Türk resim sanatında toplumsal cinsiyet bağlamında kadın imgesinin incelenmesi (Osman Hamdi Bey'den Fahrelnissa Zeid'e)
Investigation of the image of women in the context of gender in Turkish painting art (From Osman Hamdi Bey to Fahrelnissa Zeid)
- Tez No: 966610
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK YELİZ MAKTAL CANKO
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kadın Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Türk resim sanatı, tarihsel süreç içerisinde toplumsal yapıdaki dönüşümleri yansıtan önemli bir kültürel alandır. Osmanlı dönemindeki geleneksel sanat anlayışından Batı etkisindeki resme geçişle birlikte, resim sanatında bireysel ifade biçimleri ve işlenen konulardaki çeşitlilik artmıştır. Türk resim sanatında kadın imgesi, hem sanatçıların bireysel bakış açılarına hem de içinde bulundukları dönemin toplumsal değerlerine göre farklı biçimlerde ele alınmıştır. Osmanlı'nın son döneminden itibaren kadın imgesi, bazen geleneksel bazen de modern ve soyut biçimlerde resimlerde yer bulmuştur. Bu imgeler yalnızca estetik değil, toplumsal ve ideolojik anlamlar da taşımaktadır. Türk resim sanatında kadın imgesinin yer aldığı eserlere bakıldığında, bu figürlerin estetik kaygıların ötesinde sanatçının toplumsal cinsiyet algısının bir yansıması olduğu görülmektedir. Erkek sanatçılar kadın imgesini çoğunlukla idealize edilmiş ya da nesneleştirilmiş biçimde yansıtırken, kadın sanatçılar bu temaya daha içsel ve kişisel bir yaklaşım getirmiştir. Yapılan çalışmanın konusu, Osman Hamdi Bey'den Fahrelnissa Zeid'e uzanan süreçte sanatçıların kadın imgesine yaklaşım biçimlerinin incelenmesidir. Bu bağlamda, Türk resim sanatı, kadınların sanattaki ve toplumdaki yeri ile kadın sanatçılar çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, kadın imgesinin sanatçının biyolojik cinsiyetine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymak ve sanat tarihindeki toplumsal cinsiyet çalışmalarına katkı sağlamaktır. Bu doğrultuda, konuya ilişkin geniş bir literatür taraması yapılmış; birçok sanatçının eserleri üzerinden kadın imgesinin dönüşümüne odaklanılmıştır. Literatür özeti, çalışmanın temelini oluşturmakta ve inceleme bölümlerine yön vermektedir. Tarihsel araştırma yöntemiyle hazırlanan çalışmada, seçilen eserler karşılaştırılmış ve ulaşılan sonuçlar sistematik bir biçimde yazıya dökülmüştür.
Özet (Çeviri)
Turkish painting is an important cultural field that reflects the transformations in social structure throughout history. With the transition from the traditional artistic approach of the Ottoman period to Western-influenced painting, both individual expression and thematic diversity increased. In Turkish painting, the image of women has been handled in different ways depending on the artist's personal perspective and the social values of the period in which they lived. Since the late Ottoman period, the female figure has appeared in artworks in traditional, modern, and abstract forms. These representations carry not only aesthetic qualities but also social and ideological meanings. When examining artworks that include female imagery, it becomes evident that these figures go beyond aesthetic concerns and reflect the artist's perception of gender. While male artists have generally portrayed women in idealized or objectified ways, female artists have approached the subject with a more personal and introspective perspective. The subject of this study is the examination of how artists, from Osman Hamdi Bey to Fahrelnissa Zeid, have approached the image of women in their work. In this context, Turkish painting, the role of women in art and society, and female artists are within the scope of the research. The aim is to explore whether the representation of women in Turkish painting varies depending on the artist's biological sex and to contribute to gender-focused art historical studies. Accordingly, an extensive literature review has been conducted, focusing on the transformation of the female image through the works of various artists. This review forms the foundation of the study and guides the analysis sections. Using the historical research method, selected artworks were compared based on relevant sources, and the findings were systematically presented in written form.
Benzer Tezler
- Yirminci yüzyıl Türk resim sanatında kadın imgesinin dönüşümü
The transformation of women images in twentieth-century Turkish art
PELİN EREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarYeditepe ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. BURCU AYAN ERGEN
- Cumhuriyetten günümüze toplumsal değişimin Türk resim sanatında kadın imgesine yansıması
Reflection of the sosial chance on the image of woman in Turkish art of painting since the fondation of republic
MERYEM UZUNOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2008
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. AYDIN AYAN
- Çağdaş Türk resim sanatında postmodernizm kavramı bağlamında önemli kadın sanatçılarımız
Significant postmodernist female artists in contemporary Turkish painting
FATMA BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarKütahya Dumlupınar ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. PINAR YAZKAÇ
- Füreya Koral'ın 'sanatçı' kimliğinin toplumsal cinsiyet bağlamında çözümlenmesi
A gender sensitive analysis of Füreya Koral's 'artist' identity
BELMA TIRPANLI STEFANUTTİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSeramik ve Cam Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. EMRE ZEYTİNOĞLU
- 1960 sonrası Türk resim sanatında ölüm teması
Death theme in Turkish painting after 1960
ALİ NAKKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. SEMİH BÜYÜKKOL