Küreselleşme ve yerelleşme diyalektiğinde yemek deneyimi: Kuşaklar arası bir değerlendirme
Food experience in the dialectic of globalization and localization: An intergenerational assessment
- Tez No: 963679
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAHAR GÜMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
Bu çalışma, küreselleşme- yerelleşme süreçlerinin yemek deneyimi üzerindeki etkilerini çok boyutlu bir şekilde ele alarak, yerel tüketicilerin küreselleşme- yerelleşme diyalektiğine yönelik algılarını ve söz konusu algıların yemek deneyimlerine yansımalarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, küreselleşmenin homojenleşme, heterojenleşme ve yerelleşme bağlamında nasıl bir etkileşim ve dönüşüm yarattığını kuşaklararası perspektifle ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, X, Y ve Z kuşaklarının küresel ve yerel gastronomi anlayışlarına yönelik algılar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş; söz konusu algıların yemek deneyimlerinde nasıl bir farklılaşmaya yol açtığı analiz edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma deseni benimsenmiş ve araştırma sahası olarak gastronomik çeşitliliğiyle öne çıkan Antalya ili seçilmiştir. Veri toplama sürecinde doküman analizi, odak grup görüşmesi ve yarı yapılandırılmış derinlemesine bireysel görüşmeler olmak üzere üç temel yöntem kullanılmıştır. İlk aşamada, küreselleşmenin gastronomi üzerindeki etkilerine ilişkin kaynaklar incelenerek doküman analizi gerçekleştirilmiş, bu süreçte yazılı ve dijital kaynaklar aracılığıyla kavramsal çerçeve yapılandırılmıştır. İkinci aşamada ise Antalya'da faaliyet gösteren yiyecek-içecek işletmelerinin menü içerikleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiş, menü kalemlerinde yerel ve küresel yemeklerin dağılımı değerlendirilmiştir. Sonraki aşamada, turizm alanında görev yapan alanında uzman akademisyenlerle odak grup görüşmesi gerçekleştirilerek araştırma verileri derinlemesine analiz edilmiştir. Son aşamada ise farklı kuşaklarda (X, Y, Z) yer alan yerel tüketicilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, küreselleşmenin tanımlanasında; etnik mutfak, hızlı tüketim alışkanlıkları, fastfood kavramları üzerinden tanımlamaların ağırlık kazandığını göstermektedir. Yerelleşmenin tanımında ise aidiyet, gastronomik kimlik ve gastronomik miras kavramları üzerinden yerelleşmenin tanımlandığı görülmektedir. Çalışmanın sonuçları küreselleşme ve yerelleşmenin kültürel, endüstriyel ve bireysel boyutlarda hem olumlu hem olumsuz algılamaların meydana gelebileceğini göstermektedir. Bunun yanı sıra çalışmaya göre küreselleşmenin homojenleştirici etkileri yemek deneyiminde küresel bir benzerliği beraberinde getirdiğini gösterirken heterojenleştirici etkisinin yemek deneyiminde çeşitlilik sağladığını göstermektedir. Ek olarak, yerelleşmenin yemek deneyimine etkisine ilişkin sonuçlar yerelleşmenin yerel mutfak kültürünü koruma ve devamlılığını sağlama noktasında etkiler meydana getirdiğini göstermektedir. Kuşaklararası değişimlere ilişkin sonuçlar, yemek deneyiminde kuşaklar arası belirgin farklılıklar olduğunu göstermektedir. X kuşağı, yerel mutfak kültürünü koruma ve aktarma yönünde güçlü bir eğilim gösterirken; Y kuşağı hem geleneksel hem de küresel mutfak öğelerini harmanlayan heterojen bir yaklaşım sergilemektedir. Z kuşağı ise küresel markalara, hızlı tüketime ve dijital gastronomi mecralarına daha fazla yönelme eğilimi göstermekte, bu durum yerel mutfakla olan bağın diğer kuşaklara kıyasla zayıflamasına neden olduğunu göstermektedir. Çalışmanın sonuçları, küreselleşme yerelleşme diyalektiğinin yemek deneyimi üzerinde hem homojen hem heterojen hem de yerelliği koruma ve devamlılığını sağlama noktasında farklı etkiler oluşturabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the effects of globalization-localization processes on food experience in a multidimensional manner, and to examine local consumers' perceptions of the globalization-localization dialectic and the reflections of these perceptions on their food experiences. The study aims to reveal how globalization creates an interaction and transformation in the context of homogenization, heterogeneity and localization from an intergenerational perspective. In this context, the perceptions of the global and local gastronomy understandings of generations X, Y and Z were evaluated comparatively; and it was analyzed how these perceptions led to a difference in food experiences. A qualitative research design was adopted in the study and the province of Antalya, which stands out with its gastronomic diversity, was selected as the research field. Three basic methods were used in the data collection process: document analysis, focus group interview and semi-structured in-depth individual interviews. In the first stage, sources on the effects of globalization on gastronomy were examined and document analysis was performed, and in this process, the conceptual framework was structured through written and digital sources. In the second stage, the menu contents of food and beverage businesses operating in Antalya were examined using the content analysis method, and the distribution of local and global dishes in menu items was evaluated. In the next stage, a focus group interview was conducted with expert academicians working in the field of tourism, and the research data were analyzed in depth. In the last stage, interviews were conducted with local consumers from different generations (X, Y, Z). The findings obtained show that in the definition of globalization, definitions based on the concepts of ethnic cuisine, fast consumption habits, and fast food gained weight. In the definition of localization, it is seen that localization is defined through the concepts of belonging, gastronomic identity, and gastronomic heritage. The results of the study show that globalization and localization can have both positive and negative perceptions in cultural, industrial, and individual dimensions. In addition, according to the study, the homogenizing effects of globalization bring about a global similarity in the dining experience, while its heterogenizing effect provides diversity in the dining experience. In addition, the results regarding the effect of localization on the dining experience show that localization creates effects in terms of preserving and ensuring the continuity of the local culinary culture. The results regarding generational changes show that there are significant differences between generations in the dining experience. While Generation X shows a strong tendency to preserve and transmit local culinary culture, Generation Y exhibits a heterogeneous approach that blends both traditional and global culinary elements. Generation Z, on the other hand, tends to turn more towards global brands, fast consumption and digital gastronomy channels, indicating that this situation causes the bond with local cuisine to weaken compared to other generations. The results of the study show that the dialectic of globalization and localization can have different effects on the dining experience, both homogeneous and heterogeneous, and in terms of preserving and maintaining locality.
Benzer Tezler
- Küreselleşme ve yerelleşme bağlamında bölgesel kalkınma ajansları
Regional development agencies and local context of globalization
MAHMUT UMUT FERMAN AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kamu YönetimiSelçuk ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÖKÜŞ
- The effect of glocalization strategies implemented by global companies on consumer brand preference in Türkiye: The case of South Korea
Küresel şirketler tarafından uygulanan glokalizasyon stratejilerinin Türkiye'de tüketici marka tercihine etkisi: Güney Kore örneği
JEENEE LEE
- Küreselleşme ve yerelleşme eğilimleri bağlamında bölgesel örgütlerin işlevselliği: Katalonya bölgesi örneği
The functionality of regional organizations in the context of globalization and localization trends: The case of Catalonia
MAŞİDE ERDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Siyasal BilimlerTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN DEMİRAY
- Küreselleşme ve yerelleşme dinamiğinde ulus devlet
The Nation state in the light of globalization and localization
EVREN HASPOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Kamu YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN
- Küreselleşme - yerelleşme bağlamında kent, sürdürülebilirlik ve cittaSlow (yavaş kent)
City, sustainability and CittaSlow (slow city) in the context of globalization - localization
BURAK KOÇAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ERDEM
