Kanser hastası çocuklara sahip ebeveynlerde psikolojik yardım tutumları ve psikososyal etkilerin incelenmesi: Sosyal destek, başa çıkma tutumları ve şefkat yorgunluğu
Psychological aid attitudes and psychosocial impacts in parents with cancer patients with children: Social support, coping attitudes, and compassion fatigue
- Tez No: 965199
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE ZEKAVET KABASAKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Onkoloji, Psikoloji, Oncology, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Bu araştırmanın amacı, çocukları kanser hastası olan ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek, şefkat yorgunluğu, başa çıkma tutumları, psikolojik yardım almaya yönelik tutumları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Çalışma, karma yöntem ile yürütülmüş ve hem nicel hem de nitel verilerden yararlanılmıştır. Nicel boyut 45'i kadın, 8'i erkek olmak üzere toplam 53 ebeveyn ile gerçekleştirilmiştir. Nitel boyutta ise 5 kadın ebeveyn ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Veri toplama sürecinde Kişisel Bilgi Formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği-Kısa Form, Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği, Şefkat Yorgunluğu Ölçeği ve Büyük Beş-50 Kişilik Testi kullanılmıştır. Nicel bulgular, şefkat yorgunluğu düzeylerinin demografik değişkenlere göre anlamlı bir farklılık göstermediğini, dışa dönüklük ve duygusal dengelilik düzeyleri düşük olan ebeveynlerde şefkat yorgunluğunun daha yüksek olduğunu göstermektedir. Sosyal destek düzeyi arttıkça işlevsel başa çıkma stratejilerinin daha sık kullanıldığı ve psikolojik yardım alma tutumlarının daha olumlu hale geldiği sonucuna ulaşılmıştır. Şefkat yorgunluğu ile işlevsel olmayan başa çıkma stratejileri arasında pozitif, işlevsel başa çıkma stratejileri ile negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Nitel bulgular, ebeveynlerin çocuklarının tanı aldığı ilk zamanlarda yoğun inkâr, şok ve işlev kaybı yaşadıklarını, tedavi süreci ilerledikçe ise çocuklarının bakımına odaklandıklarını ve kendi öz bakım ihtiyaçlarını ikinci plana attıklarını göstermektedir. Katılımcıların, özellikle yakın çevrelerinden ve çocuklarından aldıkları desteğin bu süreçte başa çıkma becerilerini destekleyici bir role sahip olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçları, sosyal destek kaynaklarının sürekli ve işlevsel kullanımının ve işlevsel başa çıkma stratejilerinin şefkat yorgunluğunu azaltmada ve psikolojik yardım alma tutumlarını olumlu yönde olmasında önemli rol oynadığını göstermektedir. Bulgular, ebeveynlerin psikososyal açıdan desteklenmesine, başa çıkma becerilerinin geliştirilmesine ve sosyal destek ağlarının güçlendirilmesine yönelik uygulamalara ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study was to examine the relationships among perceived social support, compassion fatigue, coping strategies, attitudes toward seeking psychological help, and personality traits of parents of children with cancer. A mixed-method design was used in the study, and both quantitative and qualitative data were used. The quantitative study included 53 parents, 45 female and 8 male. Semi-structured interviews were conducted with 5 female parents for the qualitative study. Data collection included a Personal Information Form, the Multidimensional Scale of Perceived Social Support, the Attitudes Toward Seeking Psychological Help Scale-Short Form, the Coping Attitudes Assessment Scale, the Compassion Fatigue Scale, and the Big Five-50 Personality Test. Quantitative findings indicate that compassion fatigue levels did not differ significantly across demographic variables, and that compassion fatigue was higher in parents with lower levels of extraversion and emotional stability. It was concluded that as social support levels increase, functional coping strategies are used more frequently and attitudes toward seeking psychological help become more positive. Compassion fatigue and dysfunctional coping strategies were positively correlated, while functional coping strategies were negatively correlated. Qualitative findings indicate that parents experience intense denial, shock, and functional loss in the early stages of their child's diagnosis. As treatment progresses, they focus on caring for their child and prioritize their own self-care needs. The support participants receive, particularly from their immediate circle and children, was found to support their coping skills during this process. The study results indicate that the consistent and functional use of social support resources and functional coping strategies play a significant role in reducing compassion fatigue and positive attitudes toward seeking psychological help. The findings highlight the need for interventions aimed at providing parents with psychosocial support, improving their coping skills, and strengthening their social support networks.
Benzer Tezler
- Kanser hastası çocuğu olan ailelerin dayanıklılık, travma sonrası büyüme ve hastalık sürecine ilişkin deneyimleri
Experiences of families of children with cancer regarding resilience, post-traumatic growth and disease process
FEYRUZ USLUOĞLU
- Çocuğu kanser hastası olan ebeveynlerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of psychological resilience levels and factors affecting parents with children with cancer patients
BEHİYE ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RENGİN ACAROĞLU
- Kanser tedavisi gören çocukların yaşam kaliteleri ile annelerin tanı–tedavi sürecine ilişkin memnuniyetlerinin incelenmesi
Investigation of quality of life of children undergoing cancer treatment and satisfaction of mothers with diagnosis–treatment process
LÜGEN CEREN KIYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HematolojiAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENDER DURUALP
- Malarya (sıtma) hastalarında oksidatif stres ve mononükleer lenfosit DNA hasarının araştırılması
Investigation of oxidative stress and mononukleer lymphocytes DNA damage in patients with malaria
HAKİM ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
BiyokimyaHarran ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHİM KOÇYİĞİT
- Çocukluk çağı malignitelerinde kronik dönem antrasiklin kardiyotoksisitesinin elektrokardiyografik, ekokardiyografik ve biyokimyasal belirteçlerle değerlendirilmesi
Evaluation of chronic anthracycline cardiotoxicity in childhood malignancies with electrocardiographic, echocardiographic methods and biochemical markers
EMRE ÇAĞLAR TAĞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMarmara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÖMER DOĞRU