Suriyeli öğrenciler bağlamında ilkokullarda görevli yöneticilerin, öğretmenlerin ve psikolojik danışmanların kültüre duyarlı liderlik yaklaşımlarının incelenmesi
An examination of school administrators' and teachers' culturally responsive leadership approaches in the context of Syrian students
- Tez No: 962739
- Danışmanlar: PROF. DR. BURHANETTİN DÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Bu çalışma, Ankara ilinde Suriyeli öğrencilerin yoğun olarak bulundukları okullarda görevli okul yöneticilerinin, öğretmenlerin ve psikolojik danışmanların yönetim uygulamalarında kültüre duyarlı liderliğin yerini ve kapsamını keşfetmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma kültüre duyarlı liderlik uygulamalarının Suriyeli öğrencilerin eğitim süreçlerindeki etkisini ve bu bağlamda daha kapsayıcı eğitim politikalarının gerekliliğini vurgulaması açısından önemlidir. Bu araştırma temel nitel araştırma geleneği içinde yürütülmüştür. Bu amaçla Altındağ ilçesinde bulunan ve en fazla Suriyeli sığınmacı öğrenci barındıran 11 ilkokulda görev yapan okul yöneticisi, öğretmenler ve psikolojik danışmanlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada, nitel veri analizi süreci veri analizi modeli temel alınarak dört aşamalı bir yapı içerisinde yürütülmüştür. İlk aşamada, katılımcılarla gerçekleştirilen görüşmelerin tamamı çözümlenmiş ve yazılı metne dönüştürülmüştür. Elde edilen veriler, araştırmanın alt problemleri ve kuramsal çerçeve doğrultusunda detaylı şekilde okunmuş; anlamlı veri kümeleri tanımlanarak veriler satır satır analiz edilmiştir. Bu süreçte, katılımcıların dile getirdiği ortak görüşler, dikkat çeken ifadeler ve tekrarlayan kavramlar analiz edilerek ilgili kodlarla etiketlenmiştir. İkinci aşamada, oluşturulan kodlar arasındaki anlam birliktelikleri ve içerik benzerlikleri dikkate alınarak kategoriler belirlenmiştir. Kodlar benzerliklerine göre gruplanmış ve her bir grup belirli ana temalar ve alt temalar altında toplanmıştır. Bu süreçte temaların oluşturulması, hem tümevarımcı yaklaşımla doğrudan verilerden hareketle, hem de araştırma soruları ve teorik çerçeveyle örtüşen anlam kümeleri esas alınarak gerçekleştirilmiştir. Üçüncü aşamada, elde edilen kod ve temalar bütünsel olarak yeniden gözden geçirilmiş, veri setiyle ilişkileri açısından değerlendirilen bazı kodlar yeniden düzenlenmiş veya birleştirilmiştir. Ayrıca, araştırmanın güvenilirliğini artırmak amacıyla, araştırma danışmanı ve alan uzmanları ile görüşmeler gerçekleştirilerek kodlama ve temalandırma süreçleri yeniden değerlendirilmiştir. Son aşamada ise, elde edilen temalar çerçevesinde katılımcıların görüşleri sistematik biçimde yorumlanmıştır. Temalar arası ilişkiler analiz edilerek, çalışmanın genel amaç ve soruları bağlamında açıklamalar yapılmıştır. Bulgular, doğrudan alıntılarla desteklenmiş ve katılımcı görüşlerinin nitel veriye dayalı şekilde analiz edilmesi sağlanmıştır. Bu süreç, araştırmanın iç tutarlılığını artırmış ve nitel verinin bağlamsal olarak derinlemesine anlaşılmasına olanak tanımıştır. Elde edilen sonuçlar müfredatın esnek ve kültüre duyarlı hale getirilmesi, öğretmen eğitimlerinin artırılması, psikososyal desteklerin yaygınlaştırılması ve Türkçe eğitim programlarının geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Ayrıca, eğitim politikalarının sığınmacı çocukların ihtiyaçlarına yanıt verme konusunda yetersiz kaldığı gözlemlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, müfredatın kültüre duyarlı ve esnek hale getirilmesi, öğretmenlere yönelik kültüre duyarlı liderlik ve travma bilinci eğitimlerinin artırılması, psikososyal destek hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve ailelerin bu sürece dahil edilmesi vurgulanmıştır. Ayrıca Suriyeli öğrenciler için dil öğrenme programları ile teknolojik desteklerin artırılması gerektiği önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to explore the role and scope of culturally responsive leadership in the management practices of school administrators, teachers, and guidance counselors working in schools with a high concentration of Syrian refugee students in Ankara. This research is significant as it highlights the impact of culturally responsive leadership practices on the educational processes of Syrian students and underscores the need for more inclusive educational policies.The research was conducted within the framework of qualitative research methodology. To achieve this, interviews were conducted with school administrators, teachers, and guidance counselors from 11 primary schools in the Altındağ district, which hosts the largest number of Syrian refugee students. In this study, the qualitative data analysis process was conducted within a four-stage framework based on the data analysis model proposed by Miles and Huberman (1994). In the first stage, all interviews conducted with participants were transcribed verbatim into written text. The obtained data were read in detail in line with the research sub-problems and theoretical framework; meaningful data clusters were identified, and the texts were analyzed line by line. During this process, recurring concepts, notable expressions, and commonly shared views were examined and labeled with appropriate codes. In the second stage, categories were identified by considering semantic similarities and content-related associations among the codes. The codes were grouped according to their similarities, and each group was organized under specific main themes and sub-themes. Theme formation was carried out both inductively, based directly on the data, and deductively, guided by the research questions and theoretical framework. In the third stage, the generated codes and themes were reviewed holistically. Some codes were revised or merged based on their relationship with the overall data set. In order to enhance the reliability of the study, the coding and thematization processes were also re-evaluated in consultation with the research advisor and field experts. In the final stage, participants' opinions were systematically interpreted within the framework of the identified themes. Relationships between themes were analyzed, and explanations were made in connection with the main objectives and research questions of the study. The findings were supported by direct quotations, allowing for the analysis of participants' views to be firmly grounded in qualitative data. This process enhanced the internal consistency of the research and enabled a more in-depth contextual understanding of the data. The findings indicate that the curriculum needs to be made more flexible and culturally responsive, teacher training programs should be enhanced, psychosocial support services should be expanded, and language learning programs should be developed. Moreover, it was observed that current educational policies fall short of addressing the needs of refugee children. Based on the findings, it is recommended to adapt the curriculum to be more flexible and culturally sensitive, increase training on culturally responsive leadership and trauma awareness for teachers, expand psychosocial support services, and involve families in this process. Additionally, it is suggested to enhance language learning programs and technological support for Syrian students.
Benzer Tezler
- İlkokullarda eğitim alan yabancı uyruklu öğrenciler ile ilgili yapılan akademik çalışmalar üzerine bir inceleme
A descriptive study for research on foreign students in primary schools
HİLAL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE CERRAH ÖZSEVGEÇ
- Suriyeli sığınmacı öğrencilerin matematik dersi kazanımları elde etme sürecinde ikinci sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı sorunlar
Problems met by second degree primary school teachers obtaining process of Syrian asylum seekers acquisition of mathematics
KADİR DAĞLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT YÜKSEL
- Negotiating spatiality in urban migration context: The case of Syrian students in Istanbul
Kentsel göç bağlamında mekansallık konusu: İstanbul'da Suriyeli öğrenciler
ŞEYMA KARAMEŞE
- Fikir ve düşünce özgürlüğü bağlamında sosyal medya kullanım pratikleri: Türk ve Suriyeli öğrenciler üzerine bir araştırma
The practices of social media usage in regard to freedom of thought and expression: The case of Turkish and Syrian students
ŞÜKRÜ MACUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sosyolojiİnönü Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU GÜLBUĞ EROL
- Geçici koruma altındaki öğrencilerin uyum sürecinde okul ikliminin rolü: Holistik bir yaklaşım
The role of school climate in the adaptation process of students under temporary protection: A holistic approach
SEVDA KUBİLAY
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAİT AKBAŞLI
