Türk savaş felsefesi ve Türk savaş felsefesinin Türk edebiyatındaki görünümü (16. yy. asker şairler örnekliğinde)
Turkish philosophy of war and its appearance in Turkish literature (In the example of 16th-century soldier poets)
- Tez No: 965108
- Danışmanlar: PROF. DR. DURSUN ALİ TÖKEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Devletler varlığını mümkün ve devamlı kılmak için diğer devletlerle sürekli bir temas, takip, anlaşma ilişkisi içerisinde olmakla birlikte kimi zaman da savaşla karşı karşıyadır. Savaşın varlığı ise bir gerçeklik olarak her dönemde araçların, aletlerin vb. şekillerde değişmesiyle kendini gösterir, boyut değiştirir. Ekonomik, siyasi, küresel, bilimsel, teknoloji ve bilgi merkezli olmak üzere savaşlar da devletlerle beraber varlığını korumakta hatta böylece bir medeniyet oluşturmaktadır. Bununla birlikte savaştan olumlu veya olumsuz etkilenen sadece bir varlık olarak devlet değil, aynı zamanda devletin unsurlarıdır. Bu unsurların en önemlisi ve belirleyicisi ise milletleri oluşturan insandır. İnsanın savaşa şahitliği ve yaklaşımı; ahlakını, anlayışını ve bütün bunlara bağlı olarak milletin karakterini de göstermektedir. Türklerin ordu-millet olarak dünya tarihinde askerliğiyle öne çıkması ve bilinmesi Türklerin bu yönünün ayrıca araştırılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda XVI. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde yaşayan asker şairler ve savaşla ilgili kavramlardan hareketle, Türk savaş anlayışını gazâ felsefesi merkezli incelemek tezimizin zeminini oluşturmaktadır. Yapılan çalışmada Osmanlı siyasi tarihine bağlı olarak XVI. yüzyılın savaşları ve klasik Türk edebiyatı hakkında bilgi verilmiştir. XVI. yüzyıldaki birinci sınıf asker şairler edebiyat tarihi göz önünde bulundurularak tespit edilmiştir. Şairlerin Divan'larındaki savaşa dair içerik özellikle gazâ felsefesi etrafında güzelleme ve temizlik düşüncesi bağlamında incelenmiştir. Sonuç olarak, belirttiğimiz değerlendirme ve incelemelerle beraber Türklerin farklı dönemlerine ait edebî metinlerin içerikleri göz önünde bulundurulmuştur. Gazâ felsefesi olarak ele aldığımız Türk savaş düşüncesi, bu metinlerden hareketle dikkatlere sunulmuş ve gazâ felsefesinin zincir halinde bugün olmak üzere devam ettiği iddia edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In order to ensure both their existence and continuity, states must engage in constant contact, negotiation, and monitoring with other states, and are at times inevitably confronted with war. As a persistent reality throughout history, war transforms in nature and scale with changes in tools, technologies, and methods. Wars—driven by economic, political, global, scientific, technological, and informational factors—continue to exist alongside states and have even contributed to the formation of civilizations. However, the impact of war is not limited to the state alone; it also affects the core elements that constitute the state. The most significant and defining of these elements is the individual—the human being who forms the nation. People's attitudes and experiences related to war reflect their moral framework, worldview, and ultimately the character of the nation itself. The fact that Turks have historically stood out as a military nation (“ordu-millet”) and are recognized for their martial tradition underscores the need for further research into this distinctive identity. In this context, this thesis explores the Turkish understanding of war, particularly through the lens of the ghaza (holy war) philosophy, focusing on soldier-poets (asker şairler) of the 16th-century Ottoman Empire and the war-related concepts present in their works. The study provides an overview of the 16th-century Ottoman political history, the major wars of the period, and Classical Turkish literature. Prominent first-tier soldier-poets of the century have been identified based on literary historical criteria. The martial themes found in their divans (poetry collections) are analyzed with a particular emphasis on the ghaza philosophy, especially regarding notions of glorification and spiritual purification.
Benzer Tezler
- Demir Özlü'nün romanları ve varoluşçuluk felsefesi
Existentialism in Demir Özlü's novels
SİNAN KAYTANCILAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKNUR TATAR KIRILMIŞ
- Edebiyat ve kültürel değerler bağlamında Tatar yazar Ayaz Gıylecev'in Yara romanı
Yara novel by Tatar writer Ayaz Gıylecev in the context of literature and cultural values
BURAK DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMİLYA YARULLİNA YILDIRIM
- Чынгыз Айтматовдун чыгармаларында бала проблемасы
Başlık çevirisi yok
NEZAHAT TÜRK
Yüksek Lisans
Kırgızca
2008
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LAYLİ ÜKÜBAYEVA
- Varoluşçuluk ve bireyselleşme bağlamında Oğuz Atay'ın eserlerinin incelenmesi
Examination of Oğuz Atay's works in the context of existentialism and individualism
YUNUS ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2014
Karşılaştırmalı EdebiyatFatih ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZAYİ ÇOŞKUN
