1961 Anayasası'nın temel felsefesi bağlamında özerk statülü kurumlar üzerine bir inceleme
1961 Constitution's basic philosophy in the context of autonomous status institutions
- Tez No: 962535
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KERİM ÇINAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Çalışma, 1961 Anayasası'nın temel felsefesini merkeze alarak, anayasal düzen içinde özerk statülü kurumların ortaya çıkışını, işlevselliğini ve siyasal sistem içindeki konumunu incelemektedir. Anayasa kavramının tarihsel, siyasal ve ideolojik boyutlarıyla ele alındığı çalışmada, özellikle liberal, sosyal devlet ve hukukun üstünlüğü ilkelerinin anayasal tasarıma nasıl yön verdiği tartışılmıştır. 27 Mayıs 1960 Askerî Müdahalesi sonrasında oluşturulan Kurucu Meclis'in yürüttüğü anayasa yapım süreci, dönemin siyasal ve toplumsal dinamikleriyle birlikte değerlendirilmiş, 1961 Anayasasının temel felsefesi olarak kabul edilen özgürlükçü ve çoğulcu yaklaşımların, devletin yeniden yapılanmasında ne ölçüde etkili olduğu irdelenmiştir. Demokrat Parti (DP) iktidarında yaşanılan anayasal krizler, özellikle kuvvetler ayrılığı ilkesinin zayıflaması, yargı bağımsızlığının aşınması ve üniversite özerkliği, radyo kullanımına ilişkin alanlarda yaşanan müdahaleler çerçevesinde analiz edilmiştir. 1961 Anayasası, bu krizlere de bir tepki olarak, siyasi iktidarı sınırlandırma yaklaşımı çerçevesinde; Milli Güvenlik Kurulu, Anayasa Mahkemesi, Devlet Planlama Teşkilatı ve özerk statülü kuruluşlar gibi yeni kurumlar vasıtasıyla bürokratik yapıyı ı güçlendirmeyi amaçlayarak devletin kuruluş ve işleyişini yeniden düzenlemiştir. Bu bağlamda esas olarak üniversiteler ve radyo (TRT) gibi özerk statülü kurumların anayasal statüleri ve kuruluş gerekçeleri, dönemin siyasal tartışmaları bağlamında incelenmiş ve neticede söz konusu kurumların özerkliklerinin ve anayasal statülerinin, iktidar ilişkileri ve siyasal kültür çerçevesinde şekillendiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on the fundamental philosophy of the 1961 Constitution, examining the emergence, functionality, and position of autonomous institutions within the constitutional order. Addressing the concept of the constitution in its historical, political, and ideological dimensions, the study discusses in particular how the principles of liberalism, the social state, and the rule of law shaped the constitutional design. The constitution-making process carried out by the Constituent Assembly, formed after the May 27, 1960 military intervention, is evaluated in conjunction with the political and social dynamics of the period, and the extent to which the libertarian and pluralist approaches—regarded as the fundamental philosophy of the 1961 Constitution—were effective in restructuring the state is explored. The constitutional crises experienced during the Democrat Party (DP) government are analyzed within the framework of the weakening of the separation of powers, the erosion of judicial independence, and interventions in areas such as university autonomy and radio broadcasting. As a reaction to these crises, the 1961 Constitution sought to reorganize the establishment and functioning of the state within an approach aimed at limiting political power, strengthening the bureaucratic structure through new institutions such as the National Security Council, the Constitutional Court, the State Planning Organization, and autonomous bodies. In this context, the constitutional status and founding rationale of autonomous institutions—particularly universities and radio (TRT)—are examined within the framework of the political debates of the period, concluding that their autonomy and constitutional status were shaped by power relations and political culture.
Benzer Tezler
- Anayasal boyutuyla insan hakları: Türkiye örneği
Human rights with a constitutional dimenson: The case of Turkey
ÖZER ASLAN
Doktora
Türkçe
2023
Felsefeİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NOHUTÇU
- Türk Anayasalarında yer alan temel hak ve hürriyetler açısından insan
Human by the terms of fundamental rights and freedom covered in Turkish constitutions
VEDAT DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
HukukYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN TOZLU
- Türkiye iktisat politikalarının belirlenmesinde iktisadi kurum-kural ve kuruluşların rolleri
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM GÜRAN YUMUŞAK
- Türkiye'de 1990 sonrası liberal-demokratik açılımlar
Liberal democratic developments in Turkey after the year 1990
AHMET ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Siyasal BilimlerCumhuriyet ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FAZIL YOZGAT
- Demokratik sistemde baskı grupları (Türkiye örneği)
Oppression groups in democratic system
HALİL GÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜMNİ SEZEN