Sosyal medya haberciliğinde kişilik hakkı ihlali
Personal right violation in social media journalism
- Tez No: 967391
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERHAN KANIŞLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Dijitalleşen dünyada sosyal medya, haberlerin yayılma hızını artırırken aynı zamanda kişilik hakkıyla ilgili ciddi sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu çerçevede, çalışma, kişilik hakkını, sosyal medya haberciliğini ve bu iki kavram arasındaki çatışan değerleri ele alarak mevcut hukuki çerçeveyi analiz etmeyi hedeflemektedir. Üç bölümden oluşan bu çalışmada; birinci bölümde, kişilik hakkının temelleri ele alınmaktadır. Kişilik hakkının kapsamı ve nitelikleri, maddi, manevi ve ekonomik bütünlük açısından detaylandırılmaktadır. Ayrıca, sosyal medya ve sosyal medya haberciliği kavramları, geleneksel medya ile farklılıkları ve medya haberleşmesinin tarihsel dönüşümü üzerinden incelenmektedir. Bu bağlamda, 5187 sayılı Basın Kanunu'nun sosyal medya haberciliğine uygulanabilirliği ve 7418 sayılı Kanun'un bu alandaki düzenlemeleri analiz edilmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, sosyal medya haberciliği bağlamında kişilik hakkı ihlallerinin nasıl gerçekleştiği ve bu ihlallere yönelik rıza, daha üstün nitelikteki özel yarar, daha üstün nitelikteki kamu yararı ve kanunun verdiği yetkinin kullanılması şeklindeki hukuka uygunluk nedenleri incelenmektedir. Farklı ihlal türleri, örneğin dezenformasyon, mezenformasyon ve sosyal medya linçleri gibi güncel sorunlar ele alınmaktadır. Ayrıca, gazetecilik mesleğinin etik sınırları ve Yargıtay'ın belirlediği; haberin yapılmasında kamu yararının bulunması, haberin gerçek olması, haberin güncel olması ve haberde düşünsel bağlılık olması kriterleri çerçevesinde, basın özgürlüğü ile kişilik hakkı arasında nasıl bir denge kurulması gerektiği tartışmaya açılmaktadır. Son bölüm olan üçüncü bölümde ise, kişilik hakkının korunmasına yönelik hukuki mekanizmalara odaklanmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun kişilik hakkı ihlalleriyle ilgili düzenlemeleri, açılabilecek dava türleri olan önleme davası, durdurma davası, tespit davası, maddi ve manevi tazminat davası, vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan kazancın iadesi davası ortaya konulmakta ve bu koruyucu davaların sosyal medya haberciliğinde kişilik hakkı ihlalinde uygulanabilirliği tartışılmaktadır. Diğer yandan, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında erişim engeli, cevap ve düzeltme hakkı, içerik çıkartma gibi araçlar detaylandırılmaktadır. Bu çalışmada, sosyal medya haberciliğinin geleneksel medya gibi yasal ve etik çerçevelere tabi olması gerektiği vurgulanmaktadır. Kişilik hakkı ihlallerini engellemek için mevcut hukuki düzenlemelerin iyileştirilmesi, bilinçli bir medya tüketimi kültürünün geliştirilmesi ve kamu yararıyla bireysel haklar arasında bir denge kurulması gerektiği sonuçlarına ulaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
In this digitalized world, social media has accelerated to spread of news while simultaneously introducing significant issues related to personality rights. This study aims to analyze the existing legal framework by addressing personality rights, social media journalism, and the conflicting values between these concepts. This research is structured in three parts. The first part of the research examines the fundamentals of personality rights. It elaborates on the scope and characteristics of these rights in terms of material, moral, and economic integrity. Furthermore, the concepts of social media and social media journalism are explored in comparison to traditional media and the historical transformation of media communication. In this context, the applicability of the Press Law No. 5187 to social media journalism and the regulations introduced by Law No. 7418 are analyzed. The second part delves into how personality rights violations occur in the social media journalism and discusses the grounds for legality, such as consent, the predominance of private or public interest, and the exercise of authority granted by law. Contemporary issues, including disinformation, misinformation, and social media-driven mobbing, are also examined. The ethical boundaries of journalism and the balance between freedom of the press and personality rights are discussed within the framework of criteria established by the Court of Cassation, including public interest, factual accuracy, timeliness, and intellectual relevance of news. The final part of the research focuses on legal mechanisms for protecting personality rights. The provisions of the Turkish Civil Code related to personality rights violations, along with types of lawsuits such as preventive action, cessation, determination, compensation (both material and moral damages), and restitution of gains from unauthorized acts, are discussed. The applicability of these protective lawsuits in cases of personality rights violations in social media journalism is evaluated. Additionally, tools such as access restrictions, the right to reply and correction, and content removal, as regulated under Law No. 5651 concerning online publications, are detailed. This study emphasizes that social media journalism should subject to the same legal and ethical standards as traditional media. It concludes that improving existing legal regulations, fostering a culture of conscious media consumption, and striking a balance between public interest and individual rights are essential for preventing violations of personality rights.
Benzer Tezler
- Haber programlarında gizli kamera kullanımı ve etik
The Use of hidden camera in news programmes and ethics
MEDİHA EBRU SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ÇAPLI
- Crisis communication in Sub-Saharan Africa: Media coverage of terrorist attacks in the age of social media
Sahra altı Afrika'da kriz iletişimi: Sosyal medya çağında terörist saldırıların medyada görülmesi
NOUFOU OUEDRAOGO
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Gazetecilikİbn Haldun ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF ZİYA GÖKÇEK
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASMIN ABBAS ABDALLAH ALDAMEN
PROF. DR. HAKKI ÖCAL
- 2000 yılı sonrası Türk televizyonlarında haber bültenlerindeki kurgu anlatı dilindeki farklılıklar ve bunun sosyo-ekonomik durumla ilişkilendirilmesi: STAR TV ve SHOW TV haber bültenleri örneği
The differences in the language of fictional narration in the news bulletins on Turkish television after 2000 and the relating of this to the socio-economic situation: The example of STAR TV and SHOW TV newsletters
GÜLCAN İDACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul Aydın ÜniversitesiTelevizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAZAN
- Sağlık sektöründe yaşanan şiddetin medyaya yansıması
Reflection of the violence in the health sector on the media
ZEHRA YAZICI GÜLTEKİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
GazetecilikÜsküdar ÜniversitesiYeni Medya ve Gazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN İRVAN