Tatar söz varlığında kalıcı benzetmeler
Fixed similes in Tatar lexicon
- Tez No: 965608
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Dil biliminde bugüne değin yapılan çalışmalar incelendiğinde benzetmelerin çeşitli bakımlardan sınıflandırıldığı görülmektedir. Özgünlük ölçüt alınarak yapılan sınıflandırmalar arasında kalıcı benzetmeler yer almaktadır. Kalıcı benzetmeler, dil kullanımı esnasında oluşmayan, çok daha önceleri söylenmiş ve nesilden nesile aktarılarak o günün dil konuşurlarına ulaşmış, bir bütün olarak herkes için aynı anlamı ifade eden genelleşmiş söz öbekleridir. Bu çalışmada, Tatar Tĕlĕnĕñ Añlatmalı Süzlĕgĕ (2015-2021) adlı sözlük esas alınarak Kıpçak grubu yazı dilleri arasında yer alan Kazan Tatarcasının kalıcı benzetmeleri derlem hâline getirilmiştir. Tezin hedefi Tatarca konuşurlarının bilgi dağarı içinde hazır bulunan benzetmeleri tespit etmektir. Tezin yöntemi ise söz konusu sözlükten tarama esasına dayanmaktadır. Böyle elde edilen benzetme odaklı Tatar söz varlığı, örnek tanıklarıyla birlikte Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Tespit edilen kalıcı benzetmeler, benzetmeleri kuran edatların başlıkları altında gruplandırılmıştır. Nihayet neyin neye benzetildiğine dair tabiat unsurları, bitkiler, hayvanlar, insan gibi tematik tasnifler ise tezin bütünlendiği son nokta olmuştur.
Özet (Çeviri)
When the studies conducted so far in linguistics are examined, it is seen that the similes are classified in various respects. Fixed similes are among the classifications made by taking originality as a criterion. Fixed similes are generalized phrases that do not occur during language use, have been said long ago and have reached the language speakers of that day by being passed down from generation to generation, and express the same meaning for everyone as a whole. In this study, on the basis of the dictionary titled Tatar Tĕlĕnĕñ Añlatmalı Süzlĕgĕ (2015-2021), the fixed similes of Kazan Tatar, which is among the Kipchak group written languages, have been compiled. The aim of the thesis is to identify the similes that form a permanent vocabulary in Tatar, that is, the similes that are ready in the knowledge repertoire of Tatar speakers. The method of the thesis is based on scanning from the dictionary in question. The simile-oriented Tatar vocabulary obtained in this way has been translated into Turkey Turkish together with its sample witnesses. The identified fixed similes was grouped under the headings of the prepositions establishing the similes. Finally, thematic classifications such as natural elements, plants, animals, human beings were the last point where the thesis was completed.
Benzer Tezler
- Tatar söz varlığında belirsiz isim tamlamaları
Indefinite noun phrase in Tatar lexicon
GÜLDEMET YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Akışkan modernite tartışmaları ışığında dijital emek süreçlerinin kavramsal bir incelemesi
A conceptual analysis of the digital labor process from the perspective of discussions on liquid modernity
MEHMET ÖZKAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiGalatasaray Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN TUTAL CHEVIRON
- Kırım-Tatar söz varlığı
Crimean Tatar lexicon
SEHER MAŞKARAOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER
- Edebiyat ve kültürel değerler bağlamında Tatar yazar Ayaz Gıylecev'in Yara romanı
Yara novel by Tatar writer Ayaz Gıylecev in the context of literature and cultural values
BURAK DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMİLYA YARULLİNA YILDIRIM
- Kazan Tatar yazarı Fatih Hüsni: dönem-şahsiyet-eser (metin- aktarma - inceleme)
Kazan Tatar Author Fatih Hüsni: Period-personality-work (text- transfer - review)
NİYAZİ AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMİLYA YARULLİNA YILDIRIM