Ümeyye Bin Ebi's-Salt'ın şiirlerinde metafizik
Metaphysıcs in The poetry of Umayyah Ibn Abi's-Salt
- Tez No: 964322
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞAHABETTİN ERGÜVEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Felsefe, Eastern Linguistics and Literature, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu araştırma, İslam öncesi ve İslam'ın doğuş döneminde yaşamış şair Ümeyye bin Ebi's-Salt'ın şiirlerindeki metafizik ögeleri konu etmektedir. Ümeyye bin Ebi's-Salt, İslam öncesinde putperestliği terk edip monoteist bir inanca geçen ve Hanif olarak nitelenen isimlerdendir. Onu diğer Haniflerden ayıran en belirgin özellik ise monoteist bir inanca sahip olmasına karşın İslam'a girmemiş olmasıdır. Bu yönden adının aykırı bir kişilik olarak kaynaklara yansıdığı görülür. Aynı kaynaklar, onun okuryazar, araştırmacı, bilgili ve kültürlü biri olduğu konusunda uzlaşım içerisindedir. İslam öncesi dönemde, Arap yarımadasında inanç ve düşünce alanında büyük bir dönüşüm yaşanmıştır. Yahudi ve Hıristiyanlığın etkisiyle, egemen dini anlayış olan putperestlik zayıflamaya başlamış ve Arap inancı monoteizme evrilmeye başlamıştır. Bu bağlamda Arap metafizik düşüncesinin ve metafizik evren tasarımının da değişmeye başladığı görülür. Arap tarih teorisyenlerince Haniflik adıyla isimlendirilen inanç akımının temsilcileri, söz konusu değişimin görünür örnekleri olmuşlardır. Çoğunluğu aydın ve edip olan bu Hanifler, politik bir örgütlenme amacı gütmeseler de şiir ve hitabet sanatını kullanarak inançlarını Arap toplumu içerisinde yaymışlar ve Arap düşüncesi ve inanışının monoteizme evrilmesinde etkili olmuşlardır. Ümeyye bin Ebi's-Salt, Hanif olarak nitelenen isimlerin en ünlülerindendir. Şiir sanatını monoteizm çağrısında bir araç olarak kullanmıştır. Şiirlerinde Yahudi ve Hıristiyanlardan öğrendiği bilgilerin etkisiyle dönemindeki diğer şairlerin değinmediği konulara değinmiş ve geleneksel temalardan farklı içerikleri şiirlerinde işlemiştir. Şiirlerinde diğer şairlerden farklı olarak, metafizik unsurlara yer vermiş ve metafizik bir evren tasarımı gerçekleştirmiştir. Tezin amacı, şairin şiirlerinde geçen metafizik ögelerin tespiti ve bu ögeler üzerinden şairin metafizik evren tasarımının anlaşılmasıdır. Bu saptamalara geçmeden önce şairin düşünce dünyasının daha iyi anlaşılabilmesi için yaşamı ile ilgili anlatılar değerlendirilmiş, yetiştiği kültürel ortamın sınırları belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca şiirlerinin içerik analizi yapılmış ve çizelge olarak gösterilmiş ve şiirleriyle ilgili olarak tartışmalı konulara ışık tutma çabası içerisine girilmiştir. Tez hazırlanırken genel olarak tanısal bir yöntem izlenmiş, kaynak taraması ve fenomenolojik okumalar yapılmış, içerik ve veri çözümlemesi yöntemleriyle çıkarımlarda bulunulmuş ve sonuçlara erişilmiştir. Şairin Arap yarımadasında bir kültürel değişim ve dönüşüm döneminde yaşadığının tespiti, kabile tutuculuğundan dolayı Müslüman olmaması ve bu şekilde ölmesi ulaşılan sonuçlardan bazılarıdır. Öte yandan şairin şiirleri içerik çözümlemesine tabi tutulduktan sonra Kur'an'ın esin kaynaklarından biri olduğu yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığının anlaşılması tezde ulaşılan diğer önemli sonuçlardan biridir. Bu çalışmanın, Arap dili, Arap Tarihi, Arap kültür tarihi, Arap Edebiyatı ve ilahiyat araştırmalarına katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
This research focuses on the metaphysical elements in the poetry of the poet Umayya bin Abi's-Salt, who lived in the pre-Islamic and Islamic era. Umayya bin Abi's-Salt is one of the Hanifs who abandoned paganism before Islam and converted to a monotheistic faith. The most prominent feature that distinguishes him from other Hanifs is that he did not convert to Islam despite having a monotheistic belief. In this respect, his name is reflected in the sources as a contrary personality. The same sources agree that he was a literate, researcher, knowledgeable and cultured person. In the pre-Islamic period, the Arabian Peninsula underwent a major transformation in belief and thought. With the influence of Judaism and Christianity, the dominant religious understanding of idolatry began to weaken, and the Arab faith evolved into monotheism. In this context, Arab metaphysical thought and the metaphysical design of the universe also began to change. The representatives of the belief movement called Hanifism by Arab historical theorists were visible examples of this change. Although these Hanifs, most of whom were intellectuals and intellectuals, did not aim for a political organization, they used poetry and oratory to spread their beliefs within the Arab society and were influential in the evolution of Arab thought and belief to monotheism. Umayya ibn Abi's-Salt is one of the most famous of the so-called Hanifs. He used the art of poetry as a tool in his call for monotheism. In his poems, with the influence of the knowledge he learned from Jews and Christians, he touched upon subjects that other poets of his time did not touch upon, and he treated different contents from traditional themes in his poems. Unlike other poets, he included metaphysical elements in his poetry and designed a metaphysical universe. The aim of the thesis is to determine the metaphysical elements in the poet's poems and to understand the poet's metaphysical universe design through these elements. Before making these determinations, in order to better understand the poet's world of thought, narratives about his life were evaluated and the boundaries of the cultural environment in which he grew up were tried to be determined. In addition, the content of his poems has been analyzed and tabulated, and an effort has been made to shed light on controversial issues related to his poetry. While preparing the thesis, a diagnostic method was generally followed, a literature review and phenomenological readings were made, inferences were made, and conclusions were reached through content and data analysis methods. The determination that the poet lived in a period of cultural change and transformation in the Arabian Peninsula, his not being a Muslim due to tribal conservatism and his death in this way are some of the conclusions reached. On the other hand, after analyzing the content of the poet's poems, it was realized that the claims that he was one of the sources of inspiration of the Qur'an did not reflect the truth, which is one of the other important results reached in the thesis. This study is expected to contribute to Arabic language, Arabic history, Arabic cultural history, Arabic literature and theology studies.
Benzer Tezler
- Amr b. Ümeyye ed-Damrî'nin hayatı ve rivayetleri
The life of Amr bin Omayya al-Damry and his narrations
MUSTAFA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM KUTLAY
- Nevfel b. Haris
Nevfel b. Harris
MEHMET FATİH YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİnönü Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ZENGİN
- Emevîler Döneminde Hıristiyanlar
Christians in Period of the Umayyads
MÜCAHİT YÜKSEL
Doktora
Türkçe
2016
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI ATÇEKEN
- İsmâil B. Uleyye ve hadis ilmindeki yeri
Ismail B. Ulayya and his place in the hadith science
MAHMUT SABUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKYÜZ
- Retinitis pigmentozalı hastalarda görme düzeyi ile optik koherens tomografi ve elektrofizyolojik bulgularının ilişkisinin araştırılması
Investigation of the relationship between electrodiagnostic findings and optical coherence tomography with visual acuity in patients with retinitis pigmentosa
ÜMEYYE TAKA AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
FizyolojiMarmara ÜniversitesiGöz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ŞAHİN