Serebral anjiografi ve endovasküler girişim ile ilişkili baş ağrılarının sıklık ve özelliklerinin saptanması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 966612
- Danışmanlar: PROF. DR. BABÜR DORA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Anjiografi, baş ağrısı, kontrast madde, migren, Anjiography, headache, contrast agent, migraine
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nöroloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Karotis arter aterosklerozu serebrovasküler olaylar ve bunlara bağlı ölüm ve sakatlıkların en önemli nedenlerinden biridir. Karotis arter hastalığı için ilk değerlendirmede tercih ultrasonografi olsa da altın standart serebral anjiografidir. DSA ilişkili komplikasyon oranı %0,5-2.3'tür. Baş ağrısı bu komplikasyonlar içinde %3 ile %51,2 gibi değişen oranlarda bildirilmiştir. Anjiografi sonrası baş ağrısı sık görülmesine rağmen yeterince araştırılmamış bir konudur. Uluslararası Baş Ağrısı Derneği Sınıflamasında 3 çalışma baz alınarak anjiografi baş ağrısı kriterleri oluşturulmuştur bu nedenle genellikle ihmal edilir. Bu tez çalışmasında anjiografi sırasında ve sonrası ilk 24 saatte ve 7 günde baş ağrısının sıklığını ve özelliklerini değerlendirmeyi amaçladık. Çalışmamız serebral anjiografi yapılmış 139 hasta ve periferik anjiografi yapılmış 30 hastadan oluşan kontrol grubundan oluşmaktaydı. Hastalar işlem sonrası ilk 6 saat içinde görüldü. Yirmidört saat sonra ve 7 gün sonra telefonla arandı görüşmeye çağrıldı. Görüşmeye gelemeyen hastalardan telefon aracılığıyla bilgi alındı. Serebral anjiografi grubunda baş ağrısı, işlem sırasında 10 (%7,2) hastada, ilk 24 saatte 26 (%18,7) hastada, ilk 1 hafta içinde 19 (%13,7) hastada görüldü. Serebral anjiografi grubunda işlem sırasında baş ağrısı daima kontrast madde verilirken görüldü. Hemen daima kateterize edilen arter sulama alanında sıkıştırıcı ve/veya zonklayıcı karakterde orta şiddette 30 dk dan az süreli ve genelde bulantı fotofobi veya fonofobinin görülmediği bir baş ağrısı şeklindeydi. İşlem sırasında baş ağrısı görülen hastaların %80'inin özgeçmişinde premorbid baş ağrısı öyküsü vardı ancak işlem sırasında gelişen baş ağrısı premorbid baş ağrısından farklı bir baş ağrısı idi. İşlem sırasında baş ağrısı gelişmesi ile stenoz derecesi arasında negatif bir korelasyon vardı. 54 İşlemden sonraki ilk 24 saatte görülen baş ağrısı genellikle işlem sonrası 6±4 saatte gelişmektedir. Süresi ortalama 3±3 saat kadardır. Baş ağrısı orta şiddette, zonklayıcı karakterde daima işlem yapılan arterin sulama alanına uyan ipsilateral ya da bilateral görüldü. Bulantı %40, fotofobi %15 sonofobi ise %25 hastada görüldü fiziksel aktivite ile baş ağrısında artış izlenmedi. Premorbid baş ağrısı olanlarda özellikle de migrenli kişilerde işlem sonrası ilk 24 saatte baş ağrısı daha sık görüldü. Premorbid baş ağrısı olan vakaların yarıdan fazlasında baş ağrısı, premorbid baş ağrısından farklı özellikler göstermekteydi İşlem sonrası 1-7 gün arasında görülen baş ağrısı ortalama 3±1,4 günde görüldü. Bir saatten kısa süreli, şiddetli veya orta şiddette genelde zonklayıcı daha seyrek sıkıştırıcı vasıfta jeneralize veya temporal/frontotemporal bölgeye lokalize görüldü. Bulantı işlem sonrası ilk 24 saatte baş ağrısı görülenlere göre daha seyrek oranda izlendi. Fotofobi ve sonofobi bu vakaların 1/5 ile 1/3 ünde görüldü. Fiziksel egzersizle baş ağrısında artış görülmedi. İşlem sonrası 1-7 gün arasında görülen baş ağrılarının %75'inde premorbid baş ağrısından farklı bir baş ağrısı görüldü. İşlem sonrası ilk 24 saatte ve 1-7 gün arasında görülen baş ağrıları benzer özellikler göstermektedir. Ancak işlem esnasında görülen baş ağrısı daha farklı özelliklere sahipti. Bizim çalışmamızda işlem sırasında görülen baş ağrısı anjiografiden çok kontrast madde ile ilişkili bir baş ağrısı gibi görünmektedir Biz anjiografi ile ilişkili baş ağrısı görülme sıklığını literatür ile benzer oranlarda bulduk. Anjiografi ile ilişkili iki farklı tipte baş ağrısı olduğunu ve işlem sırasında görülen ağrının sadece kontrast madde ile ilişkili olduğunu düşünmekteyiz. Bu iki baş ağrısı, çok az çalışmalara dayanan ICHD-3 anjiografi baş ağrısı kriterlerine uymayan bir baş ağrısıdır. Literatür ve bizim çalışmamızın sonuçları ışığında kriterlerin revize edilmesi ve anjiyografi ile ilgili baş ağrısının iki farklı olasılığının araştırılması gerektiğini önermekteyiz.
Özet (Çeviri)
Determining of Prevalence and Characteristics of Cerebral Angiography and Endovascular Intervention Related Headache. Carotid artery atherosclerosis is one of the major causes of cerebrovascular accidents and related deaths and injuries. Although ultrasonography is the first choice for evaluation of carotid artery disease, gold standard is cerebral angiography. Digital subtraction angiography (DSA) is an invasive procedure with a complication rate of 0.5-2.3%. Among these complications, headache has been reported with varying frequencies between 3% and 51.2%. Although post-angiography headache is common, it is usually neglected so that even in the 2013 ICHD-3 classification the criteria for angiography headache have been based on only 3 studies. In this dissertation, we aimed to determine the prevalence and characteristics of headache induced by angiography. One-hundred and thirty nine patients who underwent cerebral angiography were recruited and 30 patients who underwent peripheral angiography served as controls. Patients were interviewed regarding their headache in the first 6 hours, 24 hours and 7 days after the procedure. If the patient was not able to attend information was received via telephone. In cerebral angiography group, headache was seen during the procedure in 10 (7.2%) patients, in the first 24 hours in 26 (18.7%) patients and in the first week in 19 (13.7%) patients. Headache during the procedure was always contrast related, pressure like or throbbing of moderate intensity and always in the vascular area of the examined artery. This headache lasted less than 30 minutes and was usually not accompanied by nausea, photo- or phonophobia. History of premorbid headache was seen in 80% of these patients, but the procedural headache was not similar to the premorbid headache. Development of headache was negatively correlated to the degree of stenosis. 56 Headaches that developed during first 24 hours after the procedure were usually seen 6±4 hours after the procedure and lasted about 3±3 hours. The headache was throbbing, of moderate intensity and always in the ipsilateral or bilateral vascular area of the examined artery. Nausea was seen in 40%, photophobia in 15% and phonophobia in 25% of patients. Headaches did not increase with physical excersize. Patients who had premorbid headaches, especially migraine were more likely to develop headaches within the first 24 hours. In more than half of the patients with premorbid headache the new headache was different from the premorbid one. Headaches, which were seen between 1-7 days, started at 3,0±1,4 days. Headache was usually of severe or moderate intensity, throbbing and less frequently pressure like, generalized or localized to the temporal/frontotemporal region and lasted less than an hour,. Nausea was less frequently seen in this group than the patients who had headache in the first 24 hours. Photophobia and phonophobia were seen in ⅕-⅓ of these patients. Headaches did not increase with physical excersize. Seventy five percent of headaches, which were seen in 1-7 days, were different from reported premorbid headaches. Headaches which were seen in first 24 hours and 1-7 days generally had similar characteristics but headaches which occurred during the procedure had different characteristics. In our study, headaches which occurred during the procedure seem more likely to be associated with injection of the contrast agent than the angiographical procedure itself. We found similar rates of headache related to angiography compared to the literature. We suggest that there are two different types of headache related to angiography of which one seems to be purely contrast related. These two headaches do not fit into the criteria for angiography headache according to the ICHD-3 which are based on very few studies. The results of our study and revision of the literature on angiography related headache makes us suggest that the criteria should be revised and the possibility of two different types of angiography related headache.
Benzer Tezler
- Kranial dural arteriovenöz fistüllerde endovasküler, cerrahi ve kombine tedavilerin kranial venöz remodeling ve klinik sonuçlara etkisi
The impact of endovascular, surgical, and combined treatments on cranial venous remodeling and clinical outcomes in cranial dural arteriovenous fistulas
ÖMÜR CEMAL KAZAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
NöroşirürjiSağlık Bilimleri ÜniversitesiBeyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ERHAN TÜRKOĞLU
- Koyil ile embolizasyona uygun olmayan veya koyil embolizasyonu başarısız olan fuziform/geniş boyunlu intrakraniyal anevrizmaların Pipeline akım çevirme cihazı ile endovasküler tedavisi
Endovascular treatment of fusiform/wide neck aneurysms inappropriate for coil embolization or unsuccessfully treated with coil embolization, using Pipeline flow diverting device
ÇİĞDEM ÖZER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
Radyoloji ve Nükleer TıpHacettepe ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SARUHAN ÇEKİRGE
- Anevrizma kesesinde ve parent arterde peroperatif basınç ölçümlerinin kanamış ve kanamamış hastalarda karşılaştırılması
The comparison of perioperative pressure measurements in intra-aneurysmal and parent artery in ruptured and unruptured aneuryms
SEDA KANBAĞLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
Radyoloji ve Nükleer TıpDokuz Eylül ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN MEN
- Spontan subaraknoid kanama sonrası dijital subtraksiyon anjiografi ile serebral anevrizma saptanan hastaların epidemiyolojik, klinik ve radyolojik bulgularının retrospektif olarak incelenmesi
After spontaneous subarachnoid bleeding with digital subtraction angiography patients with cerebral aneurysm epidemiological, clinical and radiological retrospectively of the findings examination
HALİT ŞENSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Nöroşirürjiİnönü ÜniversitesiBeyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BORA TETİK