5. sınıf öğrencilerinin işlemlerle cebirsel düşünme temasında muhakeme süreçleri: Tahmini öğrenme yol haritası
Reasoning processes of 5th grade students in theme of algebraic thinking with operations: Hypothetical learning trajectory
- Tez No: 965452
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERHAN ULUSAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 211
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, 5. sınıf öğrencilerinin işlemlerle cebirsel düşünme teması kapsamında; eşitliğin korunumu ve işlem özellikleri, işlem önceliği, örüntü ve algoritma alt bileşenlerine yönelik muhakeme süreçlerini analiz etmek ve bu süreçlerden elde edilen veriler doğrultusunda, önceden hazırlanmış bir tahmini öğrenme yol haritasını uygulama sürecinde revize etmektir. Materyal ve Yöntem: Araştırma, öğretim deneyi yöntemiyle 5. sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiş, farklı başarı düzeylerindeki üç öğrenciyle derinlemesine veri toplanmıştır. Ön, ara ve son klinik görüşmeler, sınıf video kayıtları, öğrencilerin çalışma kâğıtları ve araştırmacı günlüğü veri kaynakları olarak kullanılmıştır. Elde edilen veriler, öğretim sürecinin her aşamasında analiz edilerek öğrencilerin muhakeme yapabilme, yorumlama becerileri ve düşünme stratejileri tematik olarak incelenmiştir. Sonuçlar, öğretim yaklaşımlarının geliştirilmesi ve tahmini öğrenme yol haritalarının (TÖYH) şekillendirilmesine katkı sağlamıştır. Bulgular: Bu araştırmanın bulguları, TÖYH temelinde yürütülen öğretim süreci sonucunda, farklı başarı düzeylerine sahip üç odak öğrencinin eşitliğin korunumu ve işlem özellikleri üzerine çıkarımlar yapabildiğini, işlem önceliğini günlük ve matematiksel bağlamlarda yorumlayabildiğini, sayı ve şekil örüntülerinin kurallarına ilişkin muhakeme geliştirdiğini ve temel aritmetik işlemler içeren algoritmaları anlamlandırabildiğini göstermiştir. Sonuç: 5. sınıf öğrencilerinin işlemlerle cebirsel düşünme sürecinde başarı düzeylerine bağlı olarak farklı muhakeme ve yorumlama becerileri sergilediği görülmüştür. Başarı düzeyi yüksek öğrenciler, eşitliğin korunumu, işlem önceliği, örüntü genelleme ve algoritma oluşturma alanlarında daha tutarlı ve sistematik yaklaşımlar geliştirmiştir. Düşük düzeydeki öğrenciler ise soyutlama ve kavramsal anlamlandırmada zorluk yaşamış, destekleyici öğretim uygulamalarına ihtiyaç duymuştur. Tersine işlem yapma ve genelleme becerilerinin öğretilmesi ile somut gerçek yaşam örneklerinin kullanılması, öğrencilerin cebirsel düşünme gelişimini olumlu etkilemiştir. Bu nedenle, öğrencilerin gelişim düzeylerine uygun, aşamalı ve esnek tahmini öğrenme yol haritalarının tasarlanması, cebirsel düşünmenin güçlendirilmesinde etkili bir yöntem olarak önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study is to analyze 5th-grade students' reasoning processes within the theme of operations-based algebraic thinking—specifically in relation to the subcomponents of conservation of equality, order of operations, pattern formation, and algorithm derivation—and to revise a previously constructed hypothetical learning trajectory based on the data obtained during the instructional process. Materials and Methods: This research was conducted using a teaching experiment methodology with 5th-grade students. In-depth data were collected from three students representing low, medium, and high achievement levels. Data sources included pre-, mid-, and post-instruction clinical interviews, classroom video recordings, student worksheets, and the researcher's reflective journal. The data were thematically analyzed at each stage of the instructional process, focusing on students' reasoning, interpretative skills, and thinking strategies. The findings contributed to the improvement of instructional approaches and the revision of a previously designed hypothetical learning trajectory. Findings: The results of the study indicate that the instructional process, structured around a Hypothetical Learning Trajectory (HLT), supported the development of algebraic reasoning in three focus students representing diverse achievement levels. The students demonstrated the ability to make logical inferences about the conservation of equality and operational properties, interpret the order of operations within both mathematical and real-life contexts, and reason about numerical and visual patterns. Furthermore, they were able to make sense of algorithms involving basic arithmetic operations, reflecting an emerging understanding of underlying structural relationships. Conclusion: This study revealed that 5th-grade students demonstrated different levels of reasoning and interpretation skills in operations-based algebraic thinking, depending on their achievement levels. High-achieving students developed more consistent and systematic approaches in areas such as conservation of equality, order of operations, pattern generalization, and algorithm construction. In contrast, lower-achieving students experienced difficulties in abstraction and conceptual understanding, indicating the need for supportive instructional practices. Teaching inverse operations and generalization explicitly, along with using meaningful real-life contexts, positively influenced students' development of algebraic thinking. Therefore, it is recommended that hypothetical learning trajectories be designed to be developmentally appropriate, sequenced, and flexible, as an effective approach to strengthening algebraic thinking.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin cebirsel düşünme düzeylerinin ve SOLO taksonomisine göre cebirsel düşünme seviyelerinin gelişiminin incelenmesi: Bir öğretim deneyi
Investigate the development of algebraic thinking levels and algebraic thinking levels according to SOLO taxonomy of secondary school students': A teaching experiment
SEMA ACAR
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLGE PEKER
- İlköğretim matematik öğretmen adaylarının problem çözmede modelleme ve işlem başarılarının belirlenmesi
Determination of modeling and operational success in problem- solving of the elementary mathematics teacher candidates
RASİME SEDA ZENCİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MatematikBaşkent ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ALTINTAŞ
- Ortaöğretim öğrencilerinin matematik derslerinde yaptıkları yanlışların incelenmesi
Analyzing of the errors in mathematic lessons by secondary education students
YUSUF CAN ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Eğ. Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİYA ARGÜN
- Kavramsal ve işlemsel bilgi bağlamında lise öğrencilerinin cebir bilgilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the high school students' algebraic knowledge in terms of procedural and conceptual knowledge
TALİHA KARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
MatematikKaradeniz Teknik ÜniversitesiFen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADNAN BAKİ
- İlköğretimde ders içi ve ders dışı müziksel etkinliklerin öğrenci ve öğretmenlerin müziksel davranış ve yaşantılarına etkileri
The effects of the musical activities in-class off-class in primary education upon the students' and the teachers' behaviour experience of life
FİGEN BEBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. NURAY ÖZEN