Hava kirliliğinin Türkiye'nin UNESCO dünya miras listesinde yer alan taşınmaz kültür varlıkları üzerindeki etkileri
Air pollution effects on tangible cultural heritage properties of Turkey's listed as UNESCO world heritage
- Tez No: 965616
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN SÖZEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Enerji, Çevre Mühendisliği, Energy, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Enerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Yapısal kültürel miras alanlarının yüzey aşınım ve korozyon derecesi, COVID-19 pandemisi süresince hava kirliliği eğilimlerinde meydana gelen değişimler göz önünde bulundurularak incelenmiştir. İstanbul Tarihi Yarımadası bu bağlamda örnek çalışma alanı olarak ele alınmıştır. Elde edilen temel bulgular, sıkı karantina önlemleri sırasında hareketliliğin kısıtlanmasının PM10, SO2, NO2 ve O3 seviyelerinde gözle görülür bir azalmaya katkı sağladığını göstermektedir. Bu durum, malzemelerdeki yüzey aşınım oranında ya da korozyon derinliğinde geçici bir düşüşe yol açmıştır. Portland kireçtaşı ve beyaz mansfield dolomitik kumtaşı için yüzey aşınma oranındaki en yüksek azalma sırasıyla %7,2 ve %7,5'e ulaşırken, dökme bronz için bu oran %17,1'e, çinko için ise %4'e kadar çıkmaktadır. Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Alanı hariç olmak üzere, karbon çeliği ve bakırın korozyon derinliklerinde gözlemlenen değişim sınırlı kalmış ve %2'nin altında gerçekleşmiştir. Pandemi dönemindeki azalmaya rağmen, portland kireçtaşının yüzey aşınma oranı ile bakır ve çinkonun korozyon derinliği değerleri 2050 eşiklerini aşmış olduğu tespit edilmiştir. Bu da söz konusu malzemelerin ciddi hasar gördüğünü ortaya koymaktadır. Bu bulgular, İstanbul Tarihi Yarımadası için geçici çözümlerin ötesine geçen, artan kentsel ve trafik kaynaklı hareketliliği dikkate alan kapsamlı koruma stratejilerinin gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The surface recession and corrosion levels of built cultural heritage sites were examined by considering the changes in air pollution trends during the COVID-19 pandemic. In this context, Istanbul's Historic Peninsula was selected as a case study area. The main findings indicate that the restriction of mobility during strict lockdown measures contributed significantly to the visible decrease in PM10, SO2, NO2, and O3 levels. This situation led to a temporary reduction in the surface recession rates or corrosion depths of materials. The highest decrease in surface recession rates was recorded as 7.2% for Portland limestone and 7.5% for white mansfield dolomitic sandstone, while the reduction reached 17.1% for cast bronze and up to 4% for zinc. Except for the Sultanahmet Urban Archaeological Site, the observed changes in the corrosion depths of carbon steel and copper remained limited, staying below 2%. Despite the decrease during the pandemic period, the surface recession rate of portland limestone and the corrosion depths of copper and zinc were found to have exceeded the 2050 thresholds. This indicates that these materials have suffered significant damage. These findings highlight the necessity of comprehensive conservation strategies that go beyond temporary measures and take into account the increasing urban and traffic-related mobility in the Historic Peninsula of Istanbul.
Benzer Tezler
- Diyarbakır ili için 2015 yılında çöl tozları taşınımının BSC-DREAM8b modeli ile araştırılması
Research of the desert dust transport for Diyarbakır in the year 2015 with BSC-DREAM8b model
AYLİN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ DENİZ
- Boğazlar bölgesinden geçen petrol ve petrol ürünleri taşıyan tankerlerin çevresel zararının tanımlanması ve baca emisyonlarının belirlenmesi
The investigation of environmental damages caused by the oil tankers navigating through Turkish straits and the calculations of the exhaust gas emissions during the passage
NESLİHAN GÜVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Mühendislik BilimleriMarmara ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞET KADIRGAN
- Analysis of air pollution over Izmir via atmospheric modeling
İzmir'deki hava kirliliğinin atmosferik modelleme yoluyla analizi
DUYGU ÖZÇOMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Meteorolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER ÜNAL
- Air pollution modeling in İskenderun region of Turkey
Türkiye'de İskenderun bölgesindeki hava kirliliğinin modellenmesi
MUHAMMAD TAHİR CHAUDHARY
Doktora
İngilizce
2003
Çevre MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL ATİMTAY
- Investigation of agricultural residue burning and wildfire impacts on air quality via satellite retrievals in Southern Turkey
Uydu verileri ile Türkiye'nin Güney Bölgesinde anız yakılmasının ve orman yangınlarının hava kalitesine etkisinin incelenmesi
MERVE EKE
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL