Pandemi döneminde tüketici davranışları ve tüketim alışkanlıkları: Dijital pazarlama üzerinden ampirik bir araştırma
Consumer behavior and consumption habits during the pandemic: An empirical study through digital marketing
- Tez No: 964134
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZİFE GÜNGÖR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Pandemi, Tüketici Davranışları, Dijital Pazarlama, Panik Satın Alma, Hedonik Tüketim, Fayda Odaklı Tüketim, Pandemic, Consumer Behavior, Digital Marketing, Panic Buying, Hedonic Consumption, Utilitarian Consumption
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yeni Medya ve İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Medya ve İletişim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
COVID-19 pandemisi, yalnızca küresel bir sağlık krizi değil, aynı zamanda toplumsal yaşam, tüketim alışkanlıkları ve pazarlama stratejileri üzerinde kalıcı etkiler yaratan çok boyutlu bir dönüşüm sürecini de beraberinde getirmiştir. Pandemi süreciyle birlikte tüketicilerin dijital platformlara yönelimi artmış, alışveriş davranışları dijital mecralar ekseninde yeniden şekillenmiştir. Bu dönüşüm, yalnızca teknolojik bir adaptasyon süreci olarak değil, aynı zamanda tüketici psikolojisi, güven algısı ve sosyal etkileşimler bağlamında da değerlendirilmesi gereken bir yapıyı ortaya koymuştur. Bu araştırmanın temel amacı, pandemi sürecinde tüketici davranışlarındaki dönüşümü incelemek ve bu dönüşümün dijital pazarlama stratejileri üzerindeki yansımalarını ortaya koymaktır. Bu bağlamda, tüketicilerin çevrimiçi ortamdaki satın alma eğilimleri ile panik, faydacı ve hedonik tüketim davranışları arasındaki ilişkiler analiz edilmiştir. Araştırmada aynı zamanda dijital pazarlama araçlarının (sosyal medya, içerik pazarlaması, influencer iletişimi vb.) tüketici karar süreçleri üzerindeki etkileri de değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında hem nicel hem de nitel veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Türkiye genelinde çevrimiçi anket yöntemiyle 1003 katılımcıdan veri toplanırken, farklı sektörlerde çalışan 10 dijital pazarlama profesyoneliyle yapılan derinlemesine görüşmeler sayesinde sektörel düzeyde stratejik eğilimler belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, pandemi sürecinde tüketicilerin temel ihtiyaçlara ve kişisel güvenliğe dayalı tüketim tercihlerine yöneldiğini, bununla birlikte dijital pazarlama stratejilerinin tüketiciyle marka arasında daha yakın bir ilişki kurmaya hizmet ettiğini ortaya koymuştur. Bu tez, pandemi dönemi tüketim pratiklerini hem bireysel hem sektörel düzeyde inceleyerek, dijitalleşmenin tüketici davranışları üzerindeki etkisini çok boyutlu bir şekilde ortaya koymakta; aynı zamanda dijital pazarlama alanındaki kuramsal yaklaşımlara ve uygulayıcılara katkı sağlayacak özgün bulgular sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The COVID-19 pandemic has not only been a global health crisis but also a multidimensional transformation process that has left lasting effects on social life, consumption habits, and marketing strategies. With the onset of the pandemic, consumers increasingly turned to digital platforms, and their shopping behaviors were reshaped around digital media. This transformation should be evaluated not merely as a process of technological adaptation but also in terms of consumer psychology, perceptions of trust, and social interactions. The primary aim of this research is to examine the transformation in consumer behavior during the pandemic and to reveal its reflections on digital marketing strategies. In this context, the study analyzes the relationship between consumers' online purchasing tendencies and panic buying, utilitarian, and hedonic consumption behaviors. It also evaluates the impact of digital marketing tools (such as social media, content marketing, influencer communication, etc.) on consumer decision-making processes. Both quantitative and qualitative data collection methods were used in the research. Data were gathered from 1,003 participants across Turkey via an online survey, while in-depth interviews with 10 digital marketing professionals working in various sectors helped identify strategic trends at the sectoral level. The findings indicate that during the pandemic, consumers tended to prioritize basic needs and personal safety in their consumption preferences. At the same time, digital marketing strategies played a significant role in fostering a closer relationship between consumers and brands. This dissertation offers a multidimensional analysis of consumer behavior in the pandemic period at both individual and sectoral levels, revealing the impact of digitalization on consumption practices. It also presents original findings that contribute to both theoretical approaches and practitioners in the field of digital marketing.
Benzer Tezler
- Pandeminin e-ticaret alanında tüketicilerin satın alma davranışlarına etkileri ve pandemi sonrası bu etkilerin kalıcılığının incelenmesi:Alanya örneği
Examining the effects of the pandemic on consumers' purchasing behavior in the field of e-commerce and the permanence of these effects after the pandemic: Alanya example
NIHAD ALAKBAROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonomiAlanya Alaaddin Keykubat Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEZİN ZENGİN FARIASMARTINEZ
- Dijitalleşme ve hibrit çalışmanın karbon ayak izi etkisine yönelik bir model önerisi
Digitalisation and the impact of hybrid work on carbon footprint: A model proposal
MÜGE YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA PINAR ÇAKMAK
- Pandemi döneminde değişen tüketim alışkanlıkları: İstanbul (Başakşehir ilçesi örneği)
Changing consumption during the pandemic period habits: Istanbul (Example of Başakşehir district)
AHMET SEFA AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İletişim BilimleriYalova Üniversitesiİletişim ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA CİZMECİ ÜMİT
- Covid-19 döneminde hanehalkının gıda tüketim talebi ve davranışlarının incelenmesi: Samsun ili örneği
Examination of food consumption demand and behaviors of households in the covid-19 period: The case of Samsun
BÜŞRA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEREM HAZNECİ
- Pandemi döneminde elektronik ticaretin tüketici davranışları ve tekrar satın alma niyeti üzerine etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma
A study to determine the effects of electronic commerce on consumer behavior and repurchase intention during the pandemic period
NURLAN ABASOV