Salvia officinalis l. bitkisinin in vitro koşullardarejenerasyonu ve kontrollü ortamda biyoaktif maddesentezinin arttırılması
In vitro regeneration of salvia officinalis l. plantand increasing bioactive substance synthesis in acontrolled environment
- Tez No: 961753
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA TÜRKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyomühendislik, Biyoteknoloji, Ziraat, Bioengineering, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyomühendislik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu çalışmada Salvia officinalis L. (Tıbbi Adaçayı) bitkisinin farklı eksplantları kullanılarak in vitro bitki rejenerasyonu, kallus ve sürgün oluşturma yeteneği araştırılmıştır. Elde edilen kallus hücre serilerine stres ve elisitör uygulamaları yapılarak, in vitro ortamda biyoaktif madde üretim potansiyeli değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan Salvia officinalis L. fideleri Doğaşık firmasından temin edilmiştir. Eksplant materyali olarak nodal segmentler kullanılmış, farklı oksin (IBA, NAA) ve sitokinin (BAP, KIN) kombinasyonları içeren MS besi ortamında inkübe edilmiştir. Bitki rejenerasyonunda MS + 1 mg/L IBA ve MS + 1.5 mg/L IBA, sürgün elde edilmesinde MS + 0.5 mg/L BAP + 2 mg/L NAA ve MS + 1 mg/L KIN + 0.5 mg/L NAA, kallus oluşumunda MS + 0.5 mg/L BAP + 2 mg/L NAA, MS + 1 mg/L KIN + 0.5 mg/L NAA, MS + 3 mg/L BAP + 1 mg/L NAA ortamları en etkili olmuştur. Elde edilen kallus hücre serilerine osmotik stres (3/2, 2 sükroz), soğuk stresi, karanlık stresi, besin stresi (1/4 MS, 3/4 MS), AgNO₃ (100 µM, 150 µM, 200 µM), melatonin (100 µM, 150 µM, 200 µM), H₂O₂ (100 µM, 150 µM, 200 µM) uygulanmıştır. HPLC analizleri sonucunda; klorojenik asit üretimi 100 µM AgNO₃ ile 15,11 kat (5,894 mg/L), kafeik asit üretimi 150 µM H₂O₂ ile 21,41 kat (8,199 mg/L), pkumarik asit üretimi karanlık koşullarda 15,60 kat (40,605 mg/L) artmıştır. Rosmarinik asit üretiminde 150 µM H₂O₂ uygulaması 61,52 katlık bir artışa (244,138 mg/L) neden olmuştur. Resveratrol üretimi 150 µM melatonin ile doğal bitki seviyesine (15,1027 mg/L) yaklaşmış, kuersetin üretimi ise sadece 200 µM melatonin ile artış göstermiştir. Biyoaktif bileşik miktarlarında meydana gelen bu artışlar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p
Özet (Çeviri)
In this study, the in vitro plant regeneration, callus and shoot formation potential of Salvia officinalis L. (Common Sage) was investigated using different explants. Stress and elicitor applications were performed on the obtained callus cell lines, and the potential for bioactive compound production under in vitro conditions was evaluated. The Salvia officinalis L. seedlings used in the study were obtained from the Doğaşık company. Nodal segments were used as explant material and incubated in MS medium supplemented with different combinations of auxins (IBA, NAA) and cytokinins (BAP, KIN). MS + 1 mg/L IBA and MS + 1.5 mg/L IBA were the most effective media for plant regeneration; MS + 0.5 mg/L BAP + 2 mg/L NAA and MS + 1 mg/L KIN + 0.5 mg/L NAA for shoot induction; and MS + 0.5 mg/L BAP + 2 mg/L NAA, MS + 1 mg/L KIN + 0.5 mg/L NAA, and MS + 3 mg/L BAP + 1 mg/L NAA for callus formation. The obtained callus cell lines were subjected to osmotic stress (3/2, 2 sucrose), cold stress, dark stress, nutrient stress (1/4 MS, 3/4 MS), AgNO₃ (100 µM, 150 µM, 200 µM), melatonin (100 µM, 150 µM, 200 µM), and H₂O₂ (100 µM, 150 µM, 200 µM). According to HPLC analyses, chlorogenic acid production increased 15.11-fold (5.894 mg/L) with 100 µM AgNO₃, caffeic acid 21.41-fold (8.199 mg/L) with 150 µM H₂O₂, and p-coumaric acid 15.60-fold (40.605 mg/L) under dark conditions. Rosmarinic acid showed a 61.52-fold increase (244.138 mg/L) with 150 µM H₂O₂. Resveratrol production approached the level of the natural plant (15.1027 mg/L) with 150 µM melatonin, while quercetin was only detected with 200 µM melatonin. The increases in bioactive compound levels were found to be statistically significant (p
Benzer Tezler
- Gümüş nitrat ve gümüş nanopartikül stresinin adaçayı (Salvia officinalis L.) bitkisinin sekonder metabolit üretimi ve antioksidan aktivitesi üzerine etkisi
The effect of silver nitrate and silver nanoparticle stress on secondary metabolite production and antioxidant activity of sage (Salvia officinalis L.)
NİHAL BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiYıldız Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA ERİŞEN
- Korunga yem bitkisinde tohum kökenli Alternaria alternata'nın uçucu yağlar ile mücadele olanaklarının araştırılması
Investıgatıon of control possıbılıtıes of seed borne Alternaria alternata wıth essentıal oıls ın saınfoın feed plant
RAHŞAN TANER KIRCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU COŞKUNTUNA
- Bazı fitopatojenler üzerine çeşitli tıbbi ve aromatik bitkilerin in vitro etkilerinin araştırılması
Investigation of in vitro effects of medicinal and aromatic plants on some phytopathogens
EMİNE FERHAN BOZOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyoteknolojiNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL İŞLEK
- Adaçayı (Salvia officinalis) bitkisinden izole edilen endofitik bakterilerin uçucu yağ bileşimlerine etkisinin belirlenmesi
Determination of the effect of endophytic bacteria isolated from sage (Salvia officinalis) plant on essential oil compositions
UMUT YAZICILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiMardin Artuklu ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİ GÜLER GÜNEY
- Siirt ekolojik koşullarında farklı sıra üzeri mesafelerinin adaçayında (Salvia officinalis L.) bazı kalite kriterlerine ve uçucu yağ kompozisyonuna etkisi
The effect of different sequence distances on some quality criteria and essential oil composition of Salvia officinalis L. siirt ecological conditions
ROJİN ÖZEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatSiirt ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DOĞAN ARSLAN