Geri Dön

Obez bireylere yönelik mobil tabanlı hasta eğitiminin bilgi düzeylerine ve sağlık davranışlarına etkisi

The effects of mobile-based patient education for obese individual on knowledge levels and health behavior

PDF İndir

  1. Tez No: 964140
  2. Yazar: ELİF BABACAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE ŞENYUVA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Hemşirelik, Education and Training, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelikte Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 116

Özet

Sağlık açısından risk oluşturan anormal veya aşırı yağ birikimi olup 30'un üzeri beden kitle indeksi (BKİ)'ne sahip bireyler“obez”olarak kabul edilmektedir. 2021 yılı itibarıyla DSÖ tarafından küresel bir hastalık olarak kabul edilen obezitenin görülme sıklığı, ülkemizde ve diğer dünya ülkelerinde gün geçtikçe artmakta ve her yıl milyonlarca insanın ölümüne neden olmaktadır. Obezite bireyi fizyolojik, psikolojik, sosyal ve çevresel olarak etkilemektedir. Böylece obez bireylerin yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenmekte ve yaşam süreleri kısalmaktadır. Obez bireylerin bilgi düzeylerinin arttırılması, sağlık sorunlarının en aza indirilmesinde amacıyla sağlık davranışları kazanması ve böylece yaşam kalitelerinin en iyi şekilde sürdürülmesinde iyi bir hemşirelik bakımı ve hasta eğitimi önem taşımaktadır. Günümüzde yaşanan teknolojik değişme ve gelişmeler, hasta eğitiminde farklı teknolojilerin kullanılmasını gündeme getirmiştir. Bu teknolojilerin en önemlilerinden biri, mobil teknolojilerdir. Bu araştırma ile obez bireylere yönelik mobil tabanlı hasta eğitiminin, hasta bireylerin bilgi düzeylerine ve sağlık davranışlarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında; obez bireylere özgü mobil hasta eğitimi içeriği hazırlanarak, uygulamanın tasarımının yapılmış, sonrasında obez bireylerin obezite hakkında bilgi düzeyinin ve sağlık davranışlarının değerlendirilmesi, 1. ve 3. ay izlemleri yapılmıştır. Araştırma randomize kontrollü deneysel araştırma tasarımındadır. Araştırma T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyabet ve Obezite Merkezinde yapılmıştır. Merkeze başvuran obez bireylerden girişim (30 kişi) ve kontrol grubu (30 kişi) oluşturularak veriler toplanmıştır. Çalışmada mobil ve yüz yüze eğitim alan katılımcıların bilgi düzeyleri ve sağlık davranışları karşılaştırılarak mobil uygulamanın değerlendirilmesi yapılmıştır. Obez bireylere yönelik mobil tabanlı hasta eğitim yazılımı“ADDİE”yöntemi doğrultusunda yapılmıştır. Araştırma 5 aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada, Mobil Tabanlı Obezite Eğitimi geliştirilmiştir. Yetişkin eğitimi ilkeleri temel alınarak, bilişsel, duyuşsal ve psikomotor hedef davranışlara göre içerik oluşturularak ilgi çekici metin, animasyon, video ve görseller kullanılmıştır. Tasarım planına göre eğitimde kullanılacak içerik, literatür, uzman görüşleri ve hasta geri bildirimleri doğrultusunda hazırlanan tüm öğeler dikkate alınarak mobil uygulama yazılımı yapılmıştır. Mobil uygulama tasarımcısı ile ortak çalışma yapılarak bu aşama tamamlanmıştır. Geribildirimler doğrultusunda gerekli düzenlemeler yapılan Mobil Tabanlı Obezite Eğitiminin, 5 katılımcı ile pilot uygulaması gerçekleştirilmiştir. İkinci aşamada, tüm katılımcılara Bilgi Formu ve Mobil Öğrenme Hazırbulunuşluk Ölçeği uygulanarak girişim ve kontrol grupları belirlenmiştir. Üçüncü aşamada; girişim ve kontrol grubuna eğitim öncesinde Obezite Bilgi Testi, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği uygulanarak Hasta İzlem Formu'na klinik ve laboratuvar bulguları kaydedilmiştir. Dördüncü aşamada; Girişim grubundaki hastaların telefonlarına mobil tabanlı hasta eğitimi uygulaması yüklenerek, uygulamayı nasıl kullanacakları bire bir anlatılmıştır. Kontrol grubundaki hastalara araştırmacı tarafında aynı içerikle yüz yüze eğitim yapılmıştır. Eğitimler tamamlandıktan sonra Obezite Bilgi Testi uygulanmıştır. Beşinci aşamada ise; eğitimden 3 ay sonra her iki gruba Obezite Bilgi Testi, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ve Hasta İzlem Formu, sadece girişim grubuna Mobil Öğrenme Uygulaması Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Tüm aşamalarda toplanan verilerin analizi yapılmıştır. Çalışmada sonuç olarak yüz yüze ve mobil eğitim öncesinde ve sonrasında istatistiksel olarak gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Girişim ve kontrol grubundaki bilgi düzeyi ve sağlık davranışları benzer düzeyde sonuçlanmıştır. Mobil hasta eğitimi uygulamasının geliştirilerek sağlık hizmeti sunan kurumlarda kullanılması ve e-sağlık hizmetleri ile entegre edilmesi önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

Individuals with abnormal or excessive fat accumulation that poses a risk to health and a body mass index (BMI) above 30 are considered“obese.”Obesity which is recognized as a global disease by the World Health Organization (WHO) as of 2021, is becoming more prevalent in our country and other countries around the world, killing millions of people each year. Obesity affects the individual physiologically, psychologically, socially, and environmentally. Thus, the quality of life of obese individuals is negatively affected, and their life span is shortened. Good nursing care and patient education are important in increasing the knowledge level of obese individuals, gaining healthy behaviors in order to minimize health problems, and thus maintaining their quality of life in the best way. Today's technological changes and developments have brought the use of different technologies in patient education to the forefront. One of the most important of these technologies is mobile technology. With this study, it was aimed to examine the effect of mobile-based patient education for obese individuals on the knowledge levels and health behaviors of patients. As part of the research, mobile patient education content specifically designed for obese individuals was developed, and the application was designed accordingly. Subsequently, the knowledge levels and health behaviors of obese individuals regarding obesity were evaluated, and follow-ups were conducted at the 1st and 3rd months. The study employed a randomized controlled experimental research design. The research was conducted at the Diabetes and Obesity Center of a Training and Research Hospital affiliated with the Ministry of Health of the Republic of Türkiye. A total of 60 obese individuals who applied to the center were selected and randomly assigned to either the intervention group (n = 30) or the control group (n = 30). In the study, the knowledge levels and health behaviors of participants who received either mobile-based or face-to-face education were compared to evaluate the effectiveness of the mobile application. The mobile-based patient education software for obese individuals was developed using the“ADDIE”instructional design model. The research was carried out in five phases: In the first phase; the Mobile-Based Obesity Education was developed. Based on the principles of adult education, content was created to address cognitive, affective, and psychomotor learning objectives. Engaging texts, animations, videos, and visuals were used. The mobile application software was developed according to the design plan, taking into account relevant literature, expert opinions, and patient feedback. This stage was completed in collaboration with a mobile application designer. A pilot study of the Mobile-Based Obesity Education was conducted with 5 participants after necessary revisions were made based on feedback. In the second phase; all participants completed the Information Form and the Mobile Learning Readiness Scale, and the intervention and control groups were assigned accordingly. In the third phase; prior to the educational intervention, both groups were administered the Obesity Knowledge Test and the Healthy Lifestyle Behaviors Scale. Clinical and laboratory findings were recorded on the Patient Follow-up Form. In the fourth phase; the mobile-based patient education application was installed on the phones of participants in the intervention group, and individual instructions were provided on how to use the application. Participants in the control group received the same educational content through face-to-face sessions conducted by the researcher. Upon completion of the education, the Obesity Knowledge Test was administered again. In the fifth phase; three months after the educational intervention, both groups completed the Obesity Knowledge Test, the Healthy Lifestyle Behaviors Scale, and the Patient Follow-up Form. Additionally, the Mobile Learning Application Evaluation Scale was administered only to the intervention group. All data collected throughout the study phases were analyzed. As a result, no statistically significant differences were found between the groups before and after the face-to-face and mobile education interventions. The knowledge levels and health behaviors of individuals in the intervention and control groups were found to be similar. It is recommended that a mobile patient education application be developed and used in institutions providing health services and integrated with e-health services.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    745832

    Vücut ağırlığını azaltmaya yönelik uzaktan beslenme tedavisine uyumun farklı besin tüketim günlüğü yöntemleri ile değerlendirilmesi

    Assessment of adherence to online dietary treatment to reduce body weight by different dietary record methods

    İREM KASKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Beslenme ve DiyetetikHacettepe Üniversitesi

    Toplum Beslenmesi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEYNEP GÖKTAŞ

  2. Tez No

    755419

    Beslenme ve diyetetik öğrencilerinde obez bireylere yönelik tutum, kilofobi düzeyi, beden takdiri ve yeme bozukluğu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the relationship between nutrition and dietetics students' attitudes to obese persons, fatphobia level, BODY appreciation and eating disorder

    BERRİN BALDAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Beslenme ve DiyetetikAnkara Medipol Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR GÖBEL

  3. Tez No

    965713

    Aile hekimlerinin obez bireylere yönelik tutum ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of family physicians attitudes and communication skills towards obese individuals

    İRFAN AKGÜL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Aile HekimliğiAfyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAZLI ŞENSOY

  4. Tez No

    429139

    Sakarya Üniversitesi öğrencilerinin kilofobi düzeyleri ve obez bireylere yönelik tutumlarının değerlendirilmesi

    The evaluation of the fat phobia levels of Sakarya University students and their attitudes towards obese individuals

    SERAP ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    HemşirelikSakarya Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAVVA SERT

  5. Tez No

    644457

    Tıp fakültesi öğrencilerinin obez bireylere karşı damgalama ve ön yargılarının belirlenmesi

    Determination of the beliefs and attitudes of sakarya university medical school students towards obese persons and associated factors

    GÜRKAN MURATDAĞI

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Aile HekimliğiSakarya Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN ÇETİN EKERBİÇER

Geri Dön