Obsesif kompulsif bozuklukta emosyonların sözel olmayan bellek üzerine etkisi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 963390
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEBNEM PIRILDAR, DR. ÖĞR. ÜYESİ CENAN HEPDURGUN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
GİRİŞ: Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) yaşam kalitesini belirgin biçimde düşüren kronik psikiyatrik bir hastalıktır. Nöropsikolojik çalışmalar, OKB'de yürütücü işlevler, görsel-uzamsal biliş ve özellikle sözel olmayan bellek alanlarında performans düşüklükleri bildirmektedir. Buna ek olarak yüz ifadesi tanıma güçlükleri ve artmış aleksitimi düzeyleri bozukluğun sosyal bilişsel işlevler üzerindeki etkilerine işaret etmektedir. Müzik, duygusal uyarılmayı öngörülebilir biçimde tetikleyerek otonom yanıtı ve bilişsel süreçleri etkileyebilen güvenilir bir deneysel uyaran olarak kabul edilmektedir. Bu özelliği sayesinde, duygulanım ile bellek etkileşimini inceleyen çalışmalarda kısa süreli ve kontrollü bir uyarıcı olarak yaygın biçimde kullanılmaktadır. AMAÇ: Bu çalışmanın temel amacı, OKB hastalarında emosyonlar ile sözel olmayan bellek arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Ayrıca, müzik dinlemenin OKB hastalarında ve sağlıklı bireylerde emosyonel, fizyolojik tepkileri (pupil çapı, kalp atım hızı) ve sözel olmayan bellek performansını nasıl etkilediğini karşılaştırmalı olarak inceleyerek, OKB'ye özgü nöropsikolojik profilde müziğin rolünü aydınlatmak hedeflenmiştir. YÖNTEM: Çalışmaya Ege Üniversitesi Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı polikliniklerine başvuran, alım kriterlerini karşılayan OKB tanılı hastalar (n=38) ile yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından eşleştirilmiş sağlıklı kontroller (n=38) dahil edilmiştir. Her iki gruba Erişkin DEHB Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS), Otizm Spektrum Anketi (OSA) ve Adolesan/Yetişkin Duyu Profili Anketi (AYDP) uygulanmış, OKB grubuna ayrıca Yale Brown Obsesyon Kompulsiyon Ölçeği (Y-BOCS) uygulanmıştır. Müzik dinleme oturumları sırasında katılımcıların kalp atım hızı ve göz bebeği çapı kayıtları alınmış, eş zamanlı olarak görsel uyaranlar sunulmuş ve ardından hatırlama görevi uygulanmıştır. Elde edilen veriler, grup farklılıklarını ve işitsel koşulların etkilerini incelemek amacıyla uygun istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiştir. BULGULAR: Otizm Spektrum Anketi puanlarının ortalaması OKB grubunda 20, kontrol grubunda ise 14,94 bulunmuştur. Ortalama ölçek puanı OKB grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek saptanmıştır. Sessizlik koşulunda eski yüzleri doğru tanıma oranı kontrol grubunda OKB grubuna kıyasla daha yüksek bulunmuştur. Yağmur sesi ve hüzünlü müzik her iki grupta da tanıma doğruluğunu anlamlı olarak azaltmıştır. Kontrol grubunda üzgün yüzlerin doğru olarak hatırlanma performansı hüzünlü müzik koşulunda yağmur sesine kıyasla anlamlı ölçüde yüksek bulunmuştur. OKB grubunda üzgün yüzlerin hatırlanma performansı için bu iki işitsel koşul arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Her iki grupta da yeni yüzleri reddetme başarısının, eski yüzleri tanıma başarısından daha yüksek olduğu görülmüştür. Yağmur sesi dinleme sırasında sessizlik koşuluna kıyasla ortalama pupil çapı 0,06 piksel daha düşük saptanmış, öte yandan OKB grubunda, kontrol grubuna kıyasla 0,20 piksel yüksek bulunmuştur. Hüzünlü müzik, sessizlik koşuluna göre pupil çapında anlamlı bir değişikliğe yol açmamıştır. Zaman etkisi modele dahil edildiğinde yağmur sesi koşulunda OKB grubunun pupil çapı kontrol grubuna kıyasla saniyede ortalama 0,002 piksel daha fazla azalma göstermiştir. Yağmur sesi dinleme sırasında sessizlik koşuluna kıyasla kalp atım hızı ortalama 1,92 vuru/dk daha düşük bulunmuştur. Öte yandan hüzünlü müzik dinleme sırasında ortalama kalp atım hızı sessizlik koşuluna kıyasla 1,50 vuru/dk daha düşük saptanmıştır. Hem yağmur sesi hem hüzünlü müzik dinleme sırasında OKB grubunun kalp atım hızı kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde daha yüksek ölçülmüştür. Zaman etkisi modele dahil edildiğinde; yağmur sesi koşulunda OKB grubunda kontrol grubuna kıyasla kalp atım hızı saniyede ortalama 0.007 vuru/dk daha fazla azalma göstermiştir. SONUÇ: Bu çalışma, OKB hastalarında sözel olmayan bellek ve duygusal yüz işlemleme süreçlerinde belirgin bozukluklar olduğunu göstermiştir. Müzik temelli duygusal uyaranlar bağlamında, kontrol grubunda gözlenen ruh hali uyumu etkisi OKB grubunda saptanmamış, bu durum OKB'de duygusal bilginin bellek süreçlerine entegrasyonunda sınırlılıklar olabileceğini düşündürmektedir. Kalp atım hızı ve pupil çapı gibi fizyolojik parametrelerde grup ve koşul etkileşimlerine bağlı an farklılıklar tespit edilmiştir. Bu etkileşimin gelecekte daha güçlü duygusal uyaranlar, geniş örneklemler ve uzunlamasına araştırma tasarımlarıyla yeniden incelenmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
INTRODUCTION: Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) is a chronic psychiatric condition that significantly impairs quality of life. Neuropsychological studies report performance deficits in executive functions, visuospatial cognition and particularly in nonverbal memory domains in individuals with OCD. In addition, difficulties in facial expression recognition and elevated levels of alexithymia point to the disorder's impact on social cognitive functioning. Music is considered a reliable experimental stimulus that can predictably elicit emotional arousal and influence both autonomic responses and cognitive processes. Owing to this feature, it is widely used as a short-term and controlled stimulus in studies examining the interaction between affect and memory. AIM: The primary aim of this study is to investigate the relationship between emotions and nonverbal memory in patients with OCD. Additionally, it aims to compare the effects of music listening on emotional and physiological responses (pupil diameter, heart rate) and nonverbal memory performance in individuals with OCD and healthy controls, to clarify the role of music in the neuropsychological profile specific to OCD. METHOD: The study included patients diagnosed with OCD (n=38) who applied to the outpatient clinics of Ege University Department of Psychiatry and met inclusion criteria, along with healthy controls (n=38) matched for age, gender, and educational level. Both groups completed the Adult ADHD Self-Report Scale (ASRS), Autism Spectrum Quotient (AQ), and Adolescent/Adult Sensory Profile (AASP); the Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (Y-BOCS) was additionally administered to the OCD group. During the music listening sessions, participants' heart rate and pupil diameter were recorded, visual stimuli were presented simultaneously and a memory recall task was conducted. Data were analyzed using appropriate statistical methods to examine group differences and the effects of auditory conditions. RESULTS: The mean score on the Autism Spectrum Quotient was 20 in the OCD group and 14.94 in the control group, with the OCD group scoring significantly higher. In the silence condition, the correct recognition rate for previously seen faces was higher in the control group compared to the OCD group. Both rain sounds and sad music significantly reduced recognition accuracy in both groups. In the control group, the recall of sad faces was significantly higher under the sad music condition compared to rain sounds; no such difference was observed in the OCD group. In both groups, the ability to correctly reject new faces was higher than the ability to recognize previously seen ones. During rain sound listening, the average pupil diameter was 0.06 pixels lower compared to the silence condition, while it was 0.20 pixels higher in the OCD group compared to the control group. Sad music did not cause a significant change in pupil diameter compared to silence. When time was included in the model, pupil diameter in the OCD group showed an average decrease of 0.002 pixels per second more than the control group under the rain sound condition. Heart rate was found to be 1.92 bpm lower during rain sound listening and 1.50 bpm lower during sad music compared to silence. However, during both auditory conditions, the OCD group exhibited significantly higher heart rates compared to the control group. When the time effect was included, the OCD group showed an average heart rate decrease of 0.007 bpm per second more than the control group under the rain sound condition. CONCLUSION: This study revealed significant impairments in nonverbal memory and emotional face processing in patients with OCD. In the context of music-based emotional stimuli, the mood-congruency effect observed in the control group was not detected in the OCD group, suggesting possible limitations in the integration of emotional information into memory processes. Significant group-by-condition interactions were also found in physiological parameters (heart rate and pupil diameter). It is recommended that this interaction be reexamined in future studies using stronger emotional stimuli, larger samples, and longitudinal research designs.
Benzer Tezler
- Obsesif-kompulsif bozuklukta inflamazom genlerinin metilasyon seviyelerinin sağlıklı kontrollerlekarşılaştırılması
Comparison of methylation levels of inflammasome genes inobsessive-compulsive disorder and healthy controls
MELİKE TETİK OKTAY
- Obsesif kompulsif bozuklukta tepki ketleme, bilişsel rezerv ve bilişsel esneklik ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between response inhibition, cognitive rezerve and cognitive flexibility in obsessive compulsive disorder
ELİF TİRYAKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÜNAL
- Obsesif kompulsif bozuklukta orbitofrontal korteks volümü ile P300 arasındaki korelasyon
Corelation between volume of orbito frontal cortex with P300 in obsessive-compulsive disorder
ZUHAL ÖZLER
- Obsesif kompulsif bozuklukta çalışma belleği, dikkat ve inhibisyon süreçlerinin olaya ilişkin beyin potansiyelleri ile incelenmesi
Investigation of working memory, attention and inhibition processes by event related brain potentials in obsessive compulsive disorder
HANİFE YASEMİN KESKİN ERGEN
- Obsesif kompulsif bozuklukta otizm spektrum özellikleri ve yürütücü işlevlerin fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme analizi ile incelenmesi
The examination of autism spectrum traits and executive functions in obsessive compulsive disorder through functional magnetic resonance imaging analysis
BİLAL SAĞLIYAN