Haysiyet kültürü, eleştirel düşünme eğilimi ve mükemmeliyetçilik ile komplo zihniyeti ve spesifik komplo teorilerine inanç arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri örneklemi üzerinde iki nicel çalışma
The examination of the relationship between honor culture, critical thinking disposition, and perfectionism with conspiracy mindset and belief in specific conspiracy theories: Two quantitative studies on university student samples
- Tez No: 962944
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSEL MEHMET ELGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Komplo teorileri bireylerin karşılaştıkları olayları iki ya da daha fazla aktörün gizli ve kötücül bir niyet barındıran planlarına atfeden bir açıklama biçimidir. Komplo zihniyeti ise komplo teorilerine inanma yatkınlığı olarak tanımlanmakla birlikte, spesifik komplo teorilerine inanca yol açabilir. Komplo teorileri inancı, alanyazında birçok farklı değişkenle birlikte çalışılmaktadır. Mevcut tezde de komplo teorileri inancı, üç farklı psikolojik değişken çerçevesinde çalışılmıştır. Bu bağlamda, mevcut çalışma alanyazına haysiyet kültürü (honor culture), eleştirel düşünme eğilimi ve mükemmeliyetçilik ile komplo zihniyeti ve spesifik komplo teorilerine inanç arasındaki ilişkiyi inceleyen kapsamlı nicel bir çalışma sunmayı amaçlamaktadır. Toplamda iki çalışmadan oluşan mevcut çalışmada, ilk çalışmanın örneklemini yaşları 18 ile 26 (Ort. = 21.49, SS = 1.75) aralığında olan 162'si kadın, 39'u erkek olmak üzere toplam 201 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. İkinci çalışmanın örneklemini ise yaşları 18 ile 27 (Ort. = 21.17, SS = 1.61) aralığında olan 134'ü kadın, 33'ü erkek olmak üzere toplam 167 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Mevcut çalışmadaki veriler, SPSS 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma 1 ve Çalışma 2'den elde edilen bulgulara göre; haysiyet kültürü, eleştirel düşünme eğilimi ve mükemmeliyetçilik ile komplo zihniyeti ve spesifik komplo teorilerine inanç arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Eleştirel düşünme eğilimi açısından kurulan hipotezler beklentilerin tam tersi (pozitif) yönde sonuç gösterse de haysiyet kültürü ve mükemmeliyetçilik değişkenleri açısından mevcut tezdeki hipotezler desteklenmiştir. Mevcut araştırma alanyazın için öncü bir nitelik taşımakla birlikte alanyazına detaylı bulgular da sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Conspiracy theories are a way of explaining events encountered by individuals, attributing them to the hidden and malevolent plans of two or more actors. Conspiracy mentality, while defined as the tendency to believe in conspiracy theories, also leads to belief in specific conspiracy theories. Belief in conspiracy theories is studied in the literature together with many different variables. In the present thesis, belief in conspiracy theories is examined within the framework of three psychological variables. In this context, the study aims to present a comprehensive quantitative contribution to the literature, examining the relationship between honor culture, critical thinking disposition, perfectionism, conspiracy mentality, and belief in specific conspiracy theories. The first study involves a sample of 201 university students, aged between 18 and 26 (M = 21.49, SD = 1.75), consisting of 162 females and 39 males. The second study's sample includes 167 university students, aged between 18 and 27 (M = 21.17, SD = 1.61), with 134 females and 33 males. The data collected were analyzed using SPSS 25.0. According to the findings from both studies, a positive relationship was found between honor culture, critical thinking disposition, perfectionism, conspiracy mentality, and belief in specific conspiracy theories. Although the hypotheses regarding critical thinking disposition showed results opposite to expectations (in a positive direction), the hypotheses concerning honor culture and perfectionism were supported. This research not only serves as a pioneering contribution to the literature but also provides detailed findings to enrich it.
Benzer Tezler
- Haysiyet kültüründe kolektif özür ile affetme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Üniversite öğrencileri örneklemi üzerinde bir araştırma
Examining the relationship between collective apology and forgiveness in the culture of honor: Research on university student sample
RANA ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSEL MEHMET ELGİN
- The rise of the Grotesque in the historic memory of the southerner: The fiction of Faulkner, McCullers, Welty and O'Connor
Güneylinin tarihsel belleğinde Grotesque'in yükselen çizgisi: Faulkner, McCullers Welty ve O'Connor'in eserleri üzerine bir inceleme
BÜLENT AKAT
Doktora
İngilizce
2000
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAmerikan Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ ÖZER
- Reklamlarda cinsiyet stereotipleri: Clıo Ödülü kazanmış reklamlar üzerinde bir araştırma
Gender stereotypes in advertisements: A research on Clio Award-winning advertisements
NEZAKET OĞRAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeSivas Cumhuriyet Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEBNEM ÖZDEMİR
- Toplumsal bellek çerçevesinde Bomonti Bira Fabrikası
Bomonti Brewery in the framework of social memory
EDA YİĞİT
Doktora
Türkçe
2024
AntropolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİSBET GAMZE TOKSOY
- Kultur di romana Kurdî da
Kürtçe romanda kültür
MUHAMMAD KHALEEL RAHMAN RAHMAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ