Farklı klon anaçları ve bu anaçlar üzerine aşılı jeromine elma çeşidinin kuraklık stresi altında morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal tepkilerinin belirlenmesi
Determination of morphological, physiological and biochemical responses of different clonal rootstocks and jeromine apple variety grafted on these rootstocks under drought stress
- Tez No: 966786
- Danışmanlar: PROF. DR. LÜTFİ PIRLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Elma dünyanın ekonomik açıdan en önemli meyvelerinden olup, kuraklık stresi küresel elma endüstrisinin gelişimini sınırlayan önemli bir faktördür. Bu çalışmada, 2020 ve 2022 yıllarında 3 farklı klonal elma anaçları ve bu anaçlar üzerine aşılı Jeromine elma çeşidinin kuraklık stresine verdiği morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal tepkiler değerlendirilmiştir. Çalışmada, kontrol grubu tam sulama (%100 tarla kapasitesi) altında yetiştirilirken, diğer grupta bitkiler susuz bırakılmıştır. Morfolojik bulgulara göre, MM111 ve MM106 anaçları, özellikle Jeromine ile kombinasyonlarında, kuraklık altında sürgün uzunluğu, sürgün çapı, yaprak alanı ve kök biyokütlesi gibi büyüme parametrelerini yüksek düzeyde korumuştur. MM111/Jeromine kombinasyonu her iki yılda da en yüksek sürgün uzunluğuna ulaşırken (23.23-20.50cm), M9 ve M9/Jeromine kombinasyonları stres şartlarında ciddi büyüme kayıpları yaşamıştır. Kök yaş ve kuru ağırlığı açısından da MM111 anacı güçlü kök gelişimiyle öne çıkmış, M9 anacı ise en zayıf kök kütlesi sergilemiştir. Fizyolojik değerlendirmeler, yaprak oransal su içeriği (YOSİ), özgül yaprak ağırlığı ve membran geçirgenliği gibi kuraklık stresine duyarlı parametreler üzerinden yapılmıştır. MM106/Jeromine ve MM111/Jeromine kombinasyonları, yaprak içi su dengesini ve hücre zarı bütünlüğünü koruma açısından en başarılı gruplar olmuş; M9 anacı ise en fazla su kaybı ve zar geçirgenliği artışı ile stresin etkilerine karşı en duyarlı anacı olarak belirlenmiştir. MM111 anacı ise zar stabilitesini en iyi koruyarak biyolojik bütünlüğünü sürdürmüştür. Biyokimyasal analizlerde, bitkilerin oksidatif strese karşı enzimatik savunma cevapları ölçülmüştür. Kuraklık uygulamaları ile süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (KAT) ve peroksidaz (POD) aktivitelerinde artış gözlenmiş; bu artışlar kombinasyonlara göre farklılık göstermiştir. MM106/Jeromine kombinasyonu her iki yılda da en yüksek SOD ve POD artış oranlarına ulaşarak oksidatif zarara karşı en aktif savunmayı oluşturmuştur. Öte yandan, MM111/Jeromine kombinasyonu, özellikle KAT aktivitesinde en yüksek değerleri vererek hücre içi hidrojen peroksit (H₂O₂) düzeylerini düşürmede etkili olmuştur. M9 ve M9/Jeromine ise hem enzim aktiviteleri, hem de H₂O₂ birikimi açısından stresle baş etmede en zayıf gruplar olmuştur. Kuraklık stresine toleranslı anacı tercihinde MM111 ve MM106 anaçları öne çıkmakta; bu anaçlar, kurak ve yarı kurak iklim şartlarında Jeromine elma çeşidinin sürdürülebilir yetiştiriciliği için tavsiye edilmektedir.
Özet (Çeviri)
Apples are among the world's most economically important fruits, and drought stress is a significant factor limiting the development of the global apple industry. This study evaluated the morphological, physiological, and biochemical responses of three different clonal apple rootstocks and the Jeromine apple variety grafted onto these rootstocks to drought stress. In the study, the control group was grown under full irrigation (100% field capacity), while the other group plants were left without water." According to morphological findings, rootstocks MM111 and MM106, especially in combination with Jeromine, maintained high levels of growth parameters such as shoot length, shoot diameter, leaf area, and root biomass under drought. While the MM111/Jeromine combination achieved the highest shoot length in both years (23.23-20.50 cm), the M9 and M9/Jeromine combinations experienced significant growth losses under stress conditions. In terms of root fresh and dry weight, rootstock MM111 stood out with its robust root development, while rootstock M9 exhibited the weakest root performance. Physiological assessments were conducted on parameters sensitive to drought stress, such as leaf relative water content (RHWC), specific leaf weight, and membrane permeability. The MM106/Jeromine and MM111/Jeromine combinations were the most successful in maintaining intraleaf water balance and cell membrane integrity. M9 rootstock was determined to be the most sensitive to stress, with the highest water loss and increased membrane permeability. MM111 rootstock maintained its biological integrity by best preserving membrane stability. Biochemical analyses measured the enzymatic defense responses of plants against oxidative stress. Increases in superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT), and peroxidase (POD) activities were observed with drought treatments; these increases varied among combinations. The MM106/Jeromine combination achieved the highest SOD and POD increases in both years, providing the most active defense against oxidative damage. On the other hand, the MM111/Jeromine combination was particularly effective in reducing intracellular hydrogen peroxide (H₂O₂) levels, yielding the highest values in CAT activity. M9 and M9/Jeromine were the weakest groups in coping with stress, both in terms of enzyme activity and H₂O₂ accumulation. This study highlights the importance of selecting a rootstock and cultivar combination with high stress tolerance to ensure the sustainability of apple production in regions with limited water resources. MM111 and MM106 stand out as rootstocks tolerant to drought stress; these rootstocks are recommended for the sustainable cultivation of the Jeromine apple variety in arid and semiarid climates.
Benzer Tezler
- MM106 ve M9 anaçları üzerine aşılı bazı elma (Mallus×domestica Borkh.) çeşitlerinin kireç kökenli kloroza toleransları ve oksidatif strese tepkilerinin belirlenmesi
Investigation of responses of some apple (Mallus×domestica Borkh.) cultivars grafted on MM106 and M9 rootstocks to lime-induced chlorosis and oxidative stress
ÖZGE ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2015
ZiraatAnkara ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN GÜNEŞ
- Bazı klonal anaçlar üzerine aşılı armut çeşitlerinde fenolik maddelerin değişimi
Variation of phenolic compounds in grafted pear cultivars on some clonal rootstocks
GİZEM DEMİREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK
- Farklı anaçların hafif çukurgöbek yenidünya çeşidinde vejetatif büyüme ve meyve kalitesi üzerine etkileri
The effects of different rootstocks on vegetative growth and fruit quality in the hafif çukurgobek loquat cultivar
UĞUR SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA AYTEKİN POLAT
- Farklı anaçlar üzerine aşılı armut çeşitlerinin aşı uyuşma durumlarının belirlenmesi
Determination of graft compatibility status of pear cultivars grafted on different rootstocks
NERMİN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK
- Bazı armut klon anaçları üzerine aşılı armut çeşitlerinin fidan gelişim performanslarının belirlenmesi
Determination of sapling growth performance of pear cultivars grafted on some pear clone rootstocks
SEVGİ SERTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZTÜRK