Çalışma hayatındaki engellilerin mobbinge maruz kalma durumları
Workplace mobbing experiences of individuals with disabilities
- Tez No: 966892
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ZAHİD KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
Araştırmanın amacı, kamu ve özel sektörde çalışan engelli bireylerin maruz kaldığı mobbingin boyutlarını ve etkilendiği değişkenleri incelemektir. Bu araştırma, nicel araştırma yöntemi kullanılarak tasarlanmıştır. Araştırmada kamu ve özel sektörde çalışan engelli bireylerin maruz kaldığı mobbingin boyutları ve bu mobbingin etkilendiği değişkenler inceleneceği için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de kamu ve özel sektörde çalışan engelli bireyler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise kamu ve özel sektörde çalışan gelişi güzel örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen kamu ve özel sektörde çalışan 408 engelli bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve orijinali Tursun (2019) tarafından geliştirilen Mobbing Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2025 yılı ocak ve nisan aylarında çevrimiçi (online) yöntemler kullanılarak toplanmıştır. Ölçek verilerinin analizinde SPSS 26 paket programı kullanılarak tanımlayıcı ve fark analizleri yapolmıştır. Bu kapsamda aritmetik ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistikler, bağımsız gruplar (ilişkisiz örneklemler) t-testi, ANOVA ve nonparametrik testlere yer verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; engelli bireylerin iş yaşamında en çok“jest, mimik ve bakışlarla rahatsız edilme”,“hakkında asılsız söylemler çıkarılması”ve“kapasitelerinin altında işlerde çalıştırılma”gibi psikolojik mobbing davranışlarına maruz kaldıkları tespit edilmiştir. Özellikle özel sektör çalışanlarının kamu sektörüne göre, ruhsal/duygusal ve zihinsel engelli bireylerin diğer engel türlerine göre, kadınların erkeklere göre ve genç yaş gruplarının yaşlılara göre anlamlı şekilde daha yüksek düzeyde mobbing yaşadığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca düşük eğitim seviyesindeki, romantik ilişkisi olan, sendika üyesi olmayan ve düşük gelir düzeyindeki engelli bireylerin mobbing algısının daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu psikolojik tacize maruz kaldığını düşünmekte, mobbing nedenini engel durumuna bağlamakta, ancak işyerlerinde erişilebilirlik sorunları ve destek mekanizması eksikliği yaşarken, mobbing karşısında çoğunlukla sessiz kalma gibi etkisiz stratejiler benimsemektedir. Bu sonuçlar bağlamında özellikle özel sektörde engelli çalışanları koruyucu kurumsal politikalar geliştirilmeli ve etkili şikayet mekanizmaları kurulmalıdır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to explore the extent of mobbing experienced by employees with disabilities in both the public and private sectors, as well as to identify the variables associated with this phenomenon. The research was conducted using a quantitative approach. A relational screening model was chosen, as the study seeks to examine both the dimensions of mobbing and the variables influencing it among disabled employees in different employment settings. The target population consists of individuals with disabilities employed across public and private institutions in Turkey. The sample comprises 408 disabled employees selected through convenience and snowball sampling techniques. Data were collected through a personal information form and the Mobbing Scale developed by Tursun in 2019. The data collection process took place between January and April 2025 using online platforms. The data were analyzed using SPSS 26. Descriptive statistics such as arithmetic mean and standard deviation were calculated, and inferential analyses including independent samples t-tests and one-way analysis of variance were performed. In cases where assumptions of normal distribution were not met, non-parametric alternatives and multiple comparison tests were applied. Findings indicate that disabled employees most frequently experience psychological mobbing behaviors such as being disturbed through gestures, facial expressions or eye contact, being the subject of unfounded rumors, and being assigned tasks that are below their qualifications. The results also show that employees working in the private sector, those with psychological or intellectual disabilities, women, and younger individuals report significantly higher levels of mobbing. Additional results reveal that individuals with lower educational attainment, those involved in romantic relationships, non-union members, and those with lower income levels tend to perceive mobbing more intensely. A majority of participants believe they are subjected to psychological harassment due to their disability status. They also report problems related to workplace accessibility and lack of support mechanisms. Despite these challenges, many respond to mobbing by remaining silent, which is shown to be an ineffective strategy. Based on the findings, institutional policies that protect disabled employees, particularly within the private sector, should be developed.
Benzer Tezler
- Gastronomi alanında çalışan kadın aşçıların karşılaştığı cam tavan sorununun çalışma motivasyonuna etkisi
The effect of the glass ceiling problem faced by female chefs working in the field of gastronomy on work motivation
DİDEM BAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıOrdu ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KABACIK
- Çalışma yaşamında engelli kadın olmak: Alanya örneği
Being disabled women in working life:Alanya case
DAVUD NASIBOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeAlanya Alaaddin Keykubat Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAMIK HÜSEYİNLİ
- Engellilerin çalışma hayatında karşılaştıkları sorunlar: Çanakkale Belediyesi örneği
Problems faced by disabled people in working life: Example of Çanakkale Municipality
DUYGU SUCİ SELÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SUAT UĞUR
- İşgücü piyasasında engellilerin durumu ve sendikalara yönelik tutumları üzerine bir araştırma: Muğla ili örneği
A study on the situation of disabled individuals in the labor market and their attitudes towards trade unions: A case study of Muğla province
ONUR ÇADIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLMİ ETCİ
- Kamuda istihdam edilen engellilerin yaşam memnuniyeti: T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı örneği
Life satisfaction of disabled people employed in public service: The example of the Ministry of Family and Social Services of the Republic of Türkiye
ABDULKERİM GÜN
Doktora
Türkçe
2022
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK TAŞÇI