Türkiye-İspanya ilişkileri (1923-1960)
Türkiye-Spain Relations (1923-1960)
- Tez No: 965638
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT BAKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Türk İnkılap Tarihi, Uluslararası İlişkiler, History, History of Turkish Revolution, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Cumhuriyet Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 314
Özet
Bu çalışmada 1923-1960 yılları arasındaki Türkiye-İspanya ilişkileri siyasi, diplomatik, ekonomik, kültürel ve sportif boyutlarıyla incelenmiştir. 27 Eylül 1924'te imzalanan Türkiye-İspanya Dostluk Antlaşması ile siyasi ilişkiler yeniden tesis edilmiştir. Siyasi ilişkilerin başlaması ekonomik ve kültürel münasebetlerin gelişimine de yansımıştır. 1936-1939 yıllarında meydana gelen İspanya İç Savaşı'nın Türk-İspanyol ilişkilerine etkileri olmuştur. 1938 yılının Ocak ayında Türk Elçiliğine ait bir binada himaye edilen mültecilere yönelik İspanya Cumhuriyet Hükûmeti tarafından saldırı gerçekleştirilmesi iki ülke arasındaki ilişkileri gerginleştirmiştir. Türkiye yaşanan hadiseden dolayı elçisini geri çağırmış, Franco Hükûmeti ile ilişki kurma hakkının olduğunu bildirmiştir. Daha sonrasında bilhassa Fransa'nın araya girmesi ile Türkiye savaş sonuna kadar tarafsız politikasını korumuştur. İkili ilişkilerin artmasına ket vuran bir diğer gelişme 1939-1945 yılları arasında yaşanan II. Dünya Savaşı olmuştur. Her iki ülke savaşa katılmamak için politika yürütmüşlerdir. Bu nedenle karşılıklı olarak bir diğerinin izlediği dış siyaseti diplomatları aracılığıyla takip etmişlerdir. II. Dünya Savaşı'nın ardından Müttefik Devletler tarafından İspanya ötekileştirilmiştir. 1946 yılındaki Birleşmiş Milletler (BM) kararı neticesinde Türkiye 1947 yılının başında Madrid'deki elçisini geri çağırmak zorunda kalmıştır. BM kararının iptal edildiği 1950 yılına kadar Türk-İspanyol ilişkileri azalmıştır. BM'nin İspanya hakkındaki tavsiye kararının 1950 yılında iptal edilmesinden sonra DP Hükûmeti İspanya'ya Türk elçisini geri yollamıştır. Nitekim İspanya'ya dönen ilk yabancı elçi Türk olduğundan İspanyol Hükûmeti bu hoşa gidecek davranışı asla unutmamıştır. 1950 yılından itibaren iki ülke arasındaki münasebetler artmıştır. 1 Ocak 1951'de Madrid'de ve Ankara'da bulunan elçiliklerin seviyesi büyükelçiliğe yükseltilmiştir. Siyasi ilişkilerde meydana gelen olumlu değişim kültürel ilişkilere de tesir etmiştir. İspanya, 1951 yılından başlayarak Türk öğrencilere burs vermeye başlamıştır. 28 Mart 1956'da Türkiye-İspanya Kültür Antlaşması imzalandıktan sonra daha fazla öğrenci burslardan faydalanmıştır. Aynı yıl içerisinde İspanya Dışişleri Bakanı Alberto Martín Artajo, Türkiye'yi ziyaret etmiştir. İlk defa İspanyol bir devlet adamının Türkiye'ye gelmesi ilişkilerin ulaştığı noktayı göstermiştir. Artajo'nun ziyaretinden sonra Başbakan Adnan Menderes kalabalık bir heyetle 15 Nisan 1959'da İspanya'ya gitmiştir. 16 Nisan 1959'da Türkiye-İspanya Dostluk Antlaşmasını imzalamıştır. Öte yandan DP Dönemi'nde yalnızca siyasi ve kültürel ilişkiler değil ticari ve sportif münasebetler de ilerlemiştir. 1950-1960 yılları arasındaki iki ülkenin dış ticaret hacmi önceki dönemlere göre bayağı yükselmiştir. Diğer taraftan ilk defa millî takımlar düzeyinde futbol ve basketbol maçları DP Dönemi'nde oynanmıştır. Türk ve İspanyol halklarının birbirlerine karşı duydukları ilgi gerçekleştiren maçlar sayesinde artmıştır. Ayrıca Soğuk Savaş Dönemi'nde her iki ülkenin antikomünist politikalar izlemesi aralarında güçlü dostluk bağlarının kurulmasını sağlamıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the political, diplomatic, economic, cultural, and sporting dimensions of Turkey-Spain relations between 1923 and 1960. Political relations were re-established with the Turkey-Spain Friendship Treaty signed on September 27, 1924. The initiation of political relations also contributed to the development of economic and cultural ties. The Spanish Civil War, which occurred between 1936 and 1939, had significant effects on Turkish-Spanish relations. In January 1938, an attack by the Spanish Republican Government on refugees sheltered in a building belonging to the Turkish Legation strained relations between the two countries. Turkey, due to this incident, recalled its minister plenipotentiary and declared its right to establish relations with the Franco government. Subsequently, largely due to the intervention of France, Turkey maintained its neutrality policy until the end of the war. Another development that hindered the growth of bilateral relations was World War II between 1939 and 1945. Both countries pursued policies of non-participation in the war and monitored each other's foreign policies through their diplomats. After the Second World War, Spain was alienated by the Allied Powers. Following a 1946 United Nations resolution, Turkey was compelled to recall its minister plenipotentiary from Madrid at the beginning of 1947. Turkish-Spanish relations diminished until 1950, when the UN resolution regarding Spain was revoked. After the United Nations lifted its recommendation against Spain in 1950, the Democratic Party (DP) government sent its minister plenipotentiary back to Spain. Notably, as the first foreign minister plenipotentiary to return to Spain was Turkish, the Spanish government highly appreciated this gesture and never forgot it. Relations between the two countries grew steadily after 1950. On January 1, 1951, the legations in Madrid and Ankara were elevated to the level of embassies. The positive developments in political relations also influenced cultural relations. Starting in 1951, Spain began offering scholarships to Turkish students. On March 28, 1956, the signing of the Turkey-Spain Cultural Treaty enabled more students to benefit from these scholarships. In the same year, Spanish Foreign Minister Alberto Martín-Artajo visited Turkey. The fact that a Spanish statesman visited Turkey for the first time demonstrated the level of relations reached between the two countries. After Artajo's visit, Prime Minister Adnan Menderes traveled to Spain with a large delegation on April 15, 1959. On April 16, 1959, Turkey and Spain signed a Treaty of Friendship. On the other part during the DP era, not only political and cultural relations but also commercial and sporting ties flourished. The foreign trade volume of the two countries between 1950 and 1960 showed significant growth compared to previous periods. Additionally, for the first time, football and basketball matches at the national team level were played during the DP era. These matches increased mutual interest and goodwill between the Turkish and Spanish peoples. Moreover, both countries pursued anti-communist policies during the Cold War, which fostered strong bonds of friendship between them.
Benzer Tezler
- Türkiye-İspanya ilişkileri (1923-1939)
Turkey-Spain relations (1923-1939)
EYÜP UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk İnkılap TarihiDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. TÜRKAN BAŞYİĞİT
- The Times ve New York Times Gazetelerinin gözüyle Avrupa ve Türkiye'de tek partili yönetimlerin dış politikası (1923-1939)
Foreign policy of one-party rules in Europe and Turkey through The Times and New York Times Newspapers (1923-1939)
GAMZE EKİNCİ
- İspanyol basınında Kurtuluş Savaşı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu
Turkish War of Independence and foundation of Turkish Republic in Spanish press
BEATRİZ LOZOYA HORTELANO
Yüksek Lisans
İspanyolca
2015
Tarihİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN
- İkinci Dünya Savaşı Döneminde Türkiye - İspanya ilişkileri (1939 - 1945)
Turkey - Spain Relations During the Second World War (1939-1945)
MURAT YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖZMENLİ
- İspanya iç savaşı ve Türkiye
Spanish civil war and Turkey
SEÇİL ALADAG
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Uluslararası İlişkilerEge ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. ENGİN BERBER