Salutojenik modele dayalı sağlıklı yaşlanma programının yaşam kalitesi, sağlıklı yaşlanma ve bütünlük duygusuna etkisi
The effect of a salutogenic model-based healthy aging program on quality of life, healthy aging, and sense of coherence
- Tez No: 966693
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESMA ATASOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Bütünlük duygusu, hemşirelik, sağlıklı yaşlanma, yaşam kalitesi, yaşlı birey, kronik hastalık, salutojenik model, Sense of coherence, nursing, healthy aging, quality of life, older adults, chronic disease, salutogenic model
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
Bu araştırma, salutojenik modele dayalı geliştirilen eğitim programının, huzurevinde yaşayan, kronik hastalığa sahip 60–70 yaş arası yaşlı bireylerin yaşam kalitesi, sağlıklı yaşlanma düzeyi ve bütünlük duygusuna etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yarı deneysel ön test-son test kontrol gruplu müdahale tasarımı ile gerçekleştirilen çalışmada, Ankara'daki iki huzurevinde HT veya DM tanısı olan 72 yaşlı birey (36 müdahale, 36 kontrol) yer almıştır. Veriler, 31 Ocak- 18 Nisan 2025 tarihleri arasında Bireysel Bütünlük Duygusu Ölçeği, Sağlıklı Yaşlanma Ölçeği ve Yaşam Kalitesi Ölçeği ile toplanmıştır. Bu süreçte müdahale grubuna 8 haftalık eğitim programı uygulanmış ve kontrol grubuna herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. SPSS 25.0 kullanılarak bağımsız ve bağımlı örneklem t-testleri ile analizler yapılmış ve müdahalenin etkisi kovaryans analizi ile değerlendirilmiştir. Müdahale grubunda eğitim öncesi bütünlük duygusu puanı ön testte 60,66±9,52 iken son testte 64,78±8,70'e çıkmıştır (p < 0.001). Sağlıklı yaşlanma puanları da müdahale grubunda anlamlı şekilde artmış, ön testte 115,50±15,93 son testte 122,91±14,12 olmuştur. Yaşam kalitesi puan ortalaması ön testte 22,44±10,50 iken, eğitim sonrası 24,69±9,54' e yükselmiştir (p < 0.001). Kontrol grubunda ise anlamlı bir değişim gözlenmemiştir (p > 0.05). Gruplar arası son test karşılaştırmalarında tüm ölçütlerde müdahale grubunun lehine anlamlı farklar saptanmıştır. Salutojenik modele dayalı olarak hazırlanan eğitim programı yaşlıların yaşam kalitesini, sağlıklı yaşlanmasını ve bütünlük duygusunu artırmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aimed to evaluate the effect of an educational program based on the salutogenic model on quality of life, healthy aging level, and sense of coherence in older adults individuals aged 60–70 years with chronic diseases residing in nursing homes. The study employed a quasi-experimental pretest-posttest control group design and included 72 older adults individuals diagnosed with hypertension (HT) or diabetes mellitus (DM) living in two nursing homes in Ankara (36 intervention, 36 control). Data were collected between January 31 and April 18, 2025, using the Individual Sense of Coherence Scale, Healthy Aging Scale, and Quality of Life Scale. The intervention group participated in an 8-week educational program, while no intervention was applied to the control group. Data were analyzed using independent and paired sample t-tests via SPSS 25.0, and the effect of the intervention was assessed through regression analysis. In the intervention group, the mean pretest sense of coherence score increased from 60.66±9.52 to 64.78±8.70 in the posttest (p < 0.001). Similarly, healthy aging scores significantly improved from 115.50±15.93 to 122.91±14.12. The quality of life score also increased from 22.44±10.50 to 24.69±9.54 after the intervention (p < 0.001). No significant changes were observed in the control group (p > 0.05). Posttest comparisons between the groups revealed statistically significant differences in favor of the intervention group across all measures. The educational program developed based on the salutogenic model enhanced the quality of life, healthy aging, and sense of coherence among older adults.
Benzer Tezler
- Sağlıklı olmayı desteklemeye yönelik eğitim programının yaşlıların yaşam kalitesi, bütünlük duygusu ve psikolojik sağlamlıkları üzerine etkisi
The effect of the training program for supporting healthy living on the quality of life, sense of coherence and psychological resilience of the elderly
DENİZ EREN
Doktora
Türkçe
2018
GeriatriEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR UYSAL TORAMAN
- Health promoting design of shared work environments: A salutogenic approach for coworking spaces in post-COVID era
Ortak çalışma alanlarının sağlığı geliştiren tasarımı: COVID sonrası dönemde ortak çalışma alanlarına salutojenik bir yaklaşım
EBRU BAYKAL ULUÖZ
Doktora
İngilizce
2025
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKSENİN İNALHAN
- Salutojenik model temelli bakımın ateşli hastalık geçiren çocukların anneleri üzerine etkisi
The effect of salutogenic model-based care on mothers of children suffering from febrile illness
ASLIHAN BAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EbelikÜsküdar ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYÇA DEMİR YILDIRIM
- Salutojenik model ve psikolojik dayanıklılık kuramları çerçevesinde bir inceleme: Sağlıkla ilgili yaşam kalitesinde bütünlük duygusu, psikolojik dayanıklılık ve bilişsel sosyal sermayenin rolü
A review within the framework of salutogenic model and psychological resilience theories: The role of sense of coherence, psychological resilience and cognitive social capital in health-related quality of life
ÜNZİLE ÖZGE KICALI
Doktora
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE ÖZLEM SERTEL BERK
- Şizofreni tanılı bireylerde salutojenik yaklaşım temelli görüşmenin bütünlük duygusu ve psikolojik dayanıklılığa etkisi
The effect of salutogenic approach based interview on sense of coherence and psychological resistance in individuals with schizophrenia
ÖZGÜR SEMA ACI
Doktora
Türkçe
2020
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YASEMİN KUTLU