“beklenenden uzun süreli aşırı tüketim”,“sosyal ve mesleki aktivitelerin azalması”,“maddeye ulaşmak ve kullanmak için fazla zaman harcama”,“çekilme belirtileri”ve“klinik olarak önemli bozulma”kriterlerinin, yeme bağımlılığı tanısı alan bireylerde anlamlı düzeyde daha sık görülmüştür (p0,05). Besin tüketimleri açısından gruplar arasında, su ve selenyum haricinde anlamlı bir fark bulunmamıştır, yeme bağımlılığı olan kadınların daha az su ve daha fazla selenyum tükettiği belirlenmiştir (p=0,001). Bu bulgular, duygusal yeme ve yeme bağımlılığı davranışlarının obezite ile ilişkili olabileceğini; obezite tedavi süreçlerinin bu faktörler göz önünde bulundurularak planlanmasının sağlık üzerindeki olumlu etkilerini artırabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, bu ilişkilerin daha kapsamlı çalışmalarla desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Obesity is a chronic and progressive public health problem that is increasingly prevalent worldwide, adversely affecting individuals' physical, social, and mental health. Emotional eating and food addiction are two distinct concepts that influence eating behaviors and are shaped by psychological, neurological, and environmental factors. Emotional eating is a coping mechanism that emerges in response to negative emotions such as stress, anger, and sadness, whereas food addiction is characterized by a loss of control over food intake and the development of an addiction, particularly toward foods high in carbohydrates and fat. These behaviors make it difficult to regulate energy intake, thereby increasing the risk of obesity and complicating weight management. This study aimed to investigate the attitudes and behaviors related to food addiction and emotional eating among obese women and to examine their impact on existing obesity. The research was conducted with a total of 120 voluntary obese women who applied to three different nutrition counseling centers in Istanbul, with a mean age of 37.90 ± 11.96 years. A questionnaire prepared by the researcher was used, including sociodemographic information, anthropometric measurements, physical activity level, dietary history, 24-hour food consumption and frequency. Additionally, the Yale Food Addiction Scale (YFAS) and the Emotional Eating Scale (EES) were administered through face-to-face interviews.The frequency of food consumption, energy, and nutrient intake of the study group were compared with the reference values of the Turkish Nutrition Guide (TÜBER), and it was found that participants had a sufficient and balanced diet. The mean Body Mass Index (BMI) of the participants was 30.87 ± 4.61 kg/m², and 48.3% were classified as overweight (25.00–29.99 kg/m²). The mean EES score was 78.67 ± 21.88; emotional eating behavior was observed in 49.16% (n=59) of the participants, while 50.84% (n=61) did not exhibit this behavior. According to the YFAS, the prevalence of food addiction was 32.50% (n=39), and the sub-criteria of“consumption over a longer period than intended,”“reduction in social and occupational activities,”“excessive time spent obtaining and using the substance,”“withdrawal symptoms,”and“clinically significant impairment”were found to be significantly more common among individuals diagnosed with food addiction (p0.05). In terms of nutrient intake, no significant differences were found between the groups except for water and selenium; women with food addiction consumed significantly less water and more selenium (p=0.001). These findings suggest that emotional eating and food addiction behaviors may be associated with obesity, and incorporating these factors into obesity treatment plans could enhance positive health outcomes. However, these relationships need to be supported by more comprehensive studies
Benzer Tezler
- Kişilerde yemek bağımlılığı ve çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between food addiction and childhood traumas in people
ALMİNA YAĞMUR MEŞİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi
Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety
SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ
- Hafif şişman/obez kadınlarda yeme bağımlılığı, depresyon ve diyet kalitesinin değerlendirilmesi
Assessment of food addiction, depression and diet quality in overweight/obese women
İREM ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiDiyetetik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN BİLGİÇ
- Obez ve fazla kilolu bireylerde psikolojik sağlamlık ve yeme bağımlılığı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between psychological resilience and eating addiction in obese and overweight individuals
GAMZE EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSEL ŞAHİN KAYA
- Yeme bağımlılığı ve dürtüsel davranış arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between food addiction and impulsive behavior
HATİCE ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİN MUKADDES SEVİNÇER