Yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite eğilimi ile psikolojik belirtiler ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide kendinden memnun olma (Öz memnuniyet), aile yaşam doyumu ve kariyer doyumunun aracılık rolleri
The mediating roles of self-satisfaction, family life satisfaction and career satisfaction in the relationship between attention deficit and hyperactivity tendency with psychological symptoms and life satisfaction in adults
- Tez No: 966450
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE REZAN ÇEÇEN EROĞUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite, psikolojik belirtiler, yaşam doyumu, kendinden memnun olma, aile yaşam doyumu, kariyer doyumu, attention deficit and hyperactivity in adults, psychological symptoms, life satisfaction, self-satisfaction, family life satisfaction, career satisfaction
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 204
Özet
Bu çalışmanın genel amacı yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtileri, psikolojik belirtiler (depresyon, anksiyete, somatizasyon), yaşam doyumu, kendinden memnun olma, aile yaşam doyumu ve kariyer doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Çalışmada bu genel amaç doğrultusunda ve bu ilişkiler bağlamında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri ile psikolojik belirtiler ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide kendinden memnun olma, aile yaşam doyumu ve kariyer doyumunun aracılık rolleri incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi yaş ortalamaları 34.27 olan 18 ile 75 yaş aralığında 455 (%59.2) kadın, 313 (%40.8) erkek olmak üzere 768 yetişkinden oluşmaktadır. Çalışmada bireylerin, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirti düzeylerinin ölçülebilmesi için Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS-v1.1), psikolojik belirti (depresyon, anksiyete, somatizasyon) düzeylerinin ölçülebilmesi için Kısa Semptom Envanteri-18; yaşam doyumu düzeylerinin ölçülebilmesi için Yaşam Doyumu Ölçeği; kendinden memnun olma düzeylerinin ölçülebilmesi için Kendinden Memnun Olma (Öz Memnuniyet) Ölçeği; aile yaşam doyumunun ölçülebilmesi için Aile Yaşam Doyumu Ölçeği (AYDÖ); kariyer doyumunun ölçülebilmesi için Kariyer Doyumu Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik özelliklerini anlayabilmek için araştırmacı tarafından hazırlanan Sosyodemografik Bilgi Formu kullanılmış, elde edilen veriler çalışma içerisinde betimlenmiştir. Araştırmada ele alınan değişkenler arasındaki ilişkiler yol analizi kullanılarak test edilmiştir. Çalışmada kullanılan verilerin betimsel, tanımlayıcı, ilişkisel istatistikleri SPSS 25.0 paket programıyla analiz edilmiş, ölçüm modeli ise Mplus 8.0 paket programıyla test edilmiştir. Araştırma modeli bulguları doğrultusunda; DEHB belirtileri, psikolojik belirtileri doğrudan ve kendinden memnun olma ve aile yaşam doyumu aracılığıyla dolaylı bir şekilde yordamaktadır. DEHB belirtileri yaşam doyumunu doğrudan yordamamakla birlikte kendinden memnun olma, aile yaşam doyumu, kariyer doyumu aracılığıyla dolaylı bir şekilde yordamaktadır. Kendinden memnun olma ve aile yaşam doyumu DEHB belirtileri ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolü; kendinden memnun olma, aile yaşam doyumu ve kariyer doyumu ise DEHB belirtileri ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide tam aracılık rolü üstlendikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The general aim of this study is to examine the relationships between attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) symptoms, psychological symptoms (depression, anxiety, somatization), life satisfaction, self-satisfaction, family life satisfaction and career satisfaction in adults. In line with this general purpose and in the context of these relationships, the mediating roles of self-satisfaction, family life satisfaction and career satisfaction in the relationship between attention deficit hyperactivity disorder symptoms, psychological symptoms and life satisfaction were examined. The sample of the study consisted of 768 adults, 455 (59.2%) females and 313 (40.8%) males, between the ages of 18 and 75 with a mean age of 34.27 years. In the study, the Adult Attention Deficit Hyperactivity Disorder Self-Report Scale (ASRS-v1.1), Brief Symptom Inventory-18 to measure psychological symptom (depression, anxiety, somatization) levels, Life Satisfaction Scale to measure life satisfaction levels, Self-Satisfaction Scale to measure self-satisfaction levels, Family Life Satisfaction Scale (FLSS) to measure family life satisfaction, and Career Satisfaction Scale to measure career satisfaction. In addition, the Sociodemographic Information Form prepared by the researcher was used to understand the demographic characteristics of the participants, and the data obtained were described in the study. The relationships between the variables in the study were tested using path analysis. Descriptive, descriptive and relational statistics of the data used in the study were analyzed with SPSS 25.0 package program and the measurement model was tested with Mplus 8.0 package program. According to the findings of the research model, ADHD symptoms predicted psychological symptoms directly and indirectly through self-satisfaction and family life satisfaction. ADHD symptoms do not predict life satisfaction directly, but indirectly through self-satisfaction, family life satisfaction and career satisfaction. Self-satisfaction and family life satisfaction partially mediated the relationship between ADHD symptoms and psychological symptoms, whereas self-satisfaction, family life satisfaction and career satisfaction fully mediated the relationship between ADHD symptoms and life satisfaction.
Benzer Tezler
- The relationship between ADHD tendency and everyday memory via the mediating role of metacognition in young adults
Genç yetişkinlerde DEHB eğilimi ve günlük bellek arasındaki ilişkinin üstbilişin aracılık rolü üzerinden incelenmesi
ELİF KADAKALOĞLU ÇAKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiÇankaya ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANDE KAYNAK ÇELİK
- Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin başarısına etki eden faktörlerin incelenmesi ve nörofeedback uygulaması ile başarı oranlarındaki değişimin araştırılması
Examining the factors that affects students' academic success and investigating the change in exam rates and exam anxiety with neurofeedback training
BERİL BÖREKÇİ ERLER
- Exploring the awareness of university EFL lecturers on attention deficit hyperactivity disorder
Üniversite EFL öğretmenlerinin dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu hakkındaki farkındalıklarının incelenmesi
SÜMEYYE SAFA TOHMA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Eğitim ve ÖğretimÇağ Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN DAĞTAŞ
- Yetişkinlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite özelliklerinin erken dönem uyumsuz şemalar ve ebeveynlik stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between adult attention deficit and hyperactivity characteristics,early maladaptive schemas and parenting styles
BÜŞRA KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP SET
- Üniversite öğrencilerinde dikkat eksikliği hiperaktivite düzeyleri ile sosyal uyumları ve atılganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Attention deficit at university students analysis of relation between levels of hyperactivity with social adaptation and levels of assertiveness
OSMAN İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ METİN