Safranbolu kenti fiziksel biçimlenmesi ve sivil mimarlık örneklerinin tarihsel süreçte değişimi: Bir TÜBİTAK projesiyle karşılaştırmalı değerlendirilmesi
The physical form of Safranbolu and the historical transformation of its vernacular architecture: A comparative evaluation based on a TÜBİTAK project
- Tez No: 967086
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE FÜSÜN ALİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kadir Has Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kültür Varlıklarını Koruma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 239
Özet
Bu çalışmada Safranbolu'nun tarihi gelişimi incelenmiş ve kentin kültürel katmanları analiz edilmiştir. Antik dönemden günümüze kadar uzanan süreçte Safranbolu'nun yerleşim alanları, aldığı isimler, mahalle yapısındaki değişimler ve stratejik konumu farklı başlıklar altında ele alınmıştır. Tezin odak noktası, Safranbolu'nun UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine neden olan, günümüze ulaşan tarihi dokusu ve karakteristik sivil mimarlık örnekleridir. Bu kapsamda, Safranbolu Çarşı bölgesinde yer alan geleneksel sivil mimarlık örneklerinden 92 konuta ait kat planları çeşitli kaynaklardan temin edilerek dijital ortama aktarılmış, analiz edilerek plan şemaları oluşturulmuş ve envanter listesi hazırlanmıştır. Bu planlar üzerinden tarihsel süreçte konut mimarisinin önemli unsurları olan“eyvan”ve“sofa”öğelerindeki değişimler tespit edilmiştir. Kentin etkin biçimde korunabilmesi amacıyla, Safranbolu Belediyesi arşivinden elde edilen tescil fişleri güncellenmiş; Çarşı bölgesinde incelenen 92 konuta ait envanter fişleri ayrı ayrı hazırlanmış, bu fişlere yapısal değişimleri ve müdahale önerilerini içeren şemalar eklenmiştir. Son olarak, tespit edilen değişimlere yönelik olarak sürdürülebilirlik ilkesine dayanan koruma önerileri sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the historical development of Safranbolu has been examined and its cultural layers have been analyzed. The city's ancient settlements, the names it has acquired from antiquity to the present, changes in neighborhood structures, and its strategic location have been explored under various headings. The main focus of the thesis is the historical fabric and characteristic examples of civil architecture that have survived to the present day, which led to Safranbolu's inclusion in the UNESCO World Heritage List. Within this scope, floor plans of 92 traditional civil architecture examples located in the Safranbolu Bazaar (Çarşı) area were compiled from various sources, digitized, and analyzed using different methods to generate plan schemes and create an inventory list. Through these plans, the historical transformations of key architectural elements such as the eyvan and the sofa were identified. To ensure effective preservation of the city, the registry forms obtained from the Safranbolu Municipality were updated. Individual inventory forms were prepared for each of the 92 houses in the Bazaar area, and diagrams illustrating alterations and proposed interventions were added. Finally, conservation proposals based on the principle of sustainability were developed in response to the identified transformations.
Benzer Tezler
- 1994 yılı dünya miras kararı öncesi ve sonrasında Safranbolu yerleşmesi, kentsel ve mimari dönüşümü
Before and after world heri̇tage deci̇si̇on in 1994, Safranbolu settlement, urban and architectural transformation
ŞEYMA SENA KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ŞAKİR BİNAN
- Unutulmaz turizm deneyimi ve hikâye anlatıcılığı: Safranbolu konakları örneği
Unforgettable tourism experience and storytelling: 'The case of Safranbolu mansions'
GÖKÇE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TurizmKarabük ÜniversitesiKültürel Miras ve Miras Alan Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT KADİR OĞUZ
- Osmanlı Devleti'nde erk ve ideolojinin temsili olarak hükûmet konakları: Safranbolu Hükûmet Konağı örneği
Government houses as presentation of power and ideology in the Ottoman State: the case of Safranbolu Government House
SEMA TUBA ÖZMEN
- Safranbolu Tarihi Çarşısının oluşumu, gelişimi ve korunmasında coğrafyanın önemi
The importance of geography in the formation, development and conservation of Safranbolu Historical Bazaar
CEMİL BELDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
ArkeolojiKarabük ÜniversitesiKültürel Miras ve Miras Alan Yönetimi (Disiplinlerarası) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN DENİZ
- Safranbolu ilçesi doğum gelenekleri ve çocukluk çağı uygulamaları
Birth traditions and childhood practices in Safranbolu district
YASEMİN GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Karabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZHYLDYZ ISMAILOVA