Geri Dön

Konutlarda güneş enerjisinin kullanımının önündeki engellerin önceliklendirilmesi: Van ili örneği

Prioritization of barriers to the use of solar energy in residential buildings in Van Türkiye

  1. Tez No: 967210
  2. Yazar: ÜNSAL KESER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Güneş enerjisi, Etken ve edilgen yöntemler, engeller (bariyerler), Yorumlayıcı Yapısal Model (YYM), Çapraz Etkilerin Çarpımı ile Sıralama Matris (ÇESM), yap-sat konut üretim biçimi ve aktörler, Solar energy, active and passive methods, barriers, Interpretative Structural Model (ISM), Cross Impact Matrix Multiplication Applied to Classification (MICMAC), the build-to-sell housing production mode and actors
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 283

Özet

Konutlarda Güneş Enerjisinin Kullanımının Önündeki Engellerin Önceliklendirilmesi: Van İli Örneği Ünsal KESER Mimarlık Anabilim Dalı Doktora Tezi Danışman: Doç. Dr. Server Funda KERESTECİOĞLU Sürdürülebilirlik bağlamında yenilenebilir enerji kaynağı olan güneşin etken ve edilgen yöntemler ile konutlarda ısınma amaçlı kullanılması; fosil kaynaklı enerji tüketimini azaltacağından şehircilik ve mimarlık alanında vazgeçilmez bir tasarım hedefidir. Fakat güneş enerjisi etken ve edilgen yöntemler ile konutlarda ısınma amaçlı olarak yeterince kullanılmamaktadır. Çalışmanın amacı yeni üretilen konutlarda etken edilgen yöntemler ile güneş enerjisinin ısınma amaçlı kullanılmasının önündeki engelleri (bariyerleri) bulmak, sorunu ve çözümü oluşturmada önceliklendirecek biçimde sıralamaktır. Güneş enerjisinin etken, edilgen yöntemler ile konutlarda ısınma amaçlı kullanılmasının önündeki engeller, yerelde, yerele özgü konut üretim biçimi ve aktörlerinden kaynaklanmaktadır. Konut üretim biçimi ve aktörlerinin oluşturduğu engellerin bulunması, sorunu ve çözümü oluşturmada engellerin önceliklerinin net şekilde tanımlanması, sorunun çözümüne yönelik stratejik öncelikler ve eylem planları belirlenmesi konusunda bilgi verecektir. Engellerin bulunması, sorunu ve çözümü oluşturma önceliklerine göre sıralanabilmesi için yürütülen çalışma 8 aşamalı bir metot önermektedir. 8 aşamadan oluşan“Güneş Enerjisinin Konutlarda Isınma Amaçlı Kullanımının Önündeki Engellerin Etkileşimleri Üzerinden Önceliklendirilmesi”metodunun ilk aşaması, çalışma alanının, ısınma ihtiyacını, güneş enerjisi potansiyelini ve güneş enerjisinin alanda kullanımının araştırmasıdır. İkinci aşama, çalışma alanında en çok konut üretimi yapılan konut üretim biçimi (yaygın) ve aktörlerinin bulunmasıdır. Üçüncü, dördüncü ve beşinci aşamalar, literatür taraması ve aktörler ile görüşmeler yapılarak engellerin bulunması, bulunan engellerin konularına göre sınıflandırılmasıdır. Altıncı aşama, Yorumlayıcı Yapısal Model (YYM) yöntemi kullanılarak engellerin sorunu ve çözümü oluşturmada hiyerarşilerinin bulunmasıdır. Yedinci aşama, engellerin doğrudan ve dolaylı etkileşimlerinin gösterilmesidir. Sekizinci, son aşama ise Çapraz Etkilerin Çarpımı ile Sıralama Matrisi (ÇESM) yöntemi kullanılarak, sorunu oluşturma konusunda, engellerin, diğer engeller üzerindeki etkileri yönünden itici, bağımlı, bağlı ve otonom güçlerinin bulunması ve tüm veriler ışığında engellerin sorunu ve çözümü oluşturmada önceliklendirilmesidir. Çalışmanın önerdiği metot kullanılarak, Van kentinde yap-sat konut üretim biçimiyle yeni üretilen konutlarda, etken ve edilgen yöntemler ile güneş enerjisinin ısıtma amaçlı kullanımının önündeki engeller bulunmuş, sorunu ve çözümü oluşturmada öncelik sırasına göre sıralanmıştır. Çalışmada, engeller, literatür taraması ve yap-sat konut üretim biçimi aktörleri ile yapılan görüşmeler sonucunda bulunmuştur. Görüşmelerden 50, literatür taramasından 74 olmak üzere toplamda 124 engel bulunmuş ve engeller konularına göre sekiz başlık altında sınıflanmıştır. Çalışma alanı olarak seçilen Van kentinde, 2011 yılında yaşanan depremin ardından yapılaşma hızla devam etmektedir. Kent, güneş enerji potansiyeli bakımından Türkiye'de üçüncü il konumundadır. Yapılan araştırmada, kentte en yaygın konut üretim biçiminin yap-sat konut üretim biçimi olduğu bulunmuştur. Yap-sat konut üretim biçimi ile konut üretimi sürecinde yer alan aktörler, kar, hizmet, son kullanıcı odaklı aktörler olarak üç guruba ayrılmış, çalışma üç gurup ve enerji kimlik belgesi uzmanlarından oluşan toplamda dört gurup üzerinden yürütülmüştür. Dört gurup üzerinde yapılan çalışmalarından elde edilen bulgular değerlendirildiğinde, engellerin sorunu ve çözümü oluşturma sıralamasında dört gurup için büyük oranda benzer özellikler gösterdiği görülmüştür. Bulgulara bakıldığında, Politik ve idari konulardan kaynaklanan engeller birinci sırada; toplumsal farkındalık ve son kullanıcılardan kaynaklanan engeller ikinci sırada; toplumsal ve sosyolojik olaylardan kaynaklanan engeller üçüncü sırada; kanun ve yönetmeliklerden kaynaklanan engeller dördüncü sırada; tasarımcıların bilgi, beceri ve farkındalıklarından kaynaklanan engeller beşinci sırada; teknik konulardaki eksikliklerden kaynaklanan engeller altıncı sırada; ekonomik ve mali konulardan kaynaklanan engellerin ise yedinci sırada yer aldığı görülmüştür. Yap-sat konut üretim biçiminin çalışma sisteminden kaynaklanan engeller, ilk etapta sorunu oluşturmada en etkili engel olarak görülse de bulguların tamamına bakıldığında sorunu ve çözümü oluşturmada en az etkili, sekizinci sırada olduğu görülmüştür. Bulunan engellerin her biri sorunu çözmek için müdahale edilecek çalışma alanlarını tanımlamaktadır. Van kentinde yap-sat konut üretim biçimiyle üretilen konutlarda güneş enerjisinin etken ve edilgen yöntemler ile ısınma amaçlı kullanılmasını sağlamak üzere yukarıdaki sıra ile engellerin ortadan kaldırılması için stratejiler geliştirilmelidir. Sonuçta çalışma, yeni üretilecek konutlarda etken ve edilgen yöntemler ile güneş enerjinsin ısınma amaçlı kullanılmasının önündeki engellerin bulunması ve önceliklendirilmesi için 8 aşamalı bir metot önermiştir. 8 aşamalı“Güneş Enerjisinin Konutlarda Isınma Amaçlı Kullanımının Önündeki Engellerin Etkileşimleri Üzerinden Önceliklendirilmesi”metodu kullanılarak engeller, sorunu ve çözümü oluşturmada önceliklendirilecek şekilde sıralanmış, engellerin konut üretim biçimi ve konut üretim biçiminde yer alan aktörlerden kaynaklandığı gösterilmiştir. Çalışmanın, önerdiği metodun uygulanması ile elde edilen bulgular, güneş enerjinsin konutlarda ısınama amaçlı kullanılmasının önündeki engelleri ortadan kaldırmak üzere geliştirilecek stratejilerin araştırılmasında karar vericilere bir yöntem sunacaktır.

Özet (Çeviri)

Prioritization of Barriers to The Use of Solar Energy in Residential Buildings in Van Türkiye Ünsal KESER Department of Architecture Doctor of Philosophy Thesis Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Server Funda KERESTECİOĞLU In the context of sustainability, the use of solar energy as a renewable energy source in residential buildings for heating purposes through active and passive methods is an indispensable design goal in urban planning and architecture, as it reduces the consumption of fossil fuels. However, solar energy is not sufficiently utilized in residential buildings for heating purposes through active and passive methods. The aim of the study is to find the barriers to the use of solar energy for heating purposes in the new manufactured houses with active passive methods, and to prioritize them in order to create problems and solutions. The barriers to the use of solar energy for heating in housing with active and passive methods stem from local, locally specific housing production modes and actors. Finding the barriers created by housing production mode and actors, clearly defining the priorities of the barriers in creating the problem and the solution will inform the determination of strategic priorities and action plans for solving the problem. The study proposes an 8-stage method to find the barriers and to rank them according to their priority in creating the problem and the solution. The first stage of the 8-stage method is to investigate the heating needs of the study area, to investigate the solar energy potential and to investigate the use of solar energy in the area. The second stage is to identify the type of housing production and actors that produce the most housing in the study area. The third, fourth and fifth phases are the literature review and interviews with actors to identify barriers and categorize them according to their subject matter. The sixth stage is to find the hierarchy of barriers in terms of problem and solution using the ISM method. The seventh step is to show the direct and indirect interactions of the barriers. The eighth and final stage is to find the driving, dependent, dependent and autonomous forces of the barriers by using the MICMAC method and ranking the barriers in a way to prioritize them in creating the problem and solution in the light of all the data found. In the study, by using the 8-stage method, the barriers to the use of solar energy for heating purposes in the newly built houses in the city of Van with the build-and-sell housing production method were found by using active and passive methods, and the barriers were ranked in order of priority in creating the problem and solution. In the city of Van, which was selected as the study area, construction has continued rapidly since the earthquake in 2011. The city ranks third in Turkey in terms of solar energy potential. The research found that the most common form of housing production in the city is build-to-sell housing. The actors involved in the build-to-sell housing production process were divided into three groups: profit-oriented, service-oriented, and end-user-oriented actors. The study was conducted on a total of four groups consisting of these three groups and Energy Performance Certificate Experts. In the study, barriers were found through a literature review and interviews with the actors of the build- to-sell housing production mode. A total of 124 barriers were found, 50 from the interviews and 74 from the literature review, and the barriers were classified under eight headings according to their subjects. The hierarchies of the barriers and their driving and dependent forces in creating the problem and solution were determined using the Interpretive Structural Model (ISM) and the Cross-Impact Matrix Multiplication Applied to Classification (MICMAC) methods, and all findings were evaluated and the barriers were ranked according to their priorities in creating the problem and solution. As a result of the studies conducted on the four groups, it was observed that the order of the barriers in terms of creating problems and solutions was very similar for the four groups. When the findings are analyzed in general, it is seen that the barriers arising from political and administrative issues rank first; barriers arising from social awareness and end users rank second; barriers arising from social and sociological events rank third; barriers arising from laws and regulations rank fourth; barriers arising from the knowledge, skills and awareness of designers rank fifth; barriers arising from deficiencies in technical issues rank sixth; and barriers arising from economic and financial issues rank seventh. Although the barriers arising from the working system of the build- to-sell housing production mode is seen as the most effective barrier in the formation of the problem at first glance, it is seen that it is the eighth least effective barrier in the formation and solution of the problem when the MICMAC hierarchical schemes, ISM schemes and all of the findings obtained are evaluated. As a result, the study proposed an 8-step method for identifying and prioritizing barriers to the use of solar energy for heating in new residential buildings through active and passive methods. Using the eight-step method of“Prioritizing Barriers to the Use of Solar Energy for Heating in Residential Buildings Through Interactions,”the barriers were ranked in order of priority in terms of problem and solution, and it was shown that the barriers stem from the type of residential building and the actors involved in residential building. The findings obtained by applying the proposed method will provide decision makers with a method for researching strategies to be developed to remove barriers to the use of solar energy for heating in residential buildings.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    201364

    Güneş enerjisinden edilgen sistem yararlanmada güneş odası ekleme yönteminin iç ortam sıcaklığına etkisinin incelenmesi-İstanbul örneği

    An analysis on the effects of adding a solar chamber method on interior heat in passive system benefiting from solar energy: Case of İstanbul

    TAYFUN YÜRE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. MÜJGAN ŞEREFHANOĞLU SÖZEN

  2. Tez No

    93753

    Toplu konutlarla güneş ışınımlarından yararlanma ve yapı aralıklarının belirlenmesi

    The Benefit from solar energy and the determination of the distances between buildings at mass housing

    ŞERİF ÇAYAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜLAY ZORER GEDİK

  3. Tez No

    441974

    Investigating preferences of households for residential photovoltaic systems: A survey study in Ankara, Turkey

    Fotovoltaik sistemlere yönelik hanehalkı tercihlerinin belirlenmesi: Ankara - Türkiye'de bir anket çalışması

    EREN ASLIHAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    EnerjiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Yer Sistem Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZLEM ÖZDEMİR

    PROF. DR. BÜLENT GÜLTEKİN AKINOĞLU

  4. Tez No

    352091

    A study examining solar energy potential and the efficient application areas in Northern Iraq region

    Kuzey Irak bölgesinde güneş enerjisi potansiyeli ve verimli uygulama alanlarının araştırılması

    SHERWAN AHMED AZEEZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    EnerjiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Biyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKADİR YILDIZ

  5. Tez No

    251501

    İstanbul'da mevcut bir konutun dış kabuğunun enerji etkin yenilenmesi ve ekonomik etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik bir çalışma

    A case study on energy efficient retrofitting of existing residential buildings in İstanbul and evaluating economic efficiency

    AYŞEGÜL TIKIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL KOÇLAR ORAL

Geri Dön