Türkiye'nin savunma sanayii Ar-Ge harcamalarının ekonomik rolü: Küresel perspektiften bir değerlendirme
The economic role of Turkey's defense industry R&D expenditures: An assessment from a global perspective
- Tez No: 967102
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN YAKIŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Savunma ve Savunma Teknolojileri, Defense and Defense Technologies
- Anahtar Kelimeler: Savunma Sanayii, Ar-Ge Harcamaları, Savunma Harcamaları, Defense Industry, R&D Expenditures, Defense Expenditures, SWOT Analysis
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu tez, Türkiye'nin savunma sanayii sektöründeki Ar-Ge yatırımlarını ve bu yatırımların ekonomik yapıdaki rolünü uluslararası karşılaştırmalarla analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türkiye'nin savunma Ar-Ge harcamalarının tarihsel gelişimi, bütçedeki yeri, teknoloji üretme kapasitesi ve ihracat performansı ele alınmış; 2021 verileriyle OECD ülkeleriyle karşılaştırmalı değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırma kapsamında, nitel yöntemlerden içerik analizi kullanılmış; SWOT yaklaşımı çerçevesinde güçlü ve zayıf yönler ile fırsatlar ve tehditler stratejik boyutlarıyla değerlendirilmiştir. Bulgular, Türkiye'nin savunma Ar-Ge'sine stratejik öncelik verdiğini, kaynaklarını bu alana yönlendirdiğini ve teknolojik kapasitesini artırma konusunda ilerleme kaydettiğini göstermektedir. Ancak, kritik teknolojilerde dışa bağımlılık, sınırlı kaynaklar, kurumsal eşgüdüm sorunları ve makroekonomik kırılganlıklar, sektörün sürdürülebilirliği açısından temel yapısal sorunlar olarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, savunma sanayii politikalarının yalnızca bütçesel artışlara değil; yenilikçilik, kurumsal koordinasyon, uluslararası iş birlikleri ve nitelikli insan kaynağı stratejilerine de dayanması gerektiği vurgulanmıştır. Mevcut kazanımların kalıcı hale gelmesi için esnek finansman modelleri, teknoloji transferi politikaları ve risk yönetimi yaklaşımlarının geliştirilmesi önerilmektedir. Bu tez, savunma ekonomisi literatürüne çok boyutlu bir katkı sunmakta ve karar alıcılara uygulanabilir stratejik öneriler getirmesi bakımından önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to analyze R&D investments in Turkey's defense industry sector and their role within the national economic structure through international comparisons. It examines the historical development of Turkey's defense R&D expenditures, their share in the defense budget, technological production capacity, and export performance, supported by a comparative evaluation with OECD countries based on 2021 data. Within the scope of the research, content analysis—a qualitative method—has been employed. The SWOT framework has been used to assess strengths, weaknesses, opportunities, and threats from a strategic perspective. The findings indicate that Turkey prioritizes defense R&D strategically, allocates resources accordingly, and has made progress in enhancing its technological capacity. However, continued dependence on foreign sources for critical technologies, limited resources, institutional coordination issues, and macroeconomic vulnerabilities have been identified as fundamental structural problems affecting the sustainability of the sector. The study concludes that defense industry policies should not rely solely on budgetary increases, but also be grounded in innovation, institutional coordination, international cooperation, and strategies for developing qualified human capital. To ensure the sustainability of current achievements, it is recommended to develop flexible financing models, technology transfer policies, and risk management approaches. This thesis provides a multidimensional contribution to the defense economics literature and is significant in offering applicable strategic recommendations for policymakers.
Benzer Tezler
- Türkiye'nin savunma sanayi ve savunma harcamalarının komşusu olan ülkelerle karşılaştırmalı analizi
Military expenditures and defence indusries of neigbouring coonries compared with Turkey
RAFET HİMA
- Savunma harcamaları ile Ar-Ge harcamalarının ekonomik büyüme üzerine etkisi: Türkiye örneği (1990-2020)
The effect of defense expenditures and R&D expenditures on economic growth: The case of Turkey (1990-2020)
EMRE YARDIMCI
- Savunma sanayiinin ulusal ekonomi ve bağımsızlığa etkileri.
The effects of defence industry on national economy and independence.
YAVUZ KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
EkonomiMustafa Kemal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. ERCAN ENÇ
Y.DOÇ.DR. ALPAGUT YAVUZ
Y.DOÇ.DR. CEM DOĞAN
- Savunma sanayinin gelişimi ve Türkiye'de savunma harcamalarının ekonomik etkileri
Development of defense industry and effects of defense expenditure of Turkey
RAMAZAN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EkonomiSüleyman Demirel ÜniversitesiMaliye Bölümü
YRD. DOÇ. DR. SERPİL AĞCAKAYA