Bir belgeleme tekniği olarak bilimsel illüstrasyonun sokak bitkilerinin görselleştirilmesinde kullanımı
Scientific illustration as a documentation technique in the visualization of urban plants
- Tez No: 966367
- Danışmanlar: DR. AYNUR KARAGÖL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Grafik Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Grafik Tasarımı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
İnsan ile doğa arasındaki ilişki tarih boyunca karşılıklı etkileşim içinde şekillenmektedir. Özellikle kentleşmenin etkisiyle bu ilişki yeni boyut kazanmaktadır. Bu değişim, doğal çevrenin tahribine neden olmakla birlikte, bitki örtüsüyle kurulan bağın da dönüşmesine yol açmaktadır. Kentleşmenin yarattığı değişim, yalnızca fiziksel mekânları değil, insanın bitki örtüsüyle kurduğu bağı da yeniden tanımlamaktadır. Betonlaşmanın hakim olduğu kentsel alanlarda, doğal yaşam alanları daralırken, buna paralel olarak sokak bitkileri adı verilen ve kendiliğinden yetişen türler, insan müdahalesinin en yoğun olduğu noktalarda bile varlığını sürdürmeyi başarmıştır. Asfalt çatlaklarından yükselen, terk edilmiş alanları istila eden ya da duvar diplerinde kök salan bu bitkiler, kent ekosisteminin“görünmez”canlıları olarak zorlu koşullara uyum sağlama becerileriyle dikkat çekmektedir. Bu yönüyle çalışma, kentleşmenin doğal çevre üzerindeki etkilerini, sokak bitkileri özelinde inceleyerek ve görselleştirerek, hem ekolojik hem de kültürel bir bakış açısı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında İstanbul'da yaygın olarak görülen 35 sokak bitkisi, İstanbul'un Kadıköy ilçesine bağlı Acıbadem Mahallesi çevresini kapsayan alanda 2024 Nisan ayında fotoğraflanmıştır. Fotoğraflanan bitki türlerinden 6'sı; Ekşi yonca (Oxalisdebilis), Duvar sarmaşığı (Hederahelix), Farekulağı (Anagallisarvensis), Eşek marulu (Sonchusoleraceus), Ebegümeci (Malvasylvestris), Mor ballıbaba (Lamiumpurpureum) bilimsel bitki illüstrasyonu yöntemiyle görselleştirilmiştir. Bitkilerin bilimsel ve estetik açıdan doğru biçimde aktarılmasını amaçlayan, titizlik ve zaman gerektiren bu teknik nedeniyle, tez çalışma süresiyle sınırlı olarak en yaygın türlerin görselleştirilmesine öncelik verilmiştir. Literatürdeki bilimsel bitki illüstrasyonu alanında yapılan mevcut çalışmalar genellikle teknik yöntemlerin açıklanmasına ya da tarihsel olarak bitki illüstrasyonu yapan sanatçılar ve bilim insanlarının çalışmalarına odaklanmaktadır. Bu tez, bilimsel bitki illüstrasyonu yöntemiyle sokak bitkilerini görselleştirerek, alanın uygulama sınırlarını genişletmekte ve özgün, yenilikçi bir yaklaşım ortaya koymaktadır. Sokak bitkileri yalnızca bilimsel verilerle değil, aynı zamanda kentsel peyzajın estetik ve kültürel bileşenleri olarak değerlendirilmektedir. Bu yönüyle tez, bilimi ve sanatı buluşturan özgün bir yaklaşım sunarak literatüre katkı sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The relationship between humans and nature has been shaped through mutual interaction throughout history. With the impact of urbanization, this relationship has acquired new dimensions. This transformation not only leads to the degradation of the natural environment but also alters the way humans connect with vegetation. The changes brought about by urbanization redefine not only physical spaces but also the human relationship with plant life. In urban areas dominated by concrete, as natural habitats shrink, self-growing species known as“street plants”have managed to survive even in locations with intense human intervention. Emerging from cracks in asphalt, invading abandoned spaces, or taking root at the base of walls, these plants stand out as the“invisible”organisms of the urban ecosystem due to their remarkable adaptability to harsh conditions. In this regard, the study aims to offer both an ecological and cultural perspective by examining and visualizing the effects of urbanization on the natural environment, specifically through the lens of street plants. As part of the study, 35 commonly observed street plant species in Istanbul were photographed in April 2024 within the area surrounding the Acıbadem neighborhood, located in the Kadıköy district of Istanbul. Among the photographed species, six were selected to be visualized through scientific plant illustration: Oxalis debilis (pink wood sorrel), Hedera helix (common ivy), Anagallis arvensis (scarlet pimpernel), Sonchus oleraceus (common sow thistle), Malva sylvestris (common mallow), and Lamium purpureum (red dead-nettle). Due to the meticulous and time-intensive nature of this technique—which aims to convey the plants accurately from both scientific and aesthetic perspectives—priority was given to the most common species within the limited timeframe of the thesis work. Existing studies in the field of scientific botanical illustration in the literature generally focus on the explanation of technical methods or the historical works of artists and scientists engaged in plant illustration. This thesis expands the practical boundaries of the field by visualizing street plants through the method of scientific botanical illustration, offering a unique and innovative approach. Street plants are evaluated not only through scientific data but also as aesthetic and cultural components of the urban landscape. In this respect, the thesis contributes to the literature by presenting an original perspective that bridges science and art.
Benzer Tezler
- Su altı kültür mirasının korunması ve sunumuÇanakkale savaş alanları Tekke Koyu örneği
Conservation and presentation of underwater cultural heritage Çanakkale battlefields example of Tekke Bay
ERKİN YAŞAR ÇERİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Süleymaniye Molla Hüsrev Mahallesi ahşap konak koruma projesi
The conservation project of the timber mansions situated in Süleymaniye District Molla Hüsrev Quarter
LEYLA KORUYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜM TANYELİ
- Fotoğrafta görsel araştırma yöntem ve teknikleri: Bir literatür incelemesi
Visual research methods and techniques in photography: A literature review
ENGİN TİRE
Doktora
Türkçe
2024
İletişim BilimleriMaltepe ÜniversitesiDisiplinlerarası İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İCLAL GÜL BATUŞ
- Ayatekla (Meryemlik) ören yeri su yapılarının duvar örgü tekniklerinin belgelenmesi ve yapılarda kullanılan harç ve sıvaların karakterizasyonu
Documentation of wall construction techniques of the cisterns at Ayatekla (Meryemlik) archaeological site and characterization of mortars and plasters used in the constructions
MERVE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IŞIL POLAT PEKMEZCİ