Diyabetik retinopatili bireylerin diyabet öz yönetimi ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişkide üretken yapay zekâ kabulünün aracılık rolü
The mediating role of generative artificial intelligence acceptance in the relationship between diabetes self-management and health literacy among individuals with diabetic retinopathy
- Tez No: 966515
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA BİLGEHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, İç Hastalıkları, Nursing, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Araştırma, diyabetik retinopatisi (DR) olan bireylerin diyabet (DM) öz yönetimi ve sağlık okuryazarlığı (SOY) arasındaki ilişkide üretken yapay zekâ (ÜYZ) kabulünün aracılık rolünü değerlendirmeyi amaçlayan, tanımlayıcı bir araştırmadır. Araştırma, etik ve yasal izinler alındıktan sonra Aralık 2024‒Nisan 2025 tarihleri arasında Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Altı Nokta Körler Derneği'ndeki DR'si olan bireyler ile gerçekleştirilmiştir. Veriler; Anket Formu, Sağlık Okuryazarlığı- Kısa Form (SOY-Kısa Form), Tip 2 Diyabet Öz Yönetim Ölçeği (T2-DÖYÖ) ve Üretken Yapay Zekâ Kabul Ölçeği (ÜYZKÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi IBM SPSS 27 ve Jamovi programları ile gerçekleştirilmiştir. İki gruplu karşılaştırmalarda bağımsız örneklem t testi, üç ve daha fazla gruplu karşılaştırmalarda ANOVA ve Kruskall-Wallis H testi uygulanmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon katsayısı ile değerlendirilmiştir. Aracılık analizi için değişkenler arasındaki dolaylı etkilerin test edilmesi amacıyla Hayes'in regresyon tabanlı prosedürü kullanılmıştır. Araştırmada DR'si olan bireylerin ÜYZ kabul düzeyinin ortalamanın üzerinde olduğu (59.81 ± 21.26) belirlenmiştir. SOY-Kısa Form ile T2-DÖYÖ arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur (r = 0.354, p
Özet (Çeviri)
This descriptive study aimed to evaluate the mediating role of Generative Artificial Intelligence (GenAI) acceptance in the relationship between Health Literacy (HL) and Diabetes Mellitus (DM) self-management (DSM) among individuals with Diabetic Retinopathy (DR). The study was conducted between December 2024 and April 2025 with DR patients at Ankara Training and Research Hospital and the Altı Nokta Association of the Blind, following ethical and legal approvals. Data were collected using a Demographic Questionnaire, the Short Form of the Health Literacy Scale (HLS-SF12), the Type 2 Diabetes Self-Management Scale (T2DSMS), and the Generative Artificial Intelligence Acceptance Scale (GenAIAS). Analyses were performed using IBM SPSS 27 and Jamovi. For two-group comparisons, the independent samples t-test was used; for three or more groups, ANOVA or the Kruskal–Wallis H test was applied. Relationships between scales were assessed using Pearson's correlation coefficient. Mediation analysis employed Hayes' regression-based PROCESS macro to test indirect effects. The findings indicated that the acceptance level of generative AI among individuals with DR was above the mean (59.81 ± 21.26). A moderate positive correlation was found between HLS-SF12 and T2DSMS (r = 0.354, p
Benzer Tezler
- Diabetes mellitus hastalarında öz bakım yönetimi ile tedavi uyumu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between self-care management and treatment compliance in diabetes mellitus patients
GİZEM ŞENYÜREK ADA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHTEŞEM EROL YAYLA
DR. ALİ İHSAN ÇABUK
- Diyabet yönetiminde algılanan engeller ve öz yönetimin öz bakım davranışları üzerine etkisi
Perceived barriers in diabetes management and the impact of self-management on self-care behaviors
HÜLYA IŞIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKİNAZ ATABEK AŞTI
DOÇ. DR. AYFER BAYINDIR ÇEVİK
- Bir tıp fakültesi hastanesi diyabet polikliniğine başvuran tip 2 diabetes mellitus'lu bireylerde depresyon semptomları ve özbakım aktiviteleri
Depression symptoms and self-care activities in individuals with type 2 diabetes mellitus attending to a diabetes outpatient clinic at a medical faculty hospital
İKLİM GÜRCAN YILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Halk Sağlığıİstanbul ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM İŞSEVER
- Diyabetik retinopatili hastaların sağlıklı yaşam durumlarının saptanması
Determination of the healthy life behaviours of patients with diabetic retinopathy
ELİF NUR ELÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU YAVUNÇ YEŞİLKAYA
- Diyabetik hastalarda kan şekeri, hba1c ve böbrek fonksiyon testlerinin koroid kalınlığı ile korelasyonu
Correlation of blood sugar, hba1c and renal function tests with choroidal thickness i̇n diabetic patients
MEHMET DÜŞÜNÜR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Göz HastalıklarıHarran ÜniversitesiGöz Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TUĞBA GÖNCÜ