Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda farmakolojik ve alternatif/tamamlayıcı tedavi yaklaşımı hakkında ebeveynlerin bilgi düzeyi ve tutumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of parental knowledge and attitudesregarding pharmacological and complementary/alternati̇ve treatment approaches in children diagnosed with attentiondeficit/hyperactivity disorder
- Tez No: 963465
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA MELTEM KOÇ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Ebeveynler, Alternatif Tedaviler, Tamamlayıcı Tedaviler, Farmakolojik Tedavi, Non-farmakolojik Tedavi, Sağlık Hizmetlerine Erişilebilirlik, Attention Deficit Disorder with Hyperactivity, Parents, Alternative Treatments, Complementary Therapies, Pharmacological Treatment, Non-pharmacological Treatment, Health Services Accessibility
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Hekimliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
ÖZET DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU TANILI ÇOCUKLARDA FARMAKOLOJİK VE ALTERNATİF/TAMAMLAYICI TEDAVİ YAKLAŞIMI HAKKINDA EBEVEYNLERİN BİLGİ DÜZEYİ VE TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Ümran TURAN İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Dalı Uzmanlık Tezi, İzmir, Türkiye, 2025 Amaç: Bu araştırmada, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı almış çocukların ebeveynlerinin farmakolojik ve geleneksel/tamamlayıcı (GETAT) tedavi yöntemlerine ilişkin bilgi düzeyleri ve bu yöntemlere yönelik tutumları incelenmiştir. Çalışmanın temel amacı, ebeveynlerin sosyo-demografik özelliklerinin (çocuk sayısı, gelir durumu, medeni durum, anne-baba eğitim düzeyi ve psikiyatrik öyküsü) çocuklarının DEHB tedavisi alma durumu ve GETAT yaklaşımlarına yönelimleri üzerindeki etkilerini değerlendirmektir. Ayrıca, ailelerin sağlık hizmetine başvuru davranışları, tedavi tercihlerinde hangi etkenlerin öne çıktığı ve GETAT'tan fayda algıları da analiz edilmiştir. Yöntem: Çalışma, DEHB tanısı almış çocukların ebeveynleriyle yürütülmüş, tanımlayıcı ve karşılaştırmalı ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan demografik bilgi formu, tedavi geçmişi, GETAT bilgi ve kullanım durumu, tedaviye yönelik tutumları ölçen yapılandırılmış anketler aracılığıyla veri toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 26.0 programı kullanılarak analiz edilmiş; ki-kare testi ile değişkenler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmada anne eğitim düzeyi ve ailedeki çocuk sayısı ile GETAT (geleneksel ve tamamlayıcı tıp) uygulamalarına ilişkin bilgi ve kullanım durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Lisans mezunu anneler ve iki çocuklu ailelerde GETAT farkındalığı ve uygulaması en yüksek düzeydedir. Baba psikiyatrik öyküsü, çocuğun cinsiyeti ve eğitim düzeyi ise çocukların DEHB nedeniyle doktora başvurma davranışında belirleyici olmuştur. Özellikle erkek çocuklar ve ortaokul-lise düzeyindekilerde başvuru sıklığı daha yüksektir. Tedavi tercihi açısından, baba eğitim düzeyi ve çocuğun eğitim düzeyi ile anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Babanın eğitim düzeyi arttıkça sadece ilaç tedavisi tercih sıklığı artmış, ilköğretim çağında ise kombine veya alternatif tedavilere yönelim daha yaygındır. Sonuçlar: DEHB tedavisinde ailelerin GETAT'a yönelimi, büyük ölçüde annenin eğitim düzeyi ve çocuk sayısına bağlıdır. Doktora başvuru davranışı ise özellikle baba psikiyatrik öyküsü, çocuğun cinsiyeti ve eğitim düzeyi ile anlamlı ilişkilidir. Bu bulgular, tedavi planlamasında aile yapısına ve eğitsel faktörlere dayalı bireyselleştirilmiş yaklaşımların önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT EVALUATİON OF PARENTAL KNOWLEDGE AND ATTİTUDES REGARDİNG PHARMACOLOGİCAL AND COMPLEMENTARY/ALTERNATİVE TREATMENT APPROACHES İN CHİLDREN DİAGNOSED WİTH ATTENTİON-DEFİCİT/HYPERACTİVİTY DİSORDER Ümran TURAN Izmir Kâtip Çelebi University Faculty of Medicine, Department of Family Medicine, Specialty Thesis, Izmir, Türkiye, 2025 Aim: This study aimed to assess the knowledge levels and attitudes of parents of children diagnosed with Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD) regarding pharmacological and traditional/complementary and alternative medicine (CAM) treatment methods. The primary objective was to evaluate the impact of parental sociodemographic characteristics (number of children, income level, marital status, parental education level, and psychiatric history) on the likelihood of their children receiving ADHD treatment and the parents' orientation toward CAM approaches. Additionally, the study analyzed families' health-seeking behaviors, influential factors in treatment preferences, and perceived benefits of CAM therapies. Methods: This descriptive and comparative-relational study was conducted with parents of children diagnosed with ADHD. Data were collected through structured questionnaires that included demographic information, treatment history, CAM knowledge and usage, and attitudes toward treatment. The data were analyzed using SPSS version 26.0, and associations between variables were evaluated using the chi-square test. Results: A statistically significant relationship was found between maternal education level and the number of children in the family with parental knowledge and use of CAM practices. CAM awareness and application were highest among university-educated mothers and families with two children. The father's psychiatric history, the child's gender, and educational level significantly influenced help-seeking behavior for ADHD. Notably, boys and children at the middle or high school level had higher consultation rates. Regarding treatment preference, significant associations were found with the father's education level and the child's educational stage. A higher paternal education level was associated with a preference for pharmacological treatment only, whereas combined or alternative treatments were more commonly preferred for primary school-aged children. Conclusion: Parental inclination toward CAM in ADHD treatment is largely influenced by the mother's educational background and the number of children in the family. Help-seeking behavior is significantly associated with the father's psychiatric history, and the child's gender and educational level. These findings underscore the importance of individualized treatment planning based on family structure and educational factors.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı okul çağı çocuklarında duyusal işlemleme ve uyku bozuklukları arasındaki ilişki
Relationship between sensory processing and sleep disorders in school-age children diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD)
ELİF TOSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU
- Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi alan hastaların ritim değerlendirmesi
Rhythm assessment for the use of attention deficit and hyperactivity disorder drugs in children
GÖKÇE SÜMER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RUKİYE ÜNSAL SAÇ
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinin borderline kişilik özelliklerine etkisi
The effect of attention deficit and hyperactivity disorder treatment on borderline personality features
RUKİYE ESRA ILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK AKÇA
- Restriktif tip dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan hastaların kronotipi ve uyku bozukluklarının günlük işlevsellik üzerine olan etkisi
The effect of chronotype and sleep disorders on daily functioning in patients diagnosed with restrictive-type attention deficit hyperactivity disorder
HANDE EMİNE SABAH BARIŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SİBEL DURAK
- Zihinsel yetersizlik tanılı 4-18 yaş arasındaki hastaların özgeçmiş, soygeçmiş, klinik özellikler ve yaşam kaliteleri açısından değerlendirilmesi
The evaluation of 4-18 years old patients with intellectual disability in terms of medical history, familial history, clinical features and quality of life
GAMZE YÜKSEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZEN KÖSE