Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin öğretim programında yer alan anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi
An analysis of the activities in Turkish language textbooks in terms of the key competences stated in the curriculum
- Tez No: 966387
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE FIRAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Türkçe ders kitabı, etkinlik türleri, anahtar yetkinlikler, öğretim programı, dil becerileri, Turkish textbook, activity types, key competencies, curriculum, language skills
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 324
Özet
Teknoloji ve bilimin sürekli geliştiği bilgi çağında, bireylerin bu hıza uyum sağlayabilmesi için hayat boyu öğrenme ile birlikte Türkçe dersi öğretim programında da yer alan anahtar yetkinlikler hayatımıza girmiştir.Bu noktada çalışmada 8.sınıf Türkçe ders kitabındaki etkinlikler, programda yer alan anahtar yetkinliklere ilişkin özellikleri taşıması açısından incelenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın amacı; 8.sınıf Türkçe ders kitabında yer alan etkinlik türlerini ve etkinlik türlerinin yetkinlik alanlarına ilişkin özellikleri taşıma durumunu başka bir ifade ile öğrencilere anahtar yetkinlikleri kazandırabilecek özelliğe sahip olma durumunu belirlemek ve anahtar yetkinliklerin öğrencilere kazandırılmasında Türkçe ders kitaplarında yer alan etkinliklerin önemini ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizinin kullanıldığı bu çalışmada veri toplama aracı olarak, EBA'da yayımlanan ve Hecce Yayıncılık tarafından hazırlanan 2024-2025 eğitim-öğretim yılında kullanılan 8.sınıf Türkçe ders kitabında yer alan etkinlikler ve öğretim programında yer alan 8 anahtar yetkinlik (bu yetkinlik alanlarına ilişkin açıklamalar) ve“Ortaöğretim Öğrencileri için Anahtar Yetkinlikler Envanteri”adlı ölçeğe ait maddeler temel alınarak incelenmiştir. Veriler, betimsel analiz ve içerik analizi tekniği ile çözümlenerek etkinlik türleri ile anahtar yetkinliklerin ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre 8. sınıf Türkçe ders kitabında etkinlik türlerinin dil becerilerine göre dengeli dağılım göstermediği, aynı zamanda etkinlik türleri içerisinde de anahtar yetkinliklerin dengeli dağılmadığı belirlenmiştir. Etkinlik türleri içerisinde en fazla“okuduğunu anlama, metin çözümleme, söz dizimi, kelime çalışmalarına”yer verilmiştir. En az ise“afiş hazırlama, duyulardan hareketle yazma, şiir yazma”etkinlik türleri yer aldığı görülmüştür. Etkinlik türlerinin dil becerileri içerisindeki dağılımına bakıldığında ise en çok“okuma becerisi etkinlik türleri”nin yer aldığı, en az ise“dinleme becerisi etkinlik türleri”nin yer aldığı görülmüştür. Etkinlik türleri içerisinde en fazla“ana dilde iletişim”yetkinliğine yer verilirken“sosyal ve vatandaşlık ile ilgili yetkinlikler, kültürel farkındalık ve ifade”yetkinliklerine daha az yer verildiği belirlenmiştir.“Yabancı dillerde iletişim”yetkinliğine ise hiç yer verilmediği görülmüştür. Araştırma sonucunda 8. Sınıf Türkçe ders kitabındaki etkinlik türlerinin Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan anahtar yetkinlikleri yeterli düzeyde karşılamadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the information age, where technology and science are constantly evolving, key competences included in the Turkish language curriculum—alongside lifelong learning—have become essential for individuals to adapt to this rapid pace of change. In this context, the present study examines the activities in the 8th grade Turkish textbook in terms of their alignment with the characteristics of the key competences specified in the curriculum. The aim of the study is to identify the types of activities included in the textbook and to determine whether these activities possess the potential to help students acquire key competences. Furthermore, the study seeks to emphasize the importance of textbook activities in fostering these competences among students. This qualitative research employs document analysis as its method. As data sources, the activities in the 8th grade Turkish textbook—prepared by Hecce Publishing and published on the EBA platform for the 2024–2025 academic year—were examined based on the eight key competences defined in the curriculum (along with their respective descriptions) and the items from the“Key Competences Inventory for Secondary School Students.”The data were analyzed using descriptive and content analysis techniques to explore the relationship between the types of activities and the key competences. According to the findings, the activity types in the 8th grade Turkish textbook are not distributed evenly across skill areas, nor are the key competences evenly represented within each activity type. Most of the activities focus on“reading comprehension, text analysis, syntax, and vocabulary studies,”while fewer activities are related to“poster preparation, writing based on sensory experiences, and poetry writing.”In terms of skill areas,“reading skills”are the most represented, whereas“listening skills”are the least. Among the key competences,“communication in the mother tongue”is the most emphasized, while competences related to“social and civic competences”and“cultural awareness and expression”are less frequently addressed. The competence of“communication in foreign languages”is not addressed at all. As a result, it has been determined that the activity types in the 8th grade Turkish textbook do not adequately meet the requirements of the key competences specified in the Turkish Language Curriculum.
Benzer Tezler
- Din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarındaki etkinliklerin anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi
Examination of the activities in the religious culture and moral knowledge textbooks in terms of key competencies
KÜBRA AÇIKMEŞE ÇEDİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAMALİ NAZIROĞLU
- İlköğretim matematik dersi öğretim programı anahtar yetkinliklerinin öğretmen görüşleri program kazanımları ve ders kitabı kapsamında incelenmesi
Investigation of the key competencies of the primary education mathematics curriculum within the scope of teacher's opinions program outcomes and textbook
LEMANNUR DALKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECLA EKİNCİ
- 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin içerik düzenleme yaklaşımlarına göre incelenmesi
Analysis of activities in 8th grade turkish textbooks according to content editing approaches
SEDA ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER ÇİFTÇİ
- Sınıf öğretmenlerinin eğitim programı okuryazarlığı yeterliliklerinin incelenmesi
Examination of curriculum literacy competencies of classroom teachers
HASAN NASIRCI
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SADIK
- İlkokul 3.sınıf fen bilimleri dersi öğretim programı' nın değerlendirilmesi
An evaluation of the third grade sciences curriculum in elementary school
ÖZDEN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞABAN BERK