Yapay zekâ ile tasarlanan moda ürünlerine yönelik tüketici tutumları: Nitel bir araştırma
Consumer attitudes towards fashion products designed with artificial intelligence: A qualitative study
- Tez No: 963093
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA CİZMECİ ÜMİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, İletişim Bilimleri, Textile and Textile Engineering, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yalova Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İletişim Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Günümüzün dijitalleşen dünyasında yapay zekâ (YZ) teknolojileri modayı dönüştürmeye başlamış, özellikle tasarım süreçleri ve tüketici davranışları üzerinde şekillendirici bir unsur olmuştur. Bu çalışma, yapay zekâ ile tasarlanmış tekstil ürünlerine yönelik tüketici algısını, estetik beğeni, güven, duygu ve satın alma davranışları üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, moda ile ilgilenen 20 kadın katılımcı ile derinlemesine yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular nitel içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Katılımcılar, alışverişi yalnızca bir ihtiyaç giderme aracı olarak görmemekte; estetik tatmin, sosyal onay ve duygusal doyum gibi unsurların da önemli olduğunu belirtmektedir. Yapay zekâ tarafından tasarlanan tekstil ürünleri çoğunlukla estetik ve yenilikçi bulunmuş; özellikle tasarımların hızla ve kullanıcı tercihleri doğrultusunda üretilebilmesi memnuniyet yaratmıştır. Katılımcıların büyük bir kısmı, YZ tekstil ürünlerinin insan eliyle tasarlanmış tekstil ürünlerinden görsel olarak ayırt edilemediğini ve bu tekstil ürünlerini satın almaya açık olduklarını ifade etmiştir. Ancak bazı katılımcılar, insan tasarımlarının özgünlük, duygu ve yaratıcı ruh bakımından hâlâ daha değerli olduğunu vurgulamıştır. Sonuç olarak, yapay zekâ tasarımlarının tüketici gözünde büyük ölçüde kabul gördüğü, ancak duygusal bağ kurma ve sanatsal özgünlük konularında insan yaratıcılığının halen ön planda tutulduğu anlaşılmıştır. Bu çalışma, yapay zekânın moda sektöründe yaratıcı sürece katkısını ve tüketici algısını çok boyutlu biçimde ele alarak, moda endüstrisi, tasarımcılar ve teknoloji geliştiricileri için önemli içgörüler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
In today's digitalizing world, artificial intelligence (AI) technologies have begun to transform fashion, becoming a shaping factor particularly in design processes and consumer behavior. This study aims to examine consumer perception of fashion products designed with AI through aesthetic appreciation, trust, emotion, and purchasing behavior. In-depth semi-structured interviews were conducted with 20 female participants interested in fashion within the scope of the research. The findings were evaluated with qualitative content analysis. Participants do not see shopping only as a means of meeting needs; they state that elements such as aesthetic satisfaction, social approval, and emotional satisfaction are also important. Products designed by AI were mostly found to be aesthetic and innovative; in particular, the fact that designs can be produced quickly and in line with user preferences created satisfaction. The majority of participants stated that AI products cannot be visually distinguished from products designed by human hands and that they are open to purchasing these products. However, some participants emphasized that human designs are still more valuable in terms of originality, emotion, and creative spirit. As a result, it has been understood that AI designs are widely accepted by consumers, but human creativity is still at the forefront in terms of emotional connection and artistic originality. This study provides important insights for the fashion industry, designers and technology developers by addressing the contribution of AI to the creative process in the fashion sector and consumer perception in a multi-dimensional manner.
Benzer Tezler
- Yapay sinir ağları ve bulanık sistemlerin nükleer güç santrallarının kontrolunda kullanılması
Neural networks and fuzzy systems for advanced controoler design in nuclear power plants
FARUK EROL SAĞIROĞLU
- Moda tasarımında eko-inovasyon ve 3 boyutlu ekolojik giysi koleksiyon önerisi
Eco-innovation in fashion design and proposal for a 3D ecological clothing collection
AYSUN MOLLA KESOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2025
Giyim EndüstrisiHaliç ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EVRİM DEMİR ÖZTÜRK
DOÇ. DR. ZEHRA DOĞAN SÖZÜER
- Yapay zeka destekli tasarım uygulaması ile üretilen kitap kapaklarının tasarım ilkeleri bağlamında incelenmesi
Analysis of book covers produced with ai-supported design applications in the context of design principles
ELİF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiGörsel İletişim Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZDEMİR
- Dijitalleşen tasarım yöntemi olarak üretken tasarımın, tasarımın özgünlüğü ve sahipliği üzerinden tartışılması
Discussing generative design as a digitalized design method on the originality and intellectual property of design
ZEYNEP BEYZA ÖZERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri Ürünleri TasarımıGazi ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH TOĞAY
- Modernizmden teknolojik yeniliklere: Geleceğin kent ve mekan tasarımlarına dair bir öngörü
From modernism to technological innovation: a vision of future urban and space design
BETÜL NUREFŞAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mimarlıkİstanbul Ticaret Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN ŞENTÜRK