Bazi fiziksel ve kimyasal uygulamalarin corylus colurna genotiplerinin tohum çimlenmesi üzerine etkisi
The effects of some physical and chemical treatments on seed germination of corylus colurna genotypes
- Tez No: 966400
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURAK AKYÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Az dip sürgünü oluşturma ve kurak koşullara dayanım gibi özellikleri ile ön plana çıkan Corylus colurna L. Türkiye'de doğal olarak yetişen bir sert kabuklu meyve türüdür. Son yıllarda fındıkta aşılama çalışmalarının artmasıyla beraber bu türün anaçlık potansiyeline olan ilgi artış göstermiştir. Ancak kalın bir kabuğa sahip olan bu türde tohumla çoğaltmada sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu nedenle tohumların çimlenme başarısını artırmak için çeşitli ön çimlendirme uygulamalarının etkinliği araştırılmalıdır. Bu tez çalışmasında, Türk fındığının kolay çimlenen Korucuk ve zor çimlenen Kugum genotiplerinde çimlenmeyi teşvik etmek amacıyla bazı fiziksel (kabuk çıkarma, çatlatma, sıcak su) ve kimyasal (HCl, H₂SO₄, GA₃) ön işlemler ile ozon uygulaması ve katlama tekniklerinin tohum çimlenmesi ve çıkışı üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma kapsamında uygulamaların, tohumların çimlenme ve çıkış oranları üzerindeki etkisi 2024 ve 2025 yıllarında takip edilmiştir. Sonuçlar, uygulama türü ve genotip faktörlerinin tohum çimlenmesi ve çıkış üzerinde anlamlı etkileri olduğunu göstermiştir. Kontrol grubunda ise ön işlem görmeyen tohumlar neredeyse hiç çimlenme göstermemiştir. En yüksek çimlenme oranı, her iki genotipte de kabuk çıkarma-soğuk katlama kombinasyonunda elde edilmiştir (Korucuk'ta %73, Kugum'da %57). Mekanik çatlatma sonrası katlama ve 70°C sıcak su (5 dk) uygulamaları özellikle zor çimlenen 'Kugum' genotipinde çimlenme oranını belirgin şekilde artırmıştır. Ozon uygulamalarının etkisi genotipe göre değişmiş; kısa süreli ozon verme Korucuk'ta faydalı olurken Kugum'da sınırlı etkili olmuştur. %37'lik H₂SO₄ ile kısa süreli kimyasal aşındırma çimlenmeyi artırmış, ancak süre uzadıkça çimlenme oranları azalmıştır. GA₃ uygulamasının ise tek başına veya diğer işlemlerle birlikte dormansi engelini tamamen gidermede yetersiz kaldığı görülmüştür. Bu bulgular, uygun fiziksel ve kimyasal ön işlemlerin katlama ile birlikte kullanılmasının Türk fındığı tohumlarında dormansinin kırılarak çimlenme başarısını önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Corylus colurna L., a naturally distributed nut species in Türkiye, stands out with its a few sucker formation and high tolerance to drought conditions. In recent years, increasing interest in this species has emerged due to its potential use as a rootstock, particularly in grafting studies. However, due to its thick shell, propagation by seed presents significant challenges. Therefore, it is necessary to investigate the effectiveness of various pre-germination treatments to improve seed germination success. In this thesis study, the effects of some physical (shell removal, cracking, hot water), chemical (HCl, H₂SO₄, GA₃), ozone treatments, and stratification techniques on seed germination and seedling emergence were examined using two Turkish hazelnut (C. colurna) genotypes: Korucuk (easily germinating) and Kugum (difficult to germinate). The impact of these treatments on germination and emergence rates was monitored during the 2024 and 2025 growing seasons. Results indicated that both treatment type and genotype significantly influenced germination and emergence. In the control group, where no pre-treatment was applied, almost no germination occurred. The highest germination rate was obtained from the combination of shell removal and cold stratification in both genotypes (73% in Korucuk and 57% in Kugum). Mechanical cracking followed by stratification and 70°C hot water treatment (5 minutes) significantly improved germination, especially in the Kugum genotype. The effects of ozone application varied by genotype; short-term ozone exposure was beneficial in Korucuk but had limited impact in Kugum. Short-duration chemical scarification with 37% H₂SO₄ improved germination, whereas prolonged exposure reduced germination rates. GA₃ application, either alone or in combination with other treatments, was found insufficient to completely overcome dormancy. These findings suggest that the use of appropriate physical and chemical pre-germination treatments in combination with stratification can significantly improve seed germination by overcoming dormancy in Turkish hazelnut.
Benzer Tezler
- Kuraklık ve biyoçar uygulamalarının Türk fındığı fidanlarında bazı morfolojik ve fizyolojik parametrelere etkisi
Effects of drougt and biochar treatments on some morphological and physiological parameters in Turkish hazelnut seedlings
ZEYNEP BENGİSU YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL KOÇ
- Düzce ili fındık (Corylus avellana L.) bahçelerinde yabancı otsorununun ve bazı alternatif mücadele yöntemlerininaraştırılması
Investigation of weed problem and some alternative control methods in hazelnut (Corylus avellana L.) orchards in Duzce province, Türki̇ye
VEDAT SİZER
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. IŞIK TEPE
DOÇ. DR. ZÜBEYDE FİLİZ ARSLAN
- Erzurum ili Karaçoban ilçesinde farklı arazi kullanımı altındaki toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerinin incelenmesi
Investigation of some physical and chemical properties of soils under different land use in Karacoban, Erzurum
SIDDIK KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİL AYDIN
- Derim sonrası bazı uygulamaların Angeleno ve black diamond erik çeşitlerinin soğukta muhafazası ve kalitesi üzerine etkileri
The effects of some postharvest treatments on cold storage and quality of plums cv. Angeleno and black diamond
DERYA ERBAŞ
Doktora
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ KOYUNCU
- Kestanelerde derim sonrası bazı uygulamaların meyve kalitesi ve depolama süresi üzerine etkileri
The effects of some post-harvest treatments on fruit quality and cold storage life of chestnuts
BÜŞRA ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ERTAN