I. Süleyman'dan I. Ahmed'e gazelin dönüşümü: Pervane Bey Mecmuası üzerinden bir inceleme
The transformation of Ghazal from Süleyman I to Ahmed I: An analysis of Pervane Bey Mecmuası
- Tez No: 962531
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞAH TAŞKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Bu tezde, Pervane Bey Mecmuası içinde bulunan I. Süleyman'ın ve onun saltanatı sırasında ve sonrasında vefat etmiş şairlerin gazellerinin bulunduğu nazire silsileleri ile aynı mecmuada yer alan I. Ahmed ve musahibi ve doğancıbaşı Hâfız Ahmed Ağa'nın gazellerinden oluşan nazire silsileleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu şekilde Osmanlı gazelinin, on altıncı yüzyılın ortalarından on yedinci yüzyıl başlarına kadar geçen sürede, I. Süleyman ve I. Ahmed'in saltanat dönemleri arasında, Osmanlı İmparatorluğu'nun yaşamakta olduğu sosyal ve siyasal dönüşümün neticesinde bir değişim ve dönüşüm geçirdiği ortaya konmuştur. Çalışmanın giriş ve sonuç bölümleri haricinde iki bölümü olup bunlardan ilki Kanunî Sultan Süleyman dönemine ilişkin genel bir açıklamanın ardından bu dönemde üretilmiş nazirelerin içerdikleri bağlam, ilişki ve katılımcılar yönünden dönemin sosyal ve siyasal durumu ve şairlerin edebi himaye ilişkileri çerçevesinde yorumlanmasını içermektedir. İkinci bölümde ise imparatorluğun geçirdiği dönüşüm ve I. Ahmed dönemindeki sosyal-siyasal durum aktarıldıktan sonra bu dönemi örnekleyecek nazire silsileleri ışığında Osmanlı gazellerinin bağlamlarının, ilişki biçimlerinin ve katılımcılarının nasıl bir dönüşüm geçirdiği ve bu dönüşüme gazellerin içinde üretildiği toplumsal yapıdaki dönüşümün ve şairler arasındaki himaye ilişkilerinin etkisi tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis presents a comparative analysis of two sets of ghazals in Pervane Bey Mecmuası. The first set consists of nazires composed by Suleiman I and by poets who died during or after his reign, while the second set comprises ghazals penned by Ahmed I and his companion and chief falconer, Hâfız Ahmed Ağa. Through this comparison, the study demonstrates that the Ottoman ghazal underwent significant change and transformation between the mid-sixteenth century and the early seventeenth century, namely, from the reign of Süleyman I to that of Ahmed I, as a result of the socio-political shifts within the Ottoman Empire. Excluding the introduction and conclusion, the thesis composed of two chapters. The first chapter provides a general overview of Suleyman the Lawgiver's era, followed by an interpretation of the parallel poems produced during this period in terms of context, relations, and participants and with regard to the prevailing socio-political conditions and the system of literary patronage among poets. The second chapter discusses the empire's transformation and the socio-political context of Ahmed I's reign, then analyzes how the context, relations, and participants of the Ottoman ghazals from this period reflect a broader poetic transformation influenced by societal change and evolving patronage dynamics.
Benzer Tezler
- Şeyhi Divanı: İnceleme - tenkitli metin - dizin
Divan of Syeyhi: Research - criticial edition - index
HALİT BİLTEKİN
Doktora
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ÜNVER
- Tarih-i Burhaneddin-i Belhi (Lady Sheil'in anıları)
History of Burhaneddin-i Belhi (Memories of Lady Sheil)
NİHAL ÇANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KANAR
- H.1128-1129 125 numaralı Mühimme Defteri (Tasnif-metin)
H.1128-1129 numbered 125 Mühımme-ı Mektume Notebook (Assesment and transcription)
MELEK TUĞBA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN POLAT