Bir kültür ve çeviri rotası olarak Likya yolu: Çeviri sosyolojisi odağında çözümlemeler
The Lycian way as a cultural and translation route: An analysis with a focus on the sociology of translation
- Tez No: 963010
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP GÖRGÜLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Sosyoloji, Turizm, Translation and Interpretation, Sociology, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Diller ve Kültürlerarası Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Bu çalışma, Türkiye'nin güneybatısında yer alan Likya Yolu Kültür Rotası'nın kültürel ve tarihi temaya sahip bir uzun mesafe doğa yürüyüşü rotası olmasının yanı sıra, çeviri sosyolojisi yaklaşımıyla, bir çeviri rotası olarak nasıl sürekli inşa edildiğini ve dönüşüme uğradığını incelemektedir. Tezin amacı, Likya Yolu Kültür Rotası dahilindeki dönüşüm ve etkileşimleri çok modlu çeviri süreci yöntemiyle anlamak; özellikle Likya Yolu'nun oluşumunda rol oynayan insan ve insan olmayan aktörlerin bu süreci nasıl şekillendirdiğini ortaya koymaktır. Araştırmada nitel yöntem benimsenmiştir. Kapsamlı bir literatür taraması yapılmış, alan yazın üzerinden kuramsal alıntılar dahilinde dilsel, sosyal ve metinsel çözümlemeler yapılmıştır. Örneklem olarak Likya Yolu rotasını oluşturan coğrafya, burada deneyimlenen çeviri pratikleri ve ayrıca rotanın mimarı Kate Clow'un kaleme aldığı Likya Yolu rehber kitabı çevirisinden alıntılar incelenmiştir. Aktör-Ağ Kuramı (ANT), çeviri bölgesi ve çok modlu çeviri kuramları doğrultusunda, kültürel, sosyal ve dilsel düzeylerde yaşanan dönüşümler analiz edilmiştir. Çalışma, kültürel bir vaka olarak Likya Yolu'nun sadece fiziksel bir yürüyüş güzergâhı olmadığını; aynı zamanda çok dilli, kültürlerarası ve çok modlu çeviri süreçlerinin iç içe geçtiği dinamik bir etkileşim alanı olduğunu savunmaktadır. Bu bağlamda Likya Yolu, çeşitli insan ve insan olmayan aktörlerin katkılarıyla şekillenen dinamik bir çeviri rotası olarak yeniden okunmuştur. Bu doğrultuda çalışma, çevirinin yalnızca metinler arasında değil, aynı zamanda kültürel, mekânsal ve toplumsal düzlemlerde de gerçekleşen çok katmanlı bir süreç olduğunu vurgulamaktadır. Likya Yolu özelinde yapılan analizler, çeviri pratiklerinin kültür rotaları gibi çok aktörlü yapılar içinde nasıl şekillendiğini ve bu yapıların çeviri yoluyla nasıl yeniden üretildiğini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu yaklaşım, çeviribilim alanında sosyal ve kültürel pratiklerin analizine dair özgün bir model sunmakta ve ileride yapılacak benzer çalışmalara kuramsal bir zemin hazırlamaktadır. Tez, bu yönüyle çeviribilim alanında toplumsal, mekânsal ve kültürel odaklı yaklaşımların güçlendirilmesine katkı sağlarken, kültürel mirasın aktarımı ve kültürlerarası etkileşimlerin anlaşılması bakımından da özgün ve yenilikçi bir çerçeve sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study examines how the Lycian Way Culture Route, located in southwestern Turkey and known as a long-distance hiking trail with cultural and historical themes, is continuously constructed and transformed as a translation route with a focus on the sociology of translation. The aim of this study is to understand the transformations and interactions within the cultural route through the methodology of multimodal translation processes, with a particular focus on how both human and non-human actors have shaped the formation of the Lycian Way. A qualitative research method has been adopted in the study. A comprehensive literature review has been conducted, and linguistic, social, and textual analyses have been conducted through theoretical references drawn from the scholarly literature. The sample consists of the geography that constitutes the Lycian Way and the translation practices experienced along this route, as well as excerpts from the translation of the Lycian Way guidebook written by the route's creator, Kate Clow. Drawing on Actor-Network Theory (ANT), translation zone, and multimodal translation approaches, the study analyzes the cultural, social, and linguistic transformations that have occurred in the region. The research argues that the Lycian Way, as a cultural case, is not merely a physical hiking trail, but rather a dynamic site of interaction where multilingual, intercultural, and multimodal translation processes are interwoven. In this context, the Lycian Way has been reinterpreted as a dynamic translation route shaped by the contributions of various human and non-human actors. Accordingly, the study emphasizes that translation is a multilayered process that occurs not only between texts but also across cultural, regional, and social dimensions. Within the perspective of translation sociology, the case study of the Lycian Way has sought to demonstrate how translation practices are shaped within multi-actor structures such as cultural routes, and how these structures are continuously reproduced through translation. This approach offers an original model for analyzing social and cultural practices within the field of Translation Studies and lays a theoretical foundation for future research in similar contexts. In this respect, the thesis contributes to strengthening social, regional, and culturally oriented approaches within the field of Translation Studies, while also offering an original and innovative framework for understanding the transmission of cultural heritage and intercultural interactions.
Benzer Tezler
- Kültürel ögelerin ve karakter isimlerinin kaynak dilden erek dile çevirisi: İngilizce-Türkçe çeviri örneği
Translation of cultural elements and character names from the source language to the target language: English-Turkish translation example
NAHİDE MERVE HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimPamukkale ÜniversitesiDil Bilimleri ve Kültür Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURTEN SARICA
- Tanzimat Dönemi'nde çeviri: Siyasal ve kültürel bir bakış
Translation in Tanzimat reform era: A political and cultural perspective
CEYDA TAŞKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mütercim-TercümanlıkKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. YILMAZ BİNGÖL
- Virginia Woolf'un 'A writer's Diary' eserinin Türkçedeki iki metninin eleştiri ve çeviri kuramları açısından karşılaştırılması
A comparative analysis of two Turkish translations of Virginia Woolf's 'A Writer's Diary' in the framework of translation and critical theories
SERPİL YAVUZ ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEJDET NEYDİM
- Textualization and historicization of a culture in transition/translation
Bir kültür geçişinin/tercümesinin metinselleştirilmesi ve tarihselleştirilmesi: Melez bir biçim olarak Türkiye örneği
FETHİ KELEŞ
- Enrichment of national literature through translation: Significance of the translation bureau in the Turkish Republic's social and cultural life, as well as Turkish translation history
Ulusal yazının çeviri yoluyla zenginleştirilmesi: tercüme bürosunun Türkiye Cumhuriyeti?nin toplumsal ve kültürel yaşamındaki ve Türk çeviri tarihindeki önemi
SEMRA KUNT AKBAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
DilbilimHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN AKSOY