Üstün yetenekli öğrencilerin ebeveynlerinin Türkiye'deki eğitim sistemine bakış açısı
Perspectives of parents of gifted students on the Turkish education system
- Tez No: 961952
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞİN KAPLAN SAYI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu araştırma, Türkiye'de üstün yetenekli öğrencilerin ebeveynlerinin eğitim sistemine yönelik algılarını, beklentilerini ve gelecekte uygulanabilecek önerileri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Genel tarama modeline dayalı nicel desenle yürütülen çalışmada veriler, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden çevrim içi ortamda ulaşılan 204 ebeveynden toplanmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen, uzman görüşleriyle geçerliği sağlanan ve pilot uygulama sonrasında 33 maddeye indirgenen ölçek; program yeterliği, öğretmen niteliği, rehberlik hizmetleri, fiziki imkânlar ve sisteme duyulan güven boyutlarını ölçmüştür. SPSS ile gerçekleştirilen frekans analizleri, ebeveynlerin %78'inin sistemin çocuğun potansiyelini ortaya çıkaracak programlardan yoksun olduğunu, %82'sinin yetenek desteğinin eksik kaldığını düşündüğünü göstermiştir. Katılımcıların üçte ikisi çocuklarının Türkiye'de okumasından memnun değildir; %90'ı imkân bulsa eğitimi yurt dışında tercih edecektir. Öğretmenlerin üstün yetenekle ilgili bilgi eksikliği (%69) ve sınıf içi uygulamaların bireysel ihtiyaçları göz ardı etmesi (%65) temel sorunlar olarak öne çıkmaktadır. Rehberlik hizmetleri %54 oranında yetersiz bulunurken, sosyo-duygusal destek eksikliği %46 düzeyinde bildirilmiştir. Olumlu olarak, okulların temel fiziki gereksinimleri karşıladığı (%77) ve akademik ihtiyaçları kısmen desteklediği (%66) ifade edilmiştir. Ki-kare testleri, memnuniyet düzeylerinin ebeveyn cinsiyeti, yaşı ve okul türüne göre anlamlı biçimde farklılaştığını ortaya koymuştur. Bulgular, erken tanılama, zorunlu öğretmen sertifikasyonu, farklılaştırılmış müfredat, güçlü aile rehberlik ağları ve veri temelli izleme olmak üzere beş stratejik eylem alanı önermektedir. Çalışma ayrıca, donanımlı merkezlerin yaygınlaştırılması ve aile-okul-toplum iş birliğinin kurumsallaştırılmasıyla üstün yetenekli öğrencilerin bilişsel, sosyal ve duygusal gereksinimlerinin eşzamanlı desteklenebileceğini vurgulayan özgün kanıtlar sunmaktadır. Bu bulgular, gelecekteki karşılaştırmalı araştırmalar için önemli bir referans niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This study aims to identify Turkish parents' perceptions of, expectations for, and recommendations regarding the national education system as it serves gifted students. Adopting a quantitative design based on the general survey model, data were gathered from 204 parents across Turkey's different regions. The researcher-developed scale—validated through expert review and reduced to 32 items after a pilot study—measured five dimensions: programme adequacy, teachers, physical facilities, and trust in the system. Frequency analyses conducted with the SPSS revealed that 78 % of parents believe the system lacks programmes capable of realising children's potential, and 82 % perceive insufficient talent support. Two-thirds of participants are dissatisfied with their children's schooling in Turkey; 90 % would prefer education abroad if given the opportunity. Key problems identified include teachers' knowledge gaps about giftedness (69 %) and classroom practices that overlook individual needs (65 %). Guidance services were deemed inadequate by 54 % of parents, while 46 % reported a lack of socio-emotional support. On a positive note, schools were said to meet basic physical requirements (77 %) and to partially address academic needs (66 %). Chi-square (χ²) tests showed that satisfaction levels differed significantly by parent gender, age, and school type. Finding areas: early identification, mandatory teacher certification, differentiated curricula, robust family-guidance networks, and data-driven monitoring. The study also offers novel evidence that expanding well-equipped centres and institutionalising family–school–community collaboration can simultaneously meet the cognitive, social, and emotional needs of gifted students. These results are valuable references for future comparative research.
Benzer Tezler
- Üstün yetenekli öğrencilerin okul sosyal hizmetini ilgilendiren problemleri üzerine bir araştırma
A research on the problems of gifted students about the school social work
ENGİN GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2020
Sosyal HizmetlerYalova ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ABAY
- Makine öğrenmesi ile BİLSEM'de öğrenci başarısını tahmin etme
Predicting student achievement in BİLSEM exam with machine learning
HAKAN ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolÇankırı Karatekin ÜniversitesiElektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİM BUYRUKOĞLU
- İlköğretim kademesindeki üstün yetenekli öğrencilerin rehberlik gereksinimlerinin ebeveynlerin ve öğretmenlerin görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi
Determination of the primary school gifted and talented students?guidance needs based on their parents? and teachers? views
İBRAHİM AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Bölümü
DOÇ. DR. ATİLLA CAVKAYTAR
- Ortaokul dönemindeki üstün yetenekli öğrencilerin sosyal yeterliklerinin geliştirilmesi: Eylem araştırması
Developing social competencies of gifted students in secondary school: Action research
ESRANUR DÜLGER
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN VURAN
- Özel yetenekli öğrencilerin okula uyumu konusunda öğrencilerin ve ebeveynlerinin görüşleri
Opinions of students and parents on the adaptation of gifted students to school
RUKİYE KÜBRA ARTUNÇ KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT ÇİTİL