Doğu Akdeniz Bölgesinde biberiye (Rosmarinus officinalis L.) bitkisinin model tabanlı potansiyel dağılım ve verimlilik haritalaması
Model-based potential distribution and productivity mapping of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) in the Eastern Mediterranean Region
- Tez No: 966602
- Danışmanlar: PROF. DR. KÜRŞAD ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışma, Akdeniz florasının karakteristik türlerinden biri olan biberiye (Rosmarinus officinalis L. syn Salvia rosmarinus Spenn.) bitkisinin, Türkiye'nin Doğu Akdeniz Bölgesi'ndeki potansiyel yayılış alanlarını ve verimlilik düzeylerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Artan talep ve kontrolsüz hasat nedeniyle doğal popülasyonları tehdit altına giren biberiye türünün, sürdürülebilir kullanımına katkı sağlamak bu çalışmanın temel hedeflerinden biridir. Çalışma kapsamında, Mersin ve Adana illerinde 91 örnek alanda arazi çalışmaları yürütülmüş, biberiyeye ait kuru yaprak verimi, uçucu yağ oran ve miktarı ile 1.8-sineol oran ve miktarı verimlilik ölçütleri olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen çevresel veriler ışığında MaxEnt ve Random Forest (RF) modelleme teknikleri kullanılarak, türün potansiyel dağılım ve verimlilik haritaları oluşturulmuştur. MaxEnt modellemesi ile biberiyenin yayılışını etkileyen başlıca iklimsel ve topografik değişkenler belirlenmiş, RF modeliyle ise verimliliğe etki eden faktörler ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. Modelleme sonuçları, özellikle bio1 (yıllık ortalama sıcaklık), bio11 (en soğuk dönemin sıcaklığı), bio13 (en nemli ayın yağışı) gibi biyoklimatik değişkenlerin dağılım ve verimlilik üzerinde önemli rol oynadığını göstermiştir. Ayrıca, gölgelenme, radyasyon indeksi, denizden uzaklık gibi topografik değişkenlerin de verimlilik ölçütleri üzerinde anlamlı etkileri olduğu ortaya koyulmuştur. Sonuç olarak, bu tez çalışması biberiyenin ekolojik isteklerini, yayılış potansiyelini ve verimlilik düzeylerini modelleyerek hem türün sürdürülebilir kullanımı hem de gelecekteki iklim senaryoları çerçevesinde yapılacak planlamalar için önemli bir kaynak sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to determine the potential distribution areas and productivity levels of rosemary (Rosmarinus officinalis L. syn Salvia rosmarinus Spenn.), one of the characteristic species of the Mediterranean flora, in the Eastern Mediterranean Region of Turkey. Due to increasing demand and uncontrolled harvesting, the natural populations of rosemary have come under significant threat. The main objective of this research is to contribute to the sustainable use of the species. Within the scope of the study, fieldwork was carried out in 91 sample plots across Mersin and Adana provinces, where key productivity indicators as dry leaf yield, essential oil content and yield, and 1.8-cineole content and yield were evaluated. Based on the environmental data obtained, MaxEnt and Random Forest (RF) modeling techniques were employed to generate potential distribution and productivity maps of the species. Through MaxEnt modeling, the primary climatic and topographic variables affecting rosemary's distribution were identified, while the RF model enabled a detailed analysis of the factors influencing productivity. The results revealed that bio1 (annual mean temperature), bio11 (mean temperature of coldest quarter), and bio13 (precipitation of wettest month) are among the most influential bioclimatic variables affecting both distribution and productivity. Additionally, topographic variables such as shading, radiation index, and distance from the sea were found to significantly influence productivity metrics. In conclusion, this thesis provides a comprehensive ecological insight into the species' habitat preferences, potential distribution, and productivity, offering a valuable foundation for sustainable management of rosemary under current and future climate scenarios.
Benzer Tezler
- Doğu Akdeniz bölgesinde yetişen Rosmarinus officinalis L. ve Myrtus communis L. yapraklarının toprak karbon mineralizasyonuna etkileri
Effects of leaves of Rosmarinus officinalis L. and Myrtus communis L. from Eastern Mediterranean on soil carbon mineralization
AYŞE ORHAN
- Doğu Akdeniz doğal gazının Türkiye İsrail etkileşimi bağlamında oyun teorisi ile analizi
Game theory analysis of the interaction of Turkey and Israel within context to Eastern Mediterranean natural gas
BATUHAN BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EnerjiHarp Akademileri KomutanlığıStrateji ve Stratejik Araştırmalar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN SAYGIN
- Doğu Akdeniz bölgesinde yetişen üç farklı bitkinin yaprak, dal ve ölüörtüsündeki tanen miktarının toprak karbon içeriğine etkisi
Effect of tannin amount of leayer branches and litters and soil carbon contents of three plant species from East Mediterranean region
ÇİĞDEM AKRAY
- İskenderun Körfezi'ndeki yağmur suyunun kimyasal bileşiminin belirlenmesi
Determination of the composition of rain at the Gulf of Iskenderun
SİNEM ÇAKMAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
KimyaMustafa Kemal ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERMİN ÖRNEKTEKİN
- Doğu Akdeniz Bölgesinde (Adana, İçel ve Hatay) Bambus (Hym. apidae bombinae) arı türleri üzerine faunistik ve taksonomik çalışmalar
Faunistic and taxonomic studies on bumblebee species (Hym. apidae bambinae) in east mediterranean region
MAHMUT MURAT ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL ŞEKEROĞLU