Geri Dön

Anadolu İmam Hatip lisesi öğrencilerinin Arapça ile İngilizce derslerine ilişkin tutumlarının incelenmesi

An investigation into Anatolian İmam Hatip high school students' attitudes towards Arabic and English courses

PDF İndir

  1. Tez No: 962882
  2. Yazar: ÜLKER YALÇIN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CAVİDE DEMİRCİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Anadolu İmam Hatip Lisesi, Arapça dersi, İngilizce dersi, tutum, Anatolian Imam Hatip High School, Arabic lesson, English lesson, attitude
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin Arapça ve İngilizce derslerine yönelik tutumlarını incelemek ve bu tutumlar arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını ortaya koymaktır. Ayrıca, öğrencilerin demografik özellikleri, okul tercih nedenleri, derslere çalışma amaçları ve çalışma saatlerine göre tutumlarının betimlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: İlişkisel tarama modelinde yürütülen bu çalışmanın çalışma grubunu, 2023- 2024 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Keçiören ilçesindeki Anadolu İmam Hatip Liselerinde öğrenim gören 421 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, Yapıcı ve Özcan (2016) tarafından uyarlanan“Arapça Dersine Yönelik Tutum Ölçeği”, Çetin vd. (2019) tarafından geliştirilen ve alan uzmanlarınca İngilizceye uyarlanan“İngilizce Dersine Ait Tutum Ölçeği”ile“Kişisel Bilgiler Anketi”kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Bağımsız Örneklem t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Analizler sonucunda, Arapça ve İngilizce derslerine yönelik tutumlar arasında sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ancak, hem 9. sınıflarda hem de 12. sınıflarda Arapça dersine yönelik davranışsal tutum düzeyleri arttıkça, İngilizce öğrenmeye karşı dirençte zayıf düzeyde negatif yönlü bir ilişki gözlemlenmiştir. Sonuç ve Öneriler: Bu araştırmanın bulgularına göre, Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin Arapça ve İngilizce derslerine yönelik tutumlarının sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Bununla birlikte, hem 9. hem de 12. sınıf öğrencileri arasında Arapça dersine yönelik davranışsal tutumların artmasıyla, İngilizce öğrenmeye karşı direnç düzeylerinde zayıf da olsa bir azalma eğilimi gözlenmiştir. Bu bulgu, bir dile yönelik olumlu davranışsal tutumların, başka bir dile karşı duyulan olumsuz duygular veya direnç üzerinde etkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, dil öğretiminde öğrenci tutumlarını olumlu yönde geliştirmek için, bireysel öğrenme motivasyonları dikkate alınarak ders içerikleri bu motivasyonlara uygun biçimde anlamlı ve işlevsel hâle getirilmelidir. Özellikle mesleki, akademik ya da gündelik yaşama dönük içeriklerin kullanılması, öğrencilerin derse olan ilgisini artırabilir. İngilizce dersine yönelik direnç geliştiren öğrenciler için rehberlik birimleriyle iş birliği içinde psiko-eğitim temelli çalışmalar yürütülerek olumsuz tutumların kaynağına inilmeli ve olumluya dönüştürülmesi hedeflenmelidir. Cinsiyet temelli tutum farklılıkları da göz önünde bulundurularak erkek öğrencilerin aktif katılımını teşvik eden, uygulamaya dayalı etkinlikler; kız öğrencilerin akademik başarısını destekleyen geri bildirim süreçleri geliştirilmelidir. Ayrıca, etkili çalışma alışkanlıklarının kazandırılması amacıyla zaman yönetimi ve verimli ders çalışma becerilerine yönelik atölyeler düzenlenmeli, velilere yönelik bilgilendirme faaliyetleriyle ev ortamında destekleyici öğrenme koşulları oluşturulmalıdır. Arapça ve İngilizce öğretimi, birbirinden bağımsız süreçler olarak değil, karşılıklı olarak desteklenebilecek bütüncül yaklaşımlarla ele alınmalı; böylece bir dile yönelik olumsuz tutumun diğer dile yansıması önlenmelidir. Öğrenci tutumlarının zamana bağlı gelişimini izlemek amacıyla uzunlamasına tasarlanmış araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tür çalışmalar, tutumların sınıf düzeyine, cinsiyete, motivasyona ve çalışma alışkanlıklarına göre nasıl farklılaştığını daha sağlıklı biçimde ortaya koyacaktır. Ayrıca, araştırmanın gerçekleştirildiği bölgenin ötesine geçerek farklı şehir ve okul türlerinde yapılacak çalışmalar, bulguların genellenebilirliğini test etmeye olanak sağlayacaktır. Öğrencilerin dil tutumlarının daha derinlemesine anlaşılması için nitel araştırma yöntemlerine—özellikle öğrenci görüşmeleri ve odak grup çalışmaları gibi yaklaşımlara—daha fazla yer verilmelidir. Bununla birlikte, aile, öğretmen, sosyal çevre ve medya gibi dışsal değişkenlerin tutumlar üzerindeki etkilerinin inceleneceği çok boyutlu analizler, daha kapsamlı bir bakış açısı sunacaktır. Son olarak, mevcut öğretim programları ve ders materyallerinin öğrenci tutumlarına etkisi değerlendirilerek, öğrencilerin motivasyonunu artırmaya yönelik yeni içerik ve yöntemlerin geliştirilmesi sağlanmalıdır.

Özet (Çeviri)

Purpose: The aim of this study is to examine the attitudes of students attending Anatolian Imam Hatip High Schools towards Arabic and English courses and to determine whether there is a significant difference between these attitudes. Additionally, the study aims to describe students' attitudes based on demographic characteristics, reasons for school choice, learning purposes, and study hours. Method: This research was conducted using the relational survey model. The study group consisted of 421 students studying at Anatolian Imam Hatip High Schools in the Keçiören district of Ankara during the 2023–2024 academic year. Data were collected using the“Attitude Scale towards the Arabic Course”adapted by Yapıcı and Özcan (2016), the“Attitude Scale towards the English Course”developed by Çetin et al. (2019) and adapted into English by subject matter experts, and a“Personal Information Questionnaire.”In the data analysis, Independent Samples t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and Pearson Correlation Coefficient were employed. Findings: The analyses revealed that there was no significant difference in attitudes towards Arabic and English courses based on grade level. However, in both 9th and 12th grades, a weak negative correlation was observed between behavioral attitudes towards Arabic and resistance to learning English; as students' behavioral engagement with Arabic increased, their resistance to learning English slightly decreased. Conclusion and Recommendations: The findings indicate that students' attitudes towards Arabic and English courses do not differ significantly by grade level. Nevertheless, among both 9th and 12th grade students, an increase in behavioral attitudes towards Arabic is associated with a slight decrease in resistance to learning English. This suggests that positive behavioral attitudes towards one language may help reduce negative feelings or resistance towards another language. In this context, to foster more positive student attitudes in language education, course content should be made meaningful and functional by aligning it with students' individual learning motivations. Particularly, incorporating content related to professional, academic, or everyday life contexts may increase student engagement. For students who exhibit resistance to English, psycho-educational interventions in collaboration with school counseling services should be implemented to identify the sources of negative attitudes and transform them into more constructive ones. Given gender-based differences in attitudes, teaching strategies should encourage the active participation of male students through hands-on projects and provide constructive feedback mechanisms to support female students' academic achievement. Additionally, to help students develop effective study habits, workshops on time management and study skills should be organized, and parents should be informed to create a supportive home environment. Arabic and English instruction should not be treated as entirely separate processes; instead, integrated and mutually supportive approaches should be developed to prevent negative attitudes toward one language from influencing attitudes toward the other. Longitudinal research is needed to track changes in student attitudes over time. Such studies would offer deeper insights into how attitudes vary by grade level, gender, motivation, and study habits. Expanding research to other cities and school types would help test the generalizability of the findings. A greater emphasis on qualitative research methods—such as interviews and focus groups—would allow for a more in-depth understanding of students' language attitudes. Furthermore, variables such as family influence, teacher attitudes, peer environment, and media should be explored through multidimensional analyses to provide a more holistic perspective. Finally, evaluating the effectiveness of existing language curricula and materials on student attitudes could guide the development of new content and instructional strategies that enhance motivation and engagement.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    808868

    İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin Arapça dersine karşı tutumları

    Attitudes towards Arabic language course of Imam Hatip High School students

    GÖZE YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZAY

  2. Tez No

    453345

    Anadolu İmam-Hatip Lisesi öğrencilerinin Arapça öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri: Isparta ili örneği

    Arabic self-efficacy perceptions of the students attending Anatolian İmam-Hatip High Schools: Isparta city case

    GÜL ŞEN YAMAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVİM ÖZDEMİR

  3. Tez No

    516299

    Anadolu imam hatip lisesi eğitim progamına yönelik öğrenci ve öğretmen görüşleri (Kartepe ilçesi örneği)

    Student and teacher views on Anatolian imam hatip high schools curriculum (Example on the district of Kartepe)

    ÖMER YUNUS ECE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET ESKİCUMALI

  4. Tez No

    366368

    Lise düzeyinde Arapça öğrencilerinin sözlük kullanma becerileri ve bu becerileri geliştirmeye yönelik etkinlikler

    Skills of use dictionary for high-school level Arabic students and activities designed to development these skills

    HAYRULLAH ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET HAKKI SUÇİN

  5. Tez No

    926161

    Mardin'deki çift dilli öğrencilerin Fasih Arapça üzerindeki eğilimleri

    The tendency of bilingual students in Mardin on fasih Arabic

    ALEYNA ALAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURULLAH YILMAZ

Geri Dön