Dijital bağımlılığın nedenleri ve etkilerinin incelenmesi
Examining the causes and effects of digital addiction
- Tez No: 966198
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Dijital Bağımlılık, Çocukluk Çağı Travmaları, Kişilik, Digital Addiction, Childhood Trauma, Personality
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Üsküdar Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Nörobilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nörobilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Bu araştırmanın amacı, dijital bağımlılığın nedenleri ve etkilerinin incelenmesidir. Çalışmada dijital bağımlılığın; çocukluk çağı travmaları, kişilik özellikleri ve sosyodemografik bilgilerle ilişkisi araştırılmıştır. Araştırmanın örneklemi, 60 kadın ve 60 erkek olmak üzere toplam 120 kişiden oluşmaktadır. Çalışma, İstanbul Np Beyin Hastanesi'ndeki 15-45 yaş arası, hasta ve hasta yakınlarıyla yapılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Beş Faktörlü Kişilik Envanteri ve Dijital Bağımlılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın veri analizi için SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Katılımcıların sosyodemografik bilgilerine dair tanımlayıcı veriler frekans tabloları şeklinde verilmiştir. Kolmogorv-Smirnov testi, Pearson korelasyon analizi, Independent t testi ve ANOVA testi, post-Hoc testilerinden Bonferroni testi ve Lineer regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; dijital bağımlılık ve çocukluk çağı travmaları arasında pozitif anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Çocukluk çağı travmaları ölçeğinin alt boyutlarından biri olan duygusal ihmal ile dijital bağımlılık arasında pozitif anlamlı ilişki saptanmıştır. Dijital bağımlılığın, beş faktörlü kişilik envanteri ölçeği alt boyutlarından dışa dönüklük, vicdanlılık, sorumluluk ile negatif anlamlı ve nevrotiklikle pozitif anlamlı ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Açıklık boyutuyla herhangi bir ilişki bulunamamıştır. Kişilik ölçeğinin alt boyut puanları sosyodemografik değişkenlere göre incelendiğinde, en fazla anlamlı farklılık gösteren boyutun nevrotiklik olduğu görülmüştür. Lisansüstü eğitime sahip bireylerde nevrotiklik düzeyi anlamlı bir şekilde düşük bulunmuştur. Büyük şehirde yaşayan bireylerin nevrotiklik düzeyleri anlamlı bir şekilde yüksek tespit edilmiştir. Düzenli fiziksel aktivite yapan bireylerde vicdanlılık düzeyi yüksek ve nevrotiklik düzeyi düşük bulunmuştur. Günlük aile bireyleriyle 2 saat ve üzeri iletişim kuran bireylerde nevrotiklik düzeyi anlamlı bir şekilde düşük bulunmuştur. Dijital bağımlılığı diğer bağımlılıklarla eşdeğer gören bireylerin nevrotiklik düzeyleri de anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Çocukluk çağı ii travmaları ölçeği ve dijital bağımlılık ölçeği alt boyut puanlarının sosyodemografik değişkenlere göre karşılaştırılmasına ilişkin analizlerde, istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösteren bir değişken bulunmamıştır. Ancak, en çok kullanılan teknolojik alet türüne göre dijital bağımlılık ölçeği“nüks etme”alt boyutunda elde edilen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur; post-hoc analizine göre bu fark bilgisayar kullanan bireylerle telefon veya telefon-bilgisayar kullananlar arasında ortaya çıkmıştır. Vicdanlılık ve Nevrotiklik değişkenlerinin dijital bağımlılık ölçeğini anlamlı düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu anlamlı değişkenler dijital bağımlılık ölçeği puanlarına ilişkin toplam varyansın yaklaşık olarak %38'ini açıklamaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the causes and effects of digital addiction. In particular, it investigates the relationship between digital addiction and childhood traumas, personality traits, and socio-demographic characteristics. The sample consists of 120 participants, 60 women and 60 men. The study was conducted with patients and their relatives, aged 15 to 45, at Istanbul NP Brain Hospital. Data were collected using the Personal Information Form, Childhood Trauma Questionnaire, Five-Factor Personality Inventory, and Digital Addiction Scale. For data analysis, the SPSS 25.0 statistical package was used. Descriptive statistics on the participants' socio-demographic characteristics were presented in frequency tables. The analyses included the Kolmogorov-Smirnov test, Pearson correlation analysis, Independent Samples t-test, ANOVA, Bonferroni post-hoc test, and linear regression analysis. The results indicate a significant positive correlation between digital addiction and childhood traumas. Among the subdimensions of the Childhood Trauma Questionnaire, emotional neglect was found to have a significant positive relationship with digital addiction. Regarding the subdimensions of the Five-Factor Personality Inventory, digital addiction showed significant negative correlations with extraversion, conscientiousness, and responsibility, and a significant positive correlation with neuroticism. No relationship was found with openness to experience. When personality subdimension scores were examined according to socio-demographic variables, neuroticism emerged as the most significantly varying trait. Individuals with postgraduate education had significantly lower neuroticism scores, while those living in large cities had significantly higher scores. Participants who engaged in regular physical activity had higher conscientiousness and lower neuroticism scores. Those who communicated with family members for two or more hours per day had significantly lower neuroticism levels. Additionally, participants who viewed digital addiction as equivalent to other addictions had higher neuroticism scores. Comparisons of Childhood Trauma Questionnaire and Digital Addiction Scale subdimension scores across socio-demographic variables revealed no statistically significant differences—except in the“relapse”subdimension of the Digital Addiction Scale. Post-hoc analysis showed that this difference occurred between participants who primarily used computers and those who primarily used phones or both phone and computer. The study also found that conscientiousness and neuroticism significantly predicted digital addiction scores, together accounting for approximately 38% of the total variance.
Benzer Tezler
- Dijital bağımlılığın 3-6 yaş grubu çocuklarda iletişim becerilerine etkisi
The effect of dijital (tablet, tv, telephone,internet,) on communacation skills of 3-6 year old children
AYŞE KANTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAZAN
- Role of software technologies in the economic development of countries: A Case study of India and Pakistan
Yazılım teknolojilerinin ülkelerin ekonomik kalkınmasındaki rolü: Hindistan ve Pakistan'a ilişkin bir vaka çalışması
HIRA JAVED
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerİstanbul Medeniyet ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL ERMAĞAN
- İnternet oyunu oynama bozukluğu ve sosyal medya bağımlılığı olan ergenlerde online grup üyeliklerinin; psikopatoloji gelişimine, internalizasyon-eksternalizasyon problemlerine ve zorbalık rollerine etkisinin incelenmesi
An investigation of the effects of online group memberships on the development of psychopathology, internalizing and externalizing problems, and bullying roles in adolescents diagnosed with internet gaming disorder and social media addiction
SEDA DEMİRCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TEKDEN
- A new approach to corporate social responsibility: Corporate digital responsibility, analysis of Turkish banking and e-commerce sectors
Kurumsal sosyal sorumluluğa yeni bir yaklaşım: Kurumsal dijital sorumluluk, Türk bankacılık ve e-ticaret sektörlerinin analizi
CEYDA CİHAN AYDOĞDU
Doktora
İngilizce
2024
BankacılıkGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU MÜJDE BASKAN KARSAK
- Sosyal ağların kullanım amaçlarının sosyal medya kullanımı bağımlılığına etkisi
The effect of use of social networks on social media use addiction
ALİ KUTAN TANDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Yönetim Bilişim SistemleriUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGAY KARANFİLLER