Primipar kadınlarda annelik fonksiyonu ve psikolojik sıkıntının incelenmesi
Evaluation of maternal function and psychological distress in primiparous women
- Tez No: 962300
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP AÇIKGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 59
Özet
Anne ve bebeğin doğum sonu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirebilmesi hem annenin hem de bebeğin biyolojik ve psikolojik sağlığı açısından önemlidir. Bebek sahibi olan anneler mutluluk ve heyecanın yanında stres ve kaygı hissedebilir. Multipar annelere göre primipar anneler bebek bakımı ve annelik becerileri hakkında daha az deneyime sahiptir. Bu nedenle anne olma ile ilgili rol ve işlevlerinde daha fazla zorluk yaşayabilirler. Bunun sonucunda; uyku bozuklukları, üriner inkontinans, bebeği emzirmede zorluk, var olan psikolojik sorunların alevlenmesi veya yeni psikolojik sorunların ortaya çıkması gibi çeşitli psikolojik sorunlarla yüzleşebilirler. Annenin ve bebeğin sağlığı halk sağlığı bağlamında önemlidir. Bu çalışmanın amacı; primipar kadınlarda annelik fonksiyonu ve psikolojik sıkıntının incelenmesidir. Kesitsel tipteki çalışmanın evreni, Çankırı İl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı il merkezinde Çankırı Aile Sağlığı Merkezi'ne başvuran ve ilk kez anne olan kadınlardır. Araştırmaya gönüllü 391 kadın katılmıştır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Barkin Annelik Fonksiyonu Ölçeği ve Kessler Psikolojik Sıkıntı Ölçeği (K10-PSÖ) ile Şubat- Nisan 2024 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Nicel değişkenlerin iki ilişkisiz örneklemden elde edilen puanların birbirinden anlamlı bir şekilde farklılık gösterip göstermediğini test etmek için bağımsız örneklem t testi yapılmıştır. İlişkisiz ikiden çok örneklem ortalamasının birbirinden anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için ANOVA (F) testi, çoklu karşılaştırmalar için Bonferroni testi uygulanmıştır. Değişkenlerin aralarındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile analiz edilmiştir. Katılımcıların %48,8'i 23-27 yaşındadır. Katılımcıların %56'sı lise mezunudur. Katılımcıların %36,1'i çalışmaktadır. Katılımcıların %78,8'i yeterli geliri olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %89'unun gebeliğinin planlı olduğunu belirtirken,%70,1'i sezaryen doğum yapmış, %50,9'unun bebek bakımı bilgisi aldığı tespit edilmiştir. Annelerin annelik fonksiyonu orta- yüksek düzeyde, psikolojik sıkıntı düzeyi ise düşük-orta düzeydedir. Annelerde psikolojik sıkıntı düzeyi; yaş, evlilik süresi, eş uyumu, gebeliğin planlı olması, eşin eğitimi, sosyal güvence varlığı ve bebek bakım bilgisi alma durumuna göre anlamlı farklılık göstermektedir. Annelik fonksiyonu ise; gelir düzeyi, evlilik süresi, eş uyumu, gebeliğin planlı olup olmaması, doğum şekli ve bebek bakımında yardım alma durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Ölçekler arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile incelendiğinde; annelik fonksiyonu ile psikolojik sıkıntı düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı, negatif yönlü ve düşük düzeyli bir ilişki saptanmıştır (r=-0,168; p
Özet (Çeviri)
A healthy postpartum period is essential for the biological and psychological well-being of both mother and baby. While new mothers may experience joy and excitement, they may also face stress and anxiety. Compared to multiparous women, primiparous mothers often have less experience with infant care and maternal roles, which can lead to greater challenges and psychological difficulties such as sleep disturbances, breastfeeding issues, or exacerbation of existing mental health problems. Protecting maternal and infant health is vital to public health, and studying different maternal populations contributes to building a healthier society. This cross-sectional study aimed to examine maternal functioning and psychological distress in primiparous women. The sample consisted of 391 first-time mothers who applied to the Cumhuriyet Family Health Center located in the city center and affiliated with the Çankırı Provincial Health Directorate. Data were collected between February and April 2024 using the Personal Information Form, the Barkin Index of Maternal Functioning (BIMF), and the Kessler Psychological Distress Scale (K10-PSÖ). Statistical analyses were conducted using SPSS 25.0. Results showed that 48.8% of the participants were aged 23–27, 56% were high school graduates, 36.1% were employed, and 78.8% reported sufficient income. Most had planned pregnancies (89%), 70.1% delivered via cesarean section, and 50.9% had received information on infant care. Maternal functioning was found to be at a moderate-to-high level, while psychological distress was low-to-moderate. Psychological distress varied significantly by age, marriage duration, partner harmony, planned pregnancy, spouse's education, social security, and infant care education. Maternal functioning was influenced by income, marriage duration, partner harmony, pregnancy planning, delivery mode, and support in infant care. A significant negative correlation was found between maternal functioning and psychological distress (r = –0.168; p < 0.01), indicating that better maternal functioning is associated with lower levels of psychological distress.
Benzer Tezler
- Primipar kadınların anneliğe uyum sağlamasında evlilik uyumunun ve evlilik niteliğinin etkisi
The efeect of marriage condition and marriage quality on primipare women's adaptation to maternity
ZEYNEP ESRANUR MOTORCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE HARMANCI
- Erken post partum dönem primipar annelere verilen bebek bakımı eğitiminin annelik rolü ve doğum sonu anksiyete üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effect of infant care education given to primiparous mothers in the early postpartum period on the role of motherhood and postpartum anxiety
MELİKE ÖZKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kadın Hastalıkları ve Doğumİstanbul Arel ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZDEN TANDOĞAN
- Primipar annelerin doğum sonrası fonksiyonel durumlarına göre evde bakım gereksinimlerinin saptanması
Determi̇nati̇on of home care requi̇rements accordi̇ng to the functi̇onal status after chi̇ldbi̇rth of pri̇mi̇para mothers
EMEL ATAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiEvde Bakım Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURAN MUMCU
- Primipar ve multipar annelerin doğum öncesi annelik beklentilerinin bağlanmaya etkisi
The effect of prenatal motherhood expectations on attachment in primiparous and multiparous mothers
CEREN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EbelikTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR ALPARSLAN
- Primipar gebelerin stres düzeylerinin ve doğum öz yeterlilik algısının belirlenmesi
Determining the stress levels of pregnancies and theperception of birth and self-competence
SİBEL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Hemşirelikİstanbul Medipol ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR IRMAK VURAL