Farklı azot ve su stresi koşulları altında sorgum [sorghum bicolor (L.) moench] gen kaynaklarının kalite ve biyokimyasal özelliklerinin karakterizasyonu
Characterisation of quality and biochemical traits of sorghum [sorghum bicolor (L.) moench) genetic resources under different nitrogen and water stress conditions
- Tez No: 965322
- Danışmanlar: PROF. DR. FAHEEM SHAHZAD BALOCH, DOÇ. DR. MUHAMMAD AZHAR NADEEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitkisel Üretim ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
İklim değişikliği, gıda güvenliğine yönelik önemli ve giderek büyüyen bir tehdit olmaktadır. Kuraklık stresi, ürünün büyüme aşamasına ve kuraklık stresinin şiddetine bağlı olarak, ürünün büyüme ve gelişmesi üzerinde olumsuz etkiler göstermektedir. Azotlu gübrelerin aşırı ve kontrolsüz kullanımı, dünya genelinde gıda ürünlerinin üretimini tehdit eden çevresel sorunlara yol açmaktadır. Bu araştırma sınırlı su ve azot koşulları altında sorgum genotiplerinin potansiyelini değerlendirmek ve çeşitli kalite özellikleri bakımından üstün genotipleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. 2022 ve 2023 yetiştirme sezonunda, Adana yetiştirme koşullarında yürütülen bu araştırma augmented deneme desenine göre 118 yerel çeşit ve ıslah hatları ile 6 adet ticari çeşit materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada ANOVA, ortalama, minimum, maksimum, standart sapma, frekans dağılımı, stabilite analizi gibi çeşitli istatistiksel yöntemler, her iki yılın ortalama verileri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. ANOVA analizi, incelenen çeşitli özellikler bakımından oldukça önemli genotipik etkiler ortaya koymuş ve sınırlı su ve azot koşullarında genetik materyalin yeterli düzeyde varyasyona sahip olduğunu doğrulamıştır. Her üç denemede de incelenen özellikler bakımından geniş bir varyasyon aralığı gözlemlenmiştir. Stabilite analizleri BTP 28 (c) genotipinin stresli ve kontrol koşulları altında istikrarlı olduğunu göstermiştir. Stabilite analizleri, özelleştirilmiş bir özellik veritabanının oluşturulmasına yardımcı olmuştur. Spider plot analizleri, stresli ve kontrollü koşullar altında bazı sorgum genotiplerinin biyokimyasal özellikler bakımından üstün performans gösterdiğini ve ıslah programlarında değerlendirilebilecek genetik kaynaklar sunduğunu ortaya koymuştur. Biplot analizleri ise incelenen özellikler arasında anlamlı ilişkiler olduğunu ortaya koymuş ve stres koşullarında öne çıkan genotipleri görsel olarak tanımlamaya olanak sağlamıştır. Elde edilen bulgular, çevresel streslere dayanıklı ve kaliteli sorgum çeşitlerinin geliştirilmesinde kullanılabilecek genetik kaynakların belirlenmesi açısından önemli veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Climate change poses a significant and increasingly serious threat to global food security. Drought stress adversely affects crop growth and development depending on the severity of the stress and the crop's growth stage. Moreover, the excessive and uncontrolled use of nitrogen-based fertilizers contributes to environmental problems that threaten food production worldwide. This study aimed to evaluate the potential of sorghum genotypes under limited irrigation and nitrogen conditions and to identify superior genotypes in terms of various quality traits. The field experiment was arranged according to the augmented design with 118 local varieties and breeding lines along with 6 commercial cultivars under the growing conditions of Adana during the 2022 and 2023 seasons. Various statistical methods such as ANOVA, means, minimum and maximum values, standard deviation, frequency distribution, and stability analysis were applied using the average data from both years. The ANOVA results revealed highly significant genotypic effects for several traits, confirming that the genetic material possessed sufficient variation under limited irrigation and nitrogen conditions. A wide range of variation was observed for the traits evaluated across all three experimental conditions. Stability analysis identified the genotype BTP 28 (c) as stable under both stress and non-stress conditions, contributing to the development of a specialized trait database. Spider plot analyses demonstrated that certain sorghum genotypes exhibited superior biochemical traits under both stress and control conditions, highlighting their potential as valuable genetic resources for breeding programs. Furthermore, biplot analyses revealed significant relationships among traits and visually identified genotypes that performed well under stress conditions. Overall, the findings provide important insights for the identification of genetic resources that can be used in the development of high-quality and stress-resilient sorghum cultivars.
Benzer Tezler
- Pamuk bitkisinde farklı azot dozlarının ve sulama programlarının kaldırılan N, P miktarlarına etkisi
Başlık çevirisi yok
ALİ SÜMER
- Environmental stresses applied to microalgae for high lipid production
Yüksek lipit üretimi için mikroyosunlara uygulanan çevresel stresler
ECE POLAT
Doktora
İngilizce
2023
Biyokimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MAHMUT ALTINBAŞ
- Farklı sulama koşullarında yetiştirilen biberin gelişme ve verimi üzerine rizobakterilerin etkisi
Effect of rhizobacteria on development and yield of pepper grown under different irrigation conditions
MEHMET ALİ CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA GÖKBAYRAK
- Helianthus annuus bitkisinde tuz stresi ve senesens arasındaki ilişki
The Relationship between salt stress and senescence in Helianthus annuus seedlings
GÜL CEVAHİR
- Recombinant production and characterization of chitinase enzyme from Pseudomonas mandelii KGI_MA19
Pseudomanas mandelii KGI_MA19 organızmasına ait kitinaz enziminin rekombinant üretimi ve karakterizasyonu
EMİNE TUĞÇE SARAÇ CEBECİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN GÜL KARAGÜLER