Matematik öğretmenlerinin matematiksel muhakeme etmeye yönelik sundukları teşvik edici fırsatlarının incelenmesi
An examination of the encouraging opportunities provided by mathematics teachers for mathematical reasoning
- Tez No: 967024
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Matematiksel Muhakeme, Öğretmen, Teşvik Edici Fırsatlar, Mathematical Reasoning, Teacher, Encouraging Opportunities
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Matematiksel muhakeme etme becerisi, bireylerin günlük yaşamlarında etkili ve bilinçli kararlar alabilmeleri için sahip olmaları gereken temel yaşamsal becerilerden biridir. Bu nedenle, bireylerin muhakeme etme becerisinin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bunun geliştirilmesi noktasında öğretmenlerin rolü önemli olup öğrencilerin matematiksel muhakeme etme becerisini teşvik etmeleri beklenmektedir. Matematiksel muhakeme etme becerisini kazanan bir öğrenci hem matematiğin mantıksal bir yapıda olduğuna yönelik farkındalık kazanacak hem de daha derin ve anlamlı öğrenmeler elde edecektir. Bu araştırma, matematik öğretmenlerinin sınıf ortamında öğrencilerin matematiksel muhakeme yapmalarına nasıl teşvik edici fırsatlar sunduklarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımına dayalı olarak desenlenmiştir. Araştırmada farklı liselerde gerçekleştirilen matematik derslerindeki muhakeme süreçlerinin gözlem yoluyla incelenmesi amaçlandığından, nitel yaklaşımlardan biri olan durum çalışması yöntemi tercih edilmiştir. Araştırma kapsamında dört farklı lisede görev yapan yedi matematik öğretmeninin dersleri gözlemler yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak gözlem formu ve gözlem sırasında tutulan alan notları kullanılmıştır. Veriler, matematiksel muhakeme etme becerisini temsil eden analiz, genelleme ve gerekçelendirme boyutları ele alınarak öğretmen, sınıf seviyesi ve öğrenme alanı değişkenleri kapsamında analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda toplamda altmış tane farklı teşvik edici fırsat belirlenmiştir ve üç temel sonuç ortaya çıkmıştır: (1) Bazı öğretmenlerin, sınıf ortamında matematiksel muhakemenin analiz, genelleme ve gerekçelendirme boyutlarına yönelik teşvik edici fırsatlar sunduğu tespit edilmiştir. (2) Sınıf seviyesi yükseldikçe, öğretmenlerin sunduğu muhakemeye yönelik teşvik edici fırsatların arttığı gözlemlenmiştir. (3) Matematik öğretmenleri matematik öğrenme alanlarında muhakemenin analiz, genelleme ve gerekçelendirme boyutlarında öğrencilere teşvik edici fırsatlar sunmuştur. Verilerin toplanması sırasında sınıf ortamında öğrencilerin öğrenimi kolaylaştırmak amacıyla bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanan matematik öğretmenin öğrencilerin muhakeme yapmasını oldukça teşvik ettiği görülmüştür. Dolayısıyla matematik öğretmenlerinin hizmet içi eğitimlerle bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılması teşvik edilebilir.
Özet (Çeviri)
Mathematical reasoning skills are among the essential life skills that individuals need to make effective and informed decisions in their daily lives. Therefore, developing individuals' reasoning skills is of great importance. In this development process, teachers play a crucial role, and it is expected that they encourage students to engage in mathematical reasoning. A student who acquires mathematical reasoning skills will not only become aware of the logical structure of mathematics but will also achieve deeper and more meaningful learning. This study aims to examine how mathematics teachers provide opportunities in the classroom that encourage students to engage in mathematical reasoning. The study was designed based on a qualitative research approach. Since the aim was to examine reasoning processes in mathematics lessons through observations conducted in different high schools, a case study method, which is one of the qualitative research approaches, was preferred. Within the scope of the study, lessons of seven mathematics teachers working in four different high schools were observed. Observation forms and field notes taken during the observations were used as data collection tools. The data were analyzed by considering the components of mathematical reasoning-analysis, generalization, and justification—and evaluated according to the variables of teacher, grade level, and learning domain. As a result of the study, a total of sixty different reasoning-promoting opportunities were identified, and three main findings emerged: (1) It was found that some teachers provided opportunities in the classroom that promoted the analysis, generalization, and justification dimensions of mathematical reasoning. (2) It was observed that the number of reasoning-promoting opportunities provided by teachers increased as the grade level rose. (3) Mathematics teachers offered students reasoning-promoting opportunities in the analysis, generalization, and justification dimensions across various mathematics learning domains. During data collection, it was also observed that a teacher who used information and communication technologies (ICT) in the classroom to facilitate student learning significantly encouraged students to engage in reasoning. Therefore, the use of ICT by mathematics teachers can be promoted through in-service training programs.
Benzer Tezler
- Cognitive analysis of students' learning of trigonometry in dynamic geometry environment: A teaching experiment
Dinamik geometri ortamında öğrencilerin trigonometri öğrenmelerinin bilişsel analizi: Bir öğretim deneyi
ZÜLAL ŞAHİN
Doktora
İngilizce
2015
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYHAN KÜRŞAT ERBAŞ
- Matematiksel muhakeme etme yeterliğinin uzaktan eğitim yoluyla verilen matematik okuryazarlığı hizmet içi öğretmen eğitimi ve uygulamaları sürecinde değerlendirilmesi
Evaluation of mathematical reasoning competence in the process of in-service teacher training and practices of mathematical literacy given via distance education
ZEYNEP ÖZAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ARSLAN
- Matematik akademik başarısı yüksek ortaokul öğrencilerinin ve matematik öğretmenlerinin ispat yapabilme becerilerinin ve argüman tercihlerinin incelenmesi
Investigating high achieveing middle grade students' and their mathematics teachers' proving skills and their choices of arguments
İBRAHİM TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZÜLFİYE ZEYBEK ŞİMŞEK
- Ortaöğretim matematik öğretmenlerinin matematiksel modelleme yöntemine uygun etkinlik oluşturabilme ve uygulayabilme yeterlikleri
The sufficiency of high school mathematics teachers' to elicit and apply activities apropriate to mathematical modelling method
DEMET DENİZ
Doktora
Türkçe
2014
MatematikAtatürk ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT AKGÜN
- Sınıf öğretmenlerinin matematiksel yetkinlik kavramı ile ilgili görüşleri
Primary teachers' opinions about the concept of mathematical proficiency
ESRA ADIYAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN ŞAHİNKAYA