AISI O2 takım çeliğine uygulanan farklı ısıl işlemlerin mikroyapısal ve mekanik özelliklere etkisi
Effect of di̇fferent heat treatments applied to AISI O2 tool steel on microstructural and mechanical properties
- Tez No: 965577
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELİKA ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Metalurji Mühendisliği, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 57
Özet
Bu çalışmada AISI O2 takım çeliğine dört farklı ısıl işlem uygulanmıştır: geleneksel su verme (Q), su verme sonrası temperleme (QT), çift su verme (QQ) ve çift su verme sonrası temperleme (QQT). Uygulanan işlemlerin malzemenin mikroyapısı, sertliği ve darbe dayanımı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Mikroyapı karakterizasyonu taramalı elektron mikroskobu (SEM) ile gerçekleştirilmiştir. Martenzit çıta boyutları ve karbür boyutları ImageJ yazılımı ile ölçülmüş; faz ve karbür türleri X-ışını difraksiyonu (XRD) analiziyle belirlenmiştir. Sertlik ölçümleri Rockwell C (HRC) skalasında yapılmış, darbe dayanımı ise Charpy darbe testi ile değerlendirilmiştir. Çift su verme işlemi, geleneksel su vermeye kıyasla ortalama martenzit çıta boyutunda, karbür boyutunda ve artık östenit miktarında azalma sağlamış; bu değişiklikler sertlikte 3 HRC artışa ve darbe dayanımında 1 J iyileşmeye neden olmuştur. Temperleme işlemi ise karbürlerin büyümesine ve martenzitik fazın sertliğinde azalmaya yol açmıştır. Bu nedenle hem Q hem de QQ işlem görmüş numunelerde temperleme, sertlikte azalma; darbe dayanımında ise artış sağlamıştır. QT numunesi Q numunesiyle karşılaştırıldığında yaklaşık 4,8 HRC sertlik azalması ve %100'e yakın darbe dayanımı artışı gözlenmiştir. Benzer şekilde, QQT numunesi QQ numunesine göre yaklaşık 4,5 HRC sertlik azalması ve %50 civarında darbe dayanımı artışı göstermiştir. Sertlik ve darbe dayanımı birlikte değerlendirildiğinde, QQT işlem görmüş numunenin en dengeli mekanik özellikleri sunduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, four different heat treatments were applied to AISI O2 tool steel: conventional quenching (Q), quenching followed by tempering (QT), double quenching (QQ), and double quenching followed by tempering (QQT). The effects of these treatments on the microstructure, hardness, and impact toughness of the material were investigated. Microstructural characterization was performed using a scanning electron microscope (SEM). Martensite lath sizes and carbide sizes were measured using ImageJ software, and the phases and types of carbides were identified by X-ray diffraction (XRD) analysis. Hardness measurements were carried out on the Rockwell C (HRC) scale, and impact toughness was evaluated using the Charpy impact test. The double quenching process resulted in a reduction in the average martensite lath size, carbide size, and retained austenite content compared to conventional quenching. These changes led to an increase of 3 HRC in hardness and an improvement of 1 J in impact toughness. The tempering process caused growth in carbides and a reduction in the hardness of the martensitic phase. Therefore, tempering after both Q and QQ treatments resulted in a decrease in hardness and an increase in impact toughness. Compared to the Q sample, the QT sample showed a reduction of approximately 4.8 HRC in hardness and an almost 100% increase in impact toughness. Similarly, the QQT sample exhibited about a 4.5 HRC reduction in hardness and an approximately 50% increase in impact toughness compared to the QQ sample. When both hardness and impact toughness were evaluated together, it was concluded that the QQT-treated sample offered the most balanced mechanical properties.
Benzer Tezler
- AISI O2 takım çeliğinin minimum miktarda yağlama yöntemi (MQL) kullanılarak frezelenmesinde işlenebilirliğinin incelenmesi
Investigation of the machinability of AISI O2 tool steel in milling using minimum quantity lubrication method (MQL)
YASİN ENSAR BIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine MühendisliğiBartın ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL KURŞUNCU
- Kesici takımlara uygulanan kriyojenik işlemin işlenebilirliğe etkisinin taguchı yöntemiyle optimizasyonu
Optimization by the taguchi method of effect on the surface roughness of cryogenic treatment applied to cutting tools
AYSUN TAKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Makine MühendisliğiDüzce Üniversitesiİmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUAT KARA
- Nanotabakalı AlTiN/TiN kaplanmış karbür kesici takımların sert malzemelerin frezelenmesinde aşınma davranışlarının ve kesme performanslarının araştırılması
Investigation of the wear behavior and cutting performance of nanolayer AlTiN/TiN coated carbide cutting tools in milling of hard materials
HALİL ÇALIŞKAN
Doktora
Türkçe
2012
Makine MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİT KURBANOĞLU
- Dubleks paslanmaz çelik (2205) ve basınçlı kap (P355GH) çeliğinin robotik MAG kaynak yöntemi ile birleştirilebilirliğinin araştırılması
Investigation of the joinability of duplex stainless (2205) and pressure vessel steel (P355GH) with robotic MAG welding method
GÖKHAN ÇAYIRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Metalurji MühendisliğiKarabük Üniversitesiİmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAHRAMAN
- AISI 304 paslanmaz çeliğinin kutu sementasyonu ile alüminizasyonu sonrası yüksek sıcaklık oksidasyon direncinin incelenmesi
Examination of high-temperature oxidation resistance after aluminizing of AISI 304 stainless steel with pack diffusion
HÜSEYİN MERT KIZILARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Metalurji MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMetalurji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEDRET AYDINBEYLİ