Geri Dön

Zaman serisi ve bulanık tahmin yöntemleri temelli stok planlaması: Yay sektöründe bir uygulama

Stock planning based on time series and fuzzy forecasting methods: An application in the spring industry

PDF İndir

  1. Tez No: 963643
  2. Yazar: YASİN COŞKUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÖKHAN AKYÜZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 114

Özet

Pazar kavramının daha küçük bir hal aldığı günümüz koşullarında, geleceğe hazır olabilmek işletmeler açısından önemlidir. Bu hazırlık taleplerin karşılanmasının yanı sıra rakiplerle mücadele etmede de önemli bir araçtır. İşletmeler, rol aldıkları pazarın durumunu iyi analiz edip; bu analiz sonucunda ortaya çıkan problemleri kendi tecrübe ve kabiliyetleri ile aşabilmek için çözümler üretmeleri gerekmektedir. Bu problemlerden biri gelecekte talebin ne olacağı ve uygun stok planlamasının nasıl yapılacağıdır. Bu çalışmada, yay sektöründe üretim yapan bir işletmenin talep tahmini, ekonometrik modeller ve bulanık zaman serisi modelleri kullanılarak yapılmıştır. Çeşitli hammaddelerden çeşitli ürünler üretme kabiliyetine sahip işletmelerin talep tahmini neticesinde elde edilen sonuçlara dayanan stok politikalarının uygulanması sonucunda yaratılabilecek maliyet avantajlarını yay sektörü özelinde uygulayan çalışmalara rastlanmamıştır. Bu sebeple çalışma yay sektöründe yapılmıştır. Box-Jenkins zaman serisi modelleri EViews 13, bulanık zaman serileri ise MS Excel programları kullanılarak uygulanmıştır. İşletme farklı hammaddelerden farklı çapta yay üretme kabiliyetine sahip olduğundan önce hammaddeler arasında, sonra seçilen hammaddenin çapları arasında ABC Analizi uygulanmıştır. Hammadde belirlendikten sonra çalışma iki kola ayrılarak ARIMA modeli ve bulanık zaman serisi modelleriyle talep tahminleri yapılmıştır. ARIMA(1,1,8) modeli, diğer modeller arasında en düşük ortalama mutlak hata yüzdesine sahip olmuştur. Bulanık zaman serisi modellerinin de uygulanmasının ardından ortalama mutlak hata yüzdelerine göre Chen (2002) tarafından önerilen yöntem tahminde en düşük hataya sahip olan yöntem olarak belirlenmiştir. Tahmin, bu model kullanılarak gerçekleştirilmiş ve sonraki 12 aylık dönem için aylık tahminler yapılmıştır. Tahminlerden hareketle işletmenin maliyetlerini minimize edecek ekonomik sipariş miktarı hesaplanmıştır. Hesaplanan ekonomik sipariş miktarı işletmenin uygulamakta olduğu stok politikasına nazaran maliyet avantajı sağlamıştır.

Özet (Çeviri)

In today's environment, where the concept of the market has become more localized and fragmented, being prepared for the future is of critical importance for businesses. Such preparedness is not only essential for meeting customer demands but also serves as a vital tool in competing with rivals. Businesses must analyze the market in which they operate thoroughly and develop solutions that enable them to overcome emerging problems using their own experience and capabilities. One of these problems is forecasting future demand and planning appropriate inventory levels. In this study, demand forecasting for a company operating in the spring manufacturing sector was conducted using econometric models and fuzzy time series models. Despite the existence of companies capable of producing a variety of products from various raw materials, there is a lack of studies in the spring industry that apply stock policies—based on the results of demand forecasts—to achieve cost advantages. For this reason, the study was conducted in the spring manufacturing sector. Box-Jenkins time series models were implemented using the EViews 13 software, while fuzzy time series models were applied via Microsoft Excel. Since the company has the capability to produce springs of various diameters from different raw materials, an ABC analysis was first applied among the raw materials and then among the diameters of the selected material. Once the raw material was identified, the study proceeded along two paths: demand forecasting was performed using both the ARIMA model and fuzzy time series models. Among all the models, the ARIMA(1,1,8) model yielded the lowest Mean Absolute Percentage Error. Following the application of fuzzy time series models, the method proposed by Chen (2002) was found to have the lowest forecast error based on MAPE. Forecasting was carried out using this model, and monthly forecasts were made for the following 12-month period. Based on these forecasts, the Economic Order Quantity that would minimize the company's costs was calculated. The calculated Economic Order Quantity provided a cost advantage compared to the current stock policy implemented by the company.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    949308

    Investigating the performance of super-resolved remote sensing images on coastline segmentation with deep learning-based methods

    Derin öğrenme tabanlı yöntemlerle kıyı şeridi segmentasyonunda süper çözünürlüklü uzaktan algılama görüntülerinin performansının araştırılması

    İLHAN PALA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UĞUR ALGANCI

  2. Tez No

    507306

    Selection of heating, ventilating and air conditioning (HVAC) suppliers for green buildings with fuzzy-evaluation based on distance from average solution (EDAS) method

    Bulanık-EDAS yöntemi ile yeşil binalarda ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme (HVAC) sistemleri tedarikçileri seçimi

    HASAN GÖKBERK BAYHAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL POLAT TATAR

  3. Tez No

    315960

    Zeki talep tahmin yöntemlerinin doğruluk ve kamçı etkisi açısından değerlendirilmesi: Kimya sektöründe bir uygulama

    Evaluation of intelligent forecasting methods in terms of accuracy and bullwhip effect: An application in chemistry sector

    FUNDA AHMETOĞLU TAŞDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BAHADIR GÜLSÜN

  4. Tez No

    467590

    Bulanık panel veri analizi ve bir alana uygulanması

    Fuzzy panel data analysis and an application

    MUHAMMET OĞUZHAN YALÇIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    İstatistikMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NEVİN GÜLER DİNCER

  5. Tez No

    540779

    Dalgacık bulanık zaman serisi yöntemi ile aylık akım tahmini

    Monthly river discharge prediction by wavelet fuzzy time series method

    EYYUP ENSAR BAŞAKIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ÖZGER

Geri Dön